Γραπτός λόγος

Ο γραπτός λόγος είναι η γραπτή μορφή μιας γλώσσας. Ο γραπτός λόγος είναι σχεδιασμένος, καθώς σε αντίθεση με τον προφορικό λόγο μπορεί να τροποποιηθεί από τον συγγραφέα, για να ελεγχθεί, να διορθωθεί και να ξαναγραφτεί, τηρώντας καλύτερα τους συντακτικούς κανόνες και έχοντας διευρυμένο, πιο εξειδικευμένο λεξιλόγιο.

Η γραφή θεωρείται μια γνωστική και κοινωνική δραστηριότητα που περιλαμβάνει νευροψυχολογικές και φυσικές διεργασίες και τη χρήση συστημάτων γραφής για τη δημιουργία επίμονων αναπαραστάσεων της ανθρώπινης γλώσσας. Ένα σύστημα γραφής βασίζεται σε πολλές από τις ίδιες σημασιολογικές δομές με τη γλώσσα που αντιπροσωπεύει, όπως το λεξικό και το συντακτικό, με την πρόσθετη εξάρτηση ενός συστήματος συμβόλων, που αντιπροσωπεύουν τη φωνολογία και τη μορφολογία αυτής της γλώσσας. Ωστόσο, η γραπτή γλώσσα μπορεί να λάβει χαρακτηριστικά διακριτά από οποιαδήποτε διαθέσιμη στην προφορική γλώσσα.

Η γραφή είναι μία απαιτητική διαδικασία, που καθοδηγείται από τον/την συντάκτη/τρια του κειμένου και απαιτεί την ταυτόχρονη ενεργοποίηση ποικίλων γνωστικών διαδικασιών, αλλά και διαφορετικών τύπων γνώσεων. Μπορεί να θεωρηθεί ως μια δραστηριότητα μετάδοσης του μηνύματος και λύσης του προβλήματος. Σε σχέση με τις έρευνες για την ανάγνωση και τον προφορικό λόγο, εκείνες αναφορικά με την παραγωγή γραπτού λόγου είναι περιορισμένες. Ο συγγραφέας παράγει τον λόγο του μέσα σε αφθονία χρόνου, για αυτό και το γράψιμο είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, που δυσκολεύεται να παρακολουθήσει τους ρυθμούς της καθημερινής ζωής. Συχνά παρακολουθεί τους χρόνους της "μεγάλης διάρκειας", τον χρόνο των νόμων και των κανονισμών, των θρησκευτικών κειμένων, της επιστημονικής σκέψης και της λογοτεχνίας. Ο γραπτός λόγος έχει την ιδιότητα να αποκρύπτει τα διαδοχικά στάδια της συγκρότησής του και έτσι ο/η αναγνώστης/ια έρχεται σε επαφή με το τελειωμένο προϊόν.

Ο γραπτός λόγος, έχει κατεξοχήν "αποθηκευτική" λειτουργία, στηρίζεται δηλαδή στην προγραμματισμένη καταχώριση πληροφοριών μέσα στο κείμενο, πράγμα που διαστέλλει την ανθρώπινη επικοινωνία έξω από τους περιορισμούς του χώρου και του χρόνου. Αυτό έχει ως συνέπεια να μπορεί ο γραπτός λόγος να αποσπάται από τα χωροχρονικά συμφραζόμενα της παραγωγής του και να αποκτά ένα χαρακτήρα αυτονομίας μέσα στη διαδρομή του ιστορικού χρόνου. Θα λέγαμε, λοιπόν, ότι ο γραπτός λόγος είναι ο λόγος της διανομής πληροφοριών, που καταξιώνεται κοινωνικά, επειδή ξεπερνά το "εδώ και τώρα" και γίνεται λόγος της "μεγάλης διάρκειας", ενώ ο προφορικός λόγος είναι ο λόγος της συνομιλιακής διεπίδρασης, ο λόγος του "εδώ και τώρα", λόγος φευγαλέος, λόγος της "μικρής διάρκειας". '