γ Δοράδος
| γ Δοράδος | ||
|---|---|---|
| Αστερισμός: | Δοράς | |
| Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): |
α = 4h:16m:02s, δ = −51°.29′.12″ | |
| Φαινόμενο μέγεθος: | 4,25 | |
| Φασματικός τύπος: | F1 V | |
| Απόσταση από τη Γη: | 66,7 ± 0,4 έτη φωτός | |
| Ονομασίες σε καταλόγους | CD−51°1066, GJ 9150 HD 27290, HIP 19893, HR 1338, SAO 233457, PPM 333343 | |
Ο γ (γάμμα) Δοράδος (διεθνώς Gamma Doradus, γ Dor) είναι ο τρίτος σε φωτεινότητα (όπως φαίνεται από τη Γη) αστέρας στον νότιο αστερισμό Δοράδα.[1] Είναι ορατός με γυμνό μάτι μόνο σε σκοτεινούς τόπους και ασέληνες νύκτες, έχοντας οπτικό φαινόμενο μέγεθος περίπου 4,25. Για την ακρίβεια, αυτό παρουσιάζει μικρές διακυμάνσεις, καθώς ο γ Δοράδος είναι μεταβλητός αστέρας, και μάλιστα έδωσε το όνομά του στη νέα σχετικώς κατηγορία των μεταβλητών τύπου γ Δοράδος.[2] Με βάση την ετήσια ηλιοκεντρική (αστρική) του παράλλαξη, όπως αυτή μετρήθηκε από τη νέα αποστολή Γαία, απέχει 66,7 έτη φωτός από το Ηλιακό Σύστημα[3] και απομακρύνεται από αυτό με ακτινική ταχύτητα +25,2 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο (90.700 χιλιόμετρα την ώρα)[4] Με βάση την κίνησή του στον χώρο του Γαλαξία, φαίνεται να είναι μέλος μιας επεκτάσεως του αστρικού ανοικτού σμήνους IC 2391.[5]
Αστροφυσικά δεδομένα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο γ Δοράδος είναι αστέρας της Κύριας ακολουθίας με φασματικό τύπο F1 V[6], που αντιστοιχεί σε λευκό χρώμα, δείκτη χρώματος[7] (B−V) = +0,30 και επιφανειακή θερμοκρασία[3] 6.900 K. Είναι παλλόμενος μεταβλητός αστέρας, του οποίου η λαμπρότητα κυμαίνεται λιγότερο από 1/10 του μεγέθους, εξαιτίας μη ακτινικών ταλαντώσεων, παρόμοιων με τα θαλάσσια κύματα.[2] Μέχρι σήμερα έχουν ανιχνευθεί 4 διαφορετικές συχνότητες ταλαντώσεων, με περιόδους 17,6, 12,8, 16,3 και 18,2 ώρες.[8][9] Ο αστέρας έχει διάμετρο 85% περίπου[3] μεγαλύτερη της διαμέτρου του Ήλιου και μάζα κατά 56% μεγαλύτερη[10] της ηλιακής, ενώ η απόλυτη λαμπρότητά του είναι επταπλάσια της ηλιακής[3], δηλαδή αντιστοιχεί[2] σε απόλυτο μέγεθος +2,72. Είναι αρκετά νεότερος αστέρας από τον Ήλιο, έχοντας ηλικία που εκτιμάται[10] σε 0,5 έως 1,2 δισεκατομμύρια έτη.
Μια περίσσεια υπερύθρου έχει ανιχνευθεί σε αρκετές διαφορετικές συχνότητες[11] στο φως του γ Δοράδος, γεγονός που υποδεικνύει ότι γύρω από τον αστέρα περιφέρεται ένα ζεύγος περιαστρικών δίσκων, συγκεκριμένα δίσκοι συντριμμάτων.[12]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Kaler, James B. «Gamma Dor». Stars. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Kaye, Anthony B. και άλλοι. (Ιούλιος 1999). «Gamma Doradus Stars: Defining a New Class of Pulsating Variables». Publications of the Astronomical Society of the Pacific 111 (761): 840-844. doi:. Bibcode: 1999PASP..111..840K.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Brown, A.G.A., κ.ά.: «Gaia Data Release 2: Summary of the contents and survey properties», Astronomy & Astrophysics, τόμος 616, A1, Αύγουστος 2018
- ↑ Gontcharov, G.A. (Νοέμβριος 2006). «Pulkovo Compilation of Radial Velocities for 35495 Hipparcos stars in a common system». Astronomy Letters 32 (11): 759-771. doi:. Bibcode: 2006AstL...32..759G.
- ↑ Eggen, Olin J. (Δεκέμβριος 1995). «Reality Tests of Superclusters in the Young Disk Population». Astronomical Journal 110: 2862. doi:. Bibcode: 1995AJ....110.2862E.
- ↑ Gray, R.O. και άλλοι. (Ιούλιος 2006). «Contributions to the Nearby Stars (NStars) Project: Spectroscopy of Stars Earlier than M0 within 40 pc-The Southern Sample». The Astronomical Journal 132 (1): 161-170. doi:. Bibcode: 2006AJ....132..161G. https://archive.org/details/sim_astronomical-journal_2006-07_132_1/page/161.
- ↑ Hoffleit, D.· Warren, Jr., W.H. HR 1338, database entry. The Bright Star Catalogue (5th Revised έκδοση). «V/50». CDS. Ανακτήθηκε στις 17 Νοεμβρίου 2008.
- ↑ Brunsden, E. και άλλοι. (Απρίλιος 2018). «Frequency and mode identification of γ Doradus from photometric and spectroscopic observations*». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 475 (3): 3813-3822. doi:. Bibcode: 2018MNRAS.475.3813B.
- ↑ Balona, L.A.; Krisciunas, K.; Cousins, A.W.J. (15 Οκτωβρίου 1994). «γ Doradus: evidence for a new class of pulsating star». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 270 (4): 905-913. doi:. Bibcode: 1994MNRAS.270..905B. https://archive.org/details/sim_monthly-notices-of-the-royal-astronomical-society_1994-10-15_270_4/page/905.
- ↑ 10,0 10,1 Esposito, Thomas M. και άλλοι. (Ιούλιος 2020). «Debris Disk Results from the Gemini Planet Imager Exoplanet Survey's Polarimetric Imaging Campaign». The Astronomical Journal 160 (1): 44. doi:. 24. Bibcode: 2020AJ....160...24E.
- ↑ Broekhoven-Fiene, Hannah και άλλοι. (Ιανουάριος 2013). «The Debris Disk around γ Doradus Resolved with Herschel». The Astrophysical Journal 762 (1): 11. doi:. 52. Bibcode: 2013ApJ...762...52B.
- ↑ Greaves, J.S. και άλλοι. (Φεβρουάριος 2014). «Alignment in star-debris disc systems seen by Herschel». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters 438 (1): L31-L35. doi:. Bibcode: 2014MNRAS.438L..31G.