Γιαν και Άννα Πουχάλσκι
| Γιαν και Άννα Πουχάλσκι | |
|---|---|
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Δίκαιοι των Εθνών (27 Ιουνίου 1986)[1] |
Οι Γιαν και Άννα Πουχάλσκι ήταν ζευγάρι Πολωνών που ζούσαν στο χωριό Γουοσόσνα Βιέλκα στη βορειοανατολική Πολωνία, στα περίχωρα του Γκρόντνο (τώρα 20 χλμ. στη Λευκορωσία) κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής της Πολωνίας. Μαζί, έσωσαν Πολωνοεβραίους από το Ολοκαύτωμα, συμπεριλαμβανομένων δραπέτων από το Γκέτο του Γκρόντνο πριν από τη βάναυση εκκαθάρισή του. Στους Πουχάλσκι απονεμήθηκαν μετά θάνατον οι τίτλοι των Δίκαιων των Εθνών από το Γιαντ Βασσέμ τον Ιούνιο του 1986.[2] Τα τιμητικά τους μετάλλια απονεμήθηκαν στα επιζώντα παιδιά τους σε μια τελετή στην Ιερουσαλήμ στις 14 Ιουνίου 1987, κατά την οποία η Ιρένα Πουχάλσκα-Μπαγκίνσκα, ο Ζντζίσουαφ, γιος της Σαμπίνα Πουχάλσκα-Καζιμιέρτσικ, ο Βουαντίσουαφ Πουχάλσκι και η Κριστίνα Πουχάλσκα-Ματσιεγέφσκα φύτευσαν ένα δένδρο στον Κήπο των Δικαίων των Εθνών στο Γιαντ Βασσέμ.
Κατά την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Γιαν Πουχάλσκι εργάστηκε σε μια καπνοβιομηχανία, όπου κέρδιζε μικρό μισθό. Οι Πουχάλσκι διέμεναν ως ξενοδόχοι σε ένα εξοχικό σπίτι, στο δάσος Γουοσόσνα. Το εξοχικό ανήκε σε μια επιχειρηματική οικογένεια, τους Ζάντμαν, που μίσθωνε παρόμοια εξοχικά σπίτια σε τουρίστες της πόλης πριν από τον πόλεμο, με τη φήμη του Γκρόντνο ως καταφύγιο, που επιβεβαιώνεται από το παλιό θερινό παλάτι των Πολωνών βασιλιάδων. Οι Πουχάλσκι ήταν πολύ φτωχοί και έπρεπε να συντηρήσουν πέντε παιδιά: 3 κόρες 15, 16 και 17 ετών και δύο νήπια (Βουαντίσουαφ και Βάντα) ηλικίας 1 και 2 ετών. Το βράδυ της δολοφονικής επιδρομής των Ναζιστών Γερμανών στο Γκέτο του Γκρόντνο, που έλαβε χώρα στις 13 Φεβρουαρίου 1943, 6 Εβραίοι που διέφυγαν, εμφανίστηκαν στην πόρτα των Πουχάλσκι. Ανάμεσά τους, ο πολύ αγαπημένος Φέλιξ Ζάντμαν της οικογένειας Ζάντμαν (15 ετών) που έπαιζε με τα παιδιά τους πριν από τον πόλεμο, ο Σέντερ Φρεϊντόβιτς (θείος του) που έχασε τη γυναίκα του και τα δύο παιδιά του από τους Ναζί, ο Μότελ Μπας και η σύζυγός του Γκόλντι και δύο ακόμη Εβραίοι φυγάδες.[2] Έμειναν με τους Πουχάλσκι για 17 μήνες. Εν τω μεταξύ, το Γκέτο του Γκρόντνο ισοπεδώθηκε από τους Γερμανούς με όλους τους 29.000 Εβραίους του να απελαύνονται με τρένα του Ολοκαυτώματος και να εξοντώνονται στους θαλάμους αερίων του Άουσβιτς και της Τρεμπλίνκα.
Κρησφύγετο κάτω από το πάτωμα του υπνοδωματίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην αρχή, οι 6 Εβραίοι κρύφτηκαν έξω από το σπίτι σε ένα κελάρι, το οποίο δεν ήταν αρκετά ασφαλές, με τη ναζιστική απειλή της θανατικής ποινής να διατρέχει όλους, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών Πουχάλσκι. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια της οικογένειας, χτίστηκε μια πιρόγα κάτω από ένα από τα δύο υπνοδωμάτιά τους, στην οποία βρίσκονταν τρεις μεγαλύτερες αδερφές (Σαμπίνα, Ιρένα και Κριστίνα) που φύλαγαν. Η πιρόγα ήταν πολύ μικρή. Η είσοδος ήταν από ένα στενό άνοιγμα κάτω από το κρεβάτι και καλυμμένο με μια ξύλινη παγίδα. Κατασκευάστηκε ένας αεραγωγός που οδηγούσε έξω στον κήπο με ένα άνοιγμα καλυμμένο κάτω από τους θάμνους. Για πρόσθετη ασφάλεια, ο Γιαν Πουχάλσκι μετέφερε το ρείθρο σκύλων σε αυτό το μέρος. Η Σαμπίνα συνήθιζε να κατεβάζει φαγητό για τους δραπέτες φυγάδες και να απομακρύνει τα απόβλητά τους. Οι Εβραίοι σύντομα συνειδητοποίησαν ότι το κρησφύγετο ήταν πολύ μικρό για να χωρέσει έξι άτομα. Η ανεπαρκής παροχή αέρα ώθησε δύο από τους φυγάδες να φύγουν και να αναζητήσουν βοήθεια αλλού.[2] Ο Μότελ Μπας, δικηγόρος στο επάγγελμα, είχε κάποια χρήματα, τα οποία βοήθησαν τους Πουχάλσκι στα νέα τους έξοδα.
Όταν οι Γερμανοί στρατιώτες άρχισαν να υποχωρούν πριν εγκατασταθούν στο προελαύνον ρωσικό μέτωπο, τέσσερις Εβραίοι έφυγαν έξω τη νύχτα και περιπλανήθηκαν για αρκετές ημέρες. Συνδέθηκαν με τους Σοβιετικούς και απελευθερώθηκαν στις 24 Ιουλίου. Ο Φέλιξ Ζάντμαν και ο Σέντερ Φρεϊντόβιτς μετανάστευσαν σύντομα στη Γαλλία, όπου ο Φέλιξ απέκτησε πτυχίο μηχανικού και πήρε διδακτορικό στη φυσική στη Σορβόννη. Έγινε επιχειρηματίας στην αεροναυπηγική. Το 1986, ο Ζάντμαν υπέβαλε την κατάθεσή του στο Γιαντ Βασσέμ μαζί με άλλους επιζώντες. Ως αποτέλεσμα, τον Ιούνιο του 1986 απονεμήθηκε μεταθανάτια στους Πουχάλσκι ο τίτλος των Δικαίων των Εθνών. Ένα χρόνο αργότερα, στις 14 Ιουνίου 1987, τα επιζώντα παιδιά τους επισκέφτηκαν την Ιερουσαλήμ και φύτεψαν ένα δέντρο στον Κήπο των Δικαίων στο Γιαντ Βασσέμ.[2] Ο Φέλιξ Ζάντμαν που ήταν στην τελετή παρατήρησε: «Οι Πουχάλσκι δεν έχασαν ποτέ το θάρρος τους, ποτέ. Χάσαμε το κουράγιο. Μας έφτιαξαν το ηθικό». Επίσης, στον Γιαν και στην Άννα Πουχάλσκι απονεμήθηκε το βραβείο Κουράγιο για Φροντίδα της Anti-Defamation League με τη μορφή χάλκινης πλακέτας από τον καλλιτέχνη Άρμπιτ Μπλάτας, που δόθηκε στα παιδιά τους από τον Εθνικό Διευθυντή του ADL, Αβραάμ Φόξμαν.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «The Righteous Among the Nations Database» (Αγγλικά)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Mordecai Paldiel, Saving the Jews Chapter: Sheltering and Hiding. σελ. 82-83. Published by Schreiber
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Muzeum Historii Żydów Polskich, Sprawiedliwi wśród Narodów Świata, 1987. Puchalski, Jan i Anna. (πολωνικά)
- Dr. Mordecai Paldiel, «The Face of the Other: Reflections on the Motivations of Gentile Rescuers of Jews» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουνίου 2009.Archived from the original Αρχειοθετήθηκε 2011-06-05 στο Wayback Machine. (PDF) on 2011-06-05. Retrieved 2009-06-14. (83.7 KB) Yad Vashem, The Holocaust Martyrs' and Heroes' Remembrance Authority.
- Γιαν και Άννα Πουχάλσκι – η δραστηριότητα τους να σώσουν Εβραίους κατά το Ολοκαύτωμα, στον ιστότοπο του Γιαντ Βασσέμ