Δαχτυλίδι του Ψαρά

Το Δαχτυλίδι του Ψαρά (στα λατινικά: Anulus piscatoris‎‎, στα ιταλικά: Anello Piscatorio‎‎) αποτελεί διακριτικό της παποσύνης το οποίο λαμβάνει ο Πάπας κατά την έναρξη του ποντιφικάτου του, στην διάρκεια της επίσημης εγκαινίασης του ποντιφικάτου. Αποτελεί, επισήμως, μέρος των ποντιφικών κειμηλίων και διακριτικών που φέρει ο Πάπας, ως επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και διάδοχος του Αγίου Πέτρου, ο οποίος ήταν ψαράς, σύμφωνα με την παράδοση.

Περιγραφή

Το δαχτυλίδι του ψαρά.

Οφείλει την ονομασία του στο γεγονός πως αναπαριστά, επάνω στον σφραγιστήρα του, τον Άγιο Πέτρο ψαρεύοντας με δίχτυ επάνω στην βάρκα του, μια αναφορά στην πλούσια ψαριά που πραγματοποίησε ο Απόστολος στο σημείο όπου ο Ιησούς του υπέδειξε να ρίξει τα δίχτυα του, καθώς και στην έκκλησή του η οποία είχε ως συνέπεια την απάντηση « Μη φοβάσαι. Από τώρα και στο εξής θα πιάνεις ανθρώπους ζωντανούς » (Λουκάς, 5).

Από την πρώτη χιλιετία, το δαχτυλίδι αυτό καταδεικνύει την πίστη του επισκόπου ο οποίος το φέρει. Σύμφωνα με ένα τελετουργικό θεσμοθετημένο από τον 13ο αιώνα, το δαχτυλίδι αυτό αποτελεί προσωπική σφραγίδα του Πάπα, χρησιμοποιούμενη για την σφράγιση των βρεβίων και των εγκυκλίων, σε αντίθεση με την μολύβδινη βούλα, την επίσημη και τελετουργική σφραγίδα του. Προ του 1600, το αποτύπωμα του συγκεκριμένου σφραγιστικού δαχτυλιδιού τοποθετείτο στο κάτω μέρος του βρεβίου, ενώ, στην συνέχεια, τοποθετείτο στο πίσω μέρος της πράξης.

Σήμερα, παρά το γεγονός πως δεν χρησιμεύει πλέον για σφράγιση, το δαχτυλίδι του ψαρά παραμένει ως ένα διακριτικό της ποντιφικής εξουσίας. Μετά το motu proprio aptius quo του Παύλου ΣΤ΄, φυλάσσεται υπό την εποπτεία της Κρατικής Γραμματείας όταν δεν φορείται από τον Ποντίφικα. Μετά τον θάνατο ή την παραίτηση του Πάπα, καθίσταται επισήμως ως μη χρησιμοποιούμενο από τον Καρδινάλιο Καμεράριο, ταυτόχρονα με την μολύβδινη σφραγίδα, παρουσία των Καρδιναλίων οι οποίοι μετείχαν σε καρδιναλικές συνόδους. Παλαιότερα καταστρεφόμενο με αργυρή σφύρα, σήμερα απλώς χαράζεται και γδέρνεται.

Ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ ήταν ο πρώτος Πάπας, μετά τον 19ο αιώνα, ο οποίος έφερε το δαχτυλίδι του ψαρά. Το τελευταίο αποτελεί μοναδικό δημιούργημα, κατασκευασμένο από τον Ρωμαίο τεχνίτη κοσμηματοποιό Κλαούντιο Φράνκι, αποτελούμενο από 35 γραμμάρια χρυσού και φέρων στα άκρα του την επιγραφή « Benedictus XVI ».

Μετά την παραίτηση του Πάπα, το δαχτυλίδι του Βενέδικτου ΙΣΤ΄ δεν κατεστράφη, αλλά απαλείφθηκε, μόνον, και, κατόπιν, εκτέθηκε στο Μουσείο του Βατικανού.