Γράδα

Τα γράδα (ιταλικά: grado, λατινικά: gradum) είναι βαθμοί της κλίμακας Cartier, οι οποίοι δηλώνουν την περιεκτικότητα της αιθυλικής αλκοόλης σε υδατικά διαλύματα. Καθιερώθηκε ως μέθοδος το 1771 και αποτελούσε στο παρελθόν βασική κλίμακα μέτρησης των αλκοολικών βαθμών κατά την προετοιμασία οινοπνευματωδών ποτών, όπως τσίπουρο, τσικουδιά, ούζο, ουίσκι, βότκα. Η κλίμακα ξεκινά από τα ‘’10 γράδα’’, που αντιστοιχεί στο καθαρό νερό, και τερματίζεται στα ‘’45 γράδα’’ που αντιστοιχεί σε καθαρή 100% αιθανόλη. Η κλιμάκωση στα γράδα δεν είναι γραμμική, δηλαδή δεν είναι ανάλογη.

Γενικά η τσικουδιά και το τσίπουρο δεν πρέπει να ξεπερνούν τους 37 βαθμούς οινοπνεύματος, δηλαδή αντίστοιχα τα 16-16,5 γράδα. Ωστόσο είχε καθιερωθεί στο παρελθόν να εξάγονται περίπου στα 18 γράδα, συνεπώς, σε ποσοστό οινοπνεύματος 45,5%. Έτσι έχει μείνει η φράση ‘’18-γράδα’’. Ο βαθμός Cartier (‘’τα γράδα’’) έλαβε την ονομασία της από τον εφευρέτη της, τον Jean-Francois Cartier. Εγκαταλείφθηκε ως μέθοδος από το 1824 και μετά και αντικαταστάθηκε με την κλίμακα του Gay-Lussac (% κατ’ όγκο). Η αντιστοιχία των γράδων με το % της αιθυλικής αλκοόλης παρουσιάζεται παρακάτω.

Πίνακας αντιστοιχίας γράδων σε βαθμούς οινοπνεύματος

Γράδα (% κατ’ όγκο)

• 44 γράδα - 100% οινόπνευμα
• 25 - 67,0%
• 20 - 52,6%
• 19 - 49,0%
• 18 - 45,5%
• 17 - 41,5%
• 16,7 - 40,0%
• 16 - 37,0%
• 15 - 32,0%
• 14 - 25,0%
• 12 - 11,0%
• 10 - 0% οινόπνευμα

Σήμερα τα γράδα έχουν καταργηθεί και δεν χρησιμοποιούνται και επίσης απαγορεύεται η χρήση αυτής της κλίμακας σε πολλές χώρες.