Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση18ος αιώνας
ΘάνατοςΜάρτιος 1828
Χώρα πολιτογράφησηςΑλβανία
Ελλάδα
ΘρησκείαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγλωσσολόγος
ιερέας
μεταφραστής
μεταφραστής της Βίβλου

Ο Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης(;-αρχές 1828) ήταν αρχιεπίσκοπος Εύβοιας, μητροπολίτης Αθηνών, λόγιος, ο πρώτος μεταφραστής της Καινής Διαθήκης στην Αλβανική γλώσσα και αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Ο Γρηγόριος γεννήθηκε στο Αργυρόκαστρο, της επαρχίας Δρυϊνουπόλεως[1], όπου έμαθε τα πρώτα του γράμματα.[2] Συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία της Μοσχόπολης. Δεν γνωρίζουμε πότε εντάχθηκε στις τάξεις του κλήρου και εκάρη μοναχός. Στα 1798 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Παραμυθιάς, αλλά έμεινε εκεί λίγους μόνο μήνες[3]

Μητροπολίτης Ευρίπου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1799 μετατέθηκε στον επισκοπικό θρόνο Ευρίπου. Η μετάθεσή του ίσως ήταν αποτέλεσμα της άρνησής του να αφορίσει τους ξεσηκωμένους Σουλιώτες όταν του του ζήτησε ο Αλή πασάς. Στη νέα του θέση παρέμεινε μέχρι το 1823.[4] Στην διάρκεια της θητείας του εμπόδισε τη ίδρυση σχολείων από τον ιατροφιλόσοφο Γεώργιο Χρυσοχόο ή Χρυσοφό (ή Κονίστρο ή Κονιστριάτη),επειδή διέδιδε την αθεΐα.[5] Ο Γρηγόριος μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία[6] Αφού συνεννοήθηκε με καπεταναίους Χορμοβίτες, Αργυροκαστρίτες και Χιμαρέους, τους κάλεσε να κατέβουν στην Εύβοια και να οργανώσουν τις απαρχές της επανάστασης στην περιοχή αυτή.[7] Με την έναρξη της Επανάστασης φυλακίσθηκε από τους Τούρκους στην Χαλκίδα. Ο Μουσελίμης της Χαλκίδας τον πήρε μαζί του σε πριοδεία που έκανε σε χωριά της Καρυστίας με σκοπό να αποθαρρύνει τους ξεσηκωμένους Έλληνες.[8] Η απελευθέρωση του Μητροπoλίτη επιτεύχθηκε οταν ο Αλέξανδρος Κριεζής απείλησε πως θα κρεμούσε έντεκα Τούρκους και έναν Εβραίο αιχμάλωτο. Τελικά μετά από λίγες μέρες απελευθερώθηκε.[9] Ξαναφυλακίσθηκε αλλά δραπέτευεσε αφού δωροδόκησε τους δεσμοφύλακές τους το καλοκαίρι του 1822. Έστειλε επιστολή στην Κεντρική Διοίκηση της Ελλάδος στο Ναύπλιο ζητώντας να αξιοποιηθεί σε κάποια θέση για τις ανάγκες του αγώνα.[10] Ο Γρηγόριος δεν έλαβε την επιθυμητή απάντηση και κατέφυγε στην Κέρκυρα, διατηρώντας όμως ακόμα τον τίτλο του Αρχιεπισκόπου Ευβοίας.[11]

Μητροπολίτης Αθηνών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 16 Σεπτεμβρίου 1827 εκλέγεται Μητροπολίτης Αθηνών μετά από εισήγηση του Πατριάρχη Αγαθάγγελου.[12] Στην θέση του δεν έμεινε παρά λόγους μόνο μήνες αφού στις αρχές του 1828 (Μάρτιος) [13] πέθανε.[14] Τάφηκε στην Χαλκίδα.[13] Μεταξύ των πράξεων και ενεργειών που του αποδίδονται κατά τη διάρκεια της αρχιερατείας του είναι η μεταφορά της κινητής και ακίνητης περιουσίας της μονής Καισαριανής και της βιβλιοθήκης αυτής στην μητρόπολη Αθηνών[14]

Συγγραφικό μεταφραστικό έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Γρηγόριος ήταν ο πρώτος που μετέφρασε την Καινή Διαθήκη στην Αλβανική γλώσσα και μπορεί να θεωρηθεί ο θεμελιωτής της αλβανικής φιλολογίας..[15]

Το εξώφυλλο της αλβανικής μετάφρασης της Καινής Διαθήκης

Η μετάφραση πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Κέρκυρα.[16]

Θέλοντας να συμβάλει στη διάδοση της ορθόδοξης πολιτιστικής παράδοσης στην Βαλκανική, αλλά και στη διατήρηση της γλωσσικής ποικιλίας έθεσε απέναντι από την αλβανική μετάφραση όχι το αρχέτυπο κείμενο,αλλά το νεοελληνικό κείμενο του Μάξιμου Καλλιπολίτη[17]

  1. Ευλόγιος Κουρίλας Λαυριώτης, «Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης», Θεολογία, τομ 7, τχ.4 (1929),σελ.350
  2. Φάνης Μιχαλόπουλος, «Γρηγόριος ο Αργυροκαστρίτης κι η Επανάσταση της Ευβοίας», Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών,εκδ. Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών, τομ Γ (1954), σελ.5
  3. Ευλόγιος Κουρίλας Λαυριώτης, «Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης», Θεολογία, τομ 7, τχ.4 (1929),σελ.352
  4. Φάνης Μιχαλόπουλος, «Γρηγόριος ο Αργυροκαστρίτης κι η Επανάσταση της Ευβοίας», Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών,εκδ. Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών, τομ Γ (1954), σελ.6
  5. Γιάννης Γκίκας, Η Εύβοια και το 21. Ἱστοριογραφικές καί βιβλιογραφικές σημειώσεις, εκδ. Ἀθήνα: [χ.ό.], 1972( (Ἀθήνα: Μανούτιος) σελ.19
  6. Φάνης Μιχαλόπουλος, «Γρηγόριος ο Αργυροκαστρίτης κι η Επανάσταση της Ευβοίας», Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών,εκδ. Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών, τομ Γ (1954), σελ.9
  7. Φάνης Μιχαλόπουλος, «Γρηγόριος ο Αργυροκαστρίτης κι η Επανάσταση της Ευβοίας», Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών,εκδ. Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών, τομ Γ (1954), σελ.9-10
  8. Φάνης Μιχαλόπουλος, «Γρηγόριος ο Αργυροκαστρίτης κι η Επανάσταση της Ευβοίας», Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών,εκδ. Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών, τομ Γ (1954), σελ.29-30
  9. Φάνης Μιχαλόπουλος, «Γρηγόριος ο Αργυροκαστρίτης κι η Επανάσταση της Ευβοίας», Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών,εκδ. Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών, τομ Γ (1954), σελ.31-32
  10. Φάνης Μιχαλόπουλος, «Γρηγόριος ο Αργυροκαστρίτης κι η Επανάσταση της Ευβοίας», Αρχείον Ευβοϊκών Μελετών,εκδ. Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών, τομ Γ (1954), σελ.40-41 Ευλόγιος Κουρίλας Λαυριώτης, «Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης», Θεολογία, τομ 7, τχ.4 (1929),σελ.359-360
  11. Ευλόγιος Κουρίλας Λαυριώτης, «Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης», Θεολογία, τομ 7, τχ.4 (1929),σελ.362-363
  12. Ευλόγιος Κουρίλας Λαυριώτης, «Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης», Θεολογία, τομ 8, τχ.1 (1930),σελ.54
  13. 13,0 13,1 Τάσος Γριτσόπουλος, «Γρηγόριος ο Ευρίπου, ο Αργυροκαστρίτης», Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τομ. 4 (1964), στ. 802.
  14. 14,0 14,1 Ευλόγιος Κουρίλας Λαυριώτης, «Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης», Θεολογία, τομ 8, τχ.1 (1930),σελ.56
  15. Ευλόγιος Κουρίλας Λαυριώτης, «Γρηγόριος Αργυροκαστρίτης», Θεολογία, τομ 7, τχ.4 (1929),σελ.349
  16. Τάσος Γριτσόπουλος, «Γρηγόριος ο Ευρίπου, ο Αργυροκαστρίτης», Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τομ. 4 (1964), στ. 803.
  17. Aλεξάνδρα Αναστασιάδου, «Ο Ηπειρωτικός Ευεργετισμός ως Συνεκτικός Πολιτισμικός Παράγοντας μεταξύ των Λαών της Δύσης και της καθ' ημάς Ανατολή», σελ.9-10

Επιπλέον βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Χρυσόστομος Θέμελης ,Ή Ιερά Μητρόπολις Ευρίπου δια μέσου των αιώνων,Αθήνα, 1952