Γιάνις Τσίμζε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιάνις Τσίμζε
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση3  Μαΐου 1814[1]
Rauna Parish[2]
Θάνατος22  Οκτωβρίου 1881[1][3][4]
Walk[5]
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταοργανίστας
συνθέτης
ΕργοδότηςCimze seminary[6]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Γιάνις Τσίμζε (Jānis Cimze, 21 Ιουνίου/3 Ιουλίου 1814 — 10/22 Οκτωβρίου 1881)[7] ήταν Λετονός παιδαγωγός, συλλέκτης και εναρμονιστής των λαϊκών τραγουδιών, οργανοπαίχτης, ιδρυτής της χορωδιακής μουσικής της Λετονίας και ιδρυτής της επαγγελματικής λετονικής μουσικής. Έχει ταφεί στο νεκροταφείο Λουγκάζι.

Πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τσίμζε γεννήθηκε στο αγρόκτημα Ράουνα στην οικογένεια του κτηνοτρόφου Αντρέας (Άνσις) Τσίμζε και της συζύγου του Άννα. Ήταν ο μεγαλύτερος από τα οχτώ παιδιά της οικογένειας. Η αρχική του εκπαίδευση προήλθε από το σχολείο της ενορίας Ράουνα, όπου επίσης έμαθε να παίζει τα όργανα. Από την ηλικία των δεκαέξι ετών εργάστηκε ως ιδιωτικός δάσκαλος. Αργότερα ήταν καθηγητής στο σχολείο της κοινότητας Βαλμιέρα και οργανοπαίχτης.

Εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1836 ο Τσίμζε πήγε στη Γερμανία για να σπουδάσει στο Σεμινάριο Εκπαιδευτικών Βάισενφελς που τελείωσε το 1838. Εκεί έμαθε να παίζει βιολί και πιάνο και βελτίωσε τις δεξιότητές του ως οργανοπαίχτης. Το 1838-39 ήταν εξωτερικός φοιτητής στο πανεπιστήμιο του Βερολίνου όπου παρακολούθησε διαλέξεις μαθηματικών, διδακτικής και θεωρίας της μουσικής. Ο καθηγητής μουσικής του ήταν ο Λούντβιχ Κρίστιαν Ερκ, ένας συλλέκτης, εναρμονιστής, εκδότης και ερευνητής γερμανικών λαϊκών τραγουδιών.

Σεμινάριο Δασκάλων Βίντζεμε[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την επιστροφή του από τη Γερμανία, από το 1839 μέχρι το τέλος της ζωής του, ο Τσίμζε ήταν επικεφαλής του Σεμιναρίου Δασκάλων του Βίντζεμε[8] όπου δίδασκε στους μελλοντικούς δασκάλους τη διεξαγωγή χορωδιών και την εναρμόνιση των λαϊκών τραγουδιών. Ο Τσίμζε ακολούθησε τις αρχές του Γιόχαν Πεσταλότσι και του Αδόλφου Ντίστερβεγκ και όλα τα μαθήματα διεξάγονταν στα γερμανικά.[9]

Κατά τη διάρκεια των σαράντα δύο ετών εργασίας του στο Σεμινάριο Δασκάλων ο Τσίμζε εκπαίδευσε περισσότερους από τετρακόσιους φοιτητές οι οποίοι στη συνέχεια έγιναν Λετονοί και Εσθονοί καθηγητές. Το να είναι κάποιος δάσκαλος τον 19ο αιώνα σήμαινει επίσης ότι ήταν εκπαιδευτής, μουσικός, λογοτέχνης και δημότης. Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα οι εκπαιδευτικοί διοργάνωσαν χορωδίες και συνεργάστηκαν μαζί τους και τις πολιτιστικές κοινωνίες.

Μουσική κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τσίμζε σε λετονικό γραμματόσημο του 2014

Ο Γιάνις Τσίμζε προήγαγε την ανάπτυξη του λετονικού χορωδιακού τραγουδιού και την καλλιέργεια της απόδοσης του α καππέλλα. Η συλλογή τραγουδιών του για χορωδίες "Dziesmu rota" (Μια Γιρλάντα Τραγουδιών) δημοσιεύθηκε σε οκτώ μέρη το 1872-84. Αυτή η πρώτη επαγγελματική συλλογή τραγουδιών για χορωδίες στη Λετονία αποτέλεσε το θεμέλιο της χορωδιακής κουλτούρας της Λετονίας. Το 2ο (1872), 3ο (1874), 4ο (1875) και 6ο μέρος (1884) του «Dziesmu rota», τα οποία υπάγονται στον τίτλο «Lauku puķes» (Άγρια Λουλούδια), είναι οι πρώτες συλλογές λαϊκών τραγουδιών και αντιπροσωπεύουν διάφορα είδη λαϊκών τραγουδιών: τραγούδια εποχών και οικογενειακά έθιμα, τραγούδια εργασίας, αποχαιρετιστήρια τραγούδια από νεοσύλλεκτους και στρατολογημένους, τραγούδια ορφανών καθώς και τραγούδια για παιχνίδια και νοσταλγία.

Ο Γιάνις Τσίμζε ήταν η πρώτη εξέχουσα λετονική φιγούρα στη μουσική, η οποία ενέπνευσε την εκτεταμένη συλλογή, τη δημοσίευση, τη ρύθμιση και την έρευνα της λαϊκής μουσικής. Ενθάρρυνε την ανάπτυξη του κινήματος της χορωδίας και τη δημιουργία νέων πρωτότυπων συνθέσεων. Χάρη στις δραστηριότητες του Τσίμζε και των μαθητών του, διεξήχθησαν τα πρώτα πανεσθονικά (1869) και πανλετονικά (1873) φεστιβάλ τραγουδιού. Ο Τσίμζε συγκαταλεγόταν σε όσους συνέλαβαν την ιδέα του γεγονότος, ενώ ο σπουδαστής του Ιντρίκις Ζίλε ήταν ένας από τους επικεφαλής μαέστρους του Φεστιβάλ Τραγουδιού. Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ Τραγουδιού περιελάμβανε διάφορες διατάξεις λαϊκών τραγουδιών από τον Τσίμζε και τον αδελφό του Δαβίδ. Τα γερμανικά συναισθήματα του Τσίμζε προέκυψαν καθώς συνέκρινε τα τρία αδέλφια που έκαναν το προίκα-θώρακα για την αδερφή του στο τραγούδι "Rīga dimd" (Η Ρίγα αντηχεί) με τον γερμανό ευγενή, τη Λουθηρανική Εκκλησία και την γερμανική Ρίγα. Για το λόγο αυτό, επικρίθηκε σοβαρά από τον Άτις Κρόνβαλντς.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 11  Μαΐου 2014.
  2. www.vanderkrogt.net/statues/object.php?webpage=CO&record=lv001.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 14048752n.
  4. (Γαλλικά, Ολλανδικά, Αγγλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ισπανικά) Musicalics. 87564.
  5. www.vanderkrogt.net/statues/object.php?webpage=CO&record=lv001. Ανακτήθηκε στις 19  Ιουνίου 2017.
  6. Ανακτήθηκε στις 23  Απριλίου 2023.
  7. «Svarīgākie dzīves dati; Jānis Cimze» (στα Latvian). Latvian Education Informatization System. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  8. «Sightseeing Objects in Walk (Valga/Valka); Valka Local History Museum». Valka municipality. 24 Φεβρουαρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 
  9. Cornelius Hasselblatt. Geschichte der estnischen Literatur: von den Anfängen bis zur Gegenwart. Google Books. σελ. 262. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2010. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]