Γεωργία στην Αλβανία

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Αλβανική Ριβιέρα και οι φυτείες της με ελιές και εσπεριδοειδή

Η γεωργία στην Αλβανία εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό τομέα της οικονομίας της Αλβανίας, η οποία συμβάλλει στο 22,5% του ΑΕΠ της χώρας.[1] Η χώρα εκτείνεται σε 28.748 τετραγωνικά χιλιόμετρα (11.100 τετραγωνικά μίλια) εκ των οποίων το 24% είναι γεωργική γη, το 36% δασική γη, το 15% λιβάδια και βοσκοτόπια και το 25% αστικές περιοχές συμπεριλαμβανομένων λιμνών, υδάτινων οδών, αχρησιμοποίητων βουνών και ορεινών εκτάσεων.[2] Η γεωργία μπορεί να χωριστεί σε τρεις κύριες ζώνες, όπως η πεδινή ζώνη παράλληλα με την ακτογραμμή της χώρας, η ζώνη λόφων στα πεδινά και την ορεινή ζώνη.

Η χώρα περιλαμβάνει παράκτιες πεδιάδες στα δυτικά προς τις Αλβανικές Άλπεις στα βόρεια, τα βουνά Σαρ στα βορειοανατολικά, τα βουνά Σκαντέρμπεργκ στο κέντρο, τα βουνά Κόραμπ στα ανατολικά, την οροσειρά της Πίνδου στα νοτιοανατολικά και τα βουνά Ceraunian στα νοτιοδυτικά κατά μήκος της Αλβανικής Ριβιέρας. Η Μεσόγειος Θάλασσα, η οποία περιλαμβάνει την Αδριατική και το Ιόνιο, αποτελεί το σύνολο των δυτικών συνόρων της Αλβανίας.

Η χώρα διαθέτει κυρίως μεσογειακό κλίμα με ηπειρωτικές επιρροές.[3] Αυτό σημαίνει ότι το κλίμα χαρακτηρίζεται από ήπιους χειμώνες και ζεστά, ξηρά καλοκαίρια. Οι θερμότερες περιοχές της χώρας είναι κατά μήκος της δύσης, όπου το κλίμα επηρεάζεται βαθιά από τη θάλασσα. Τα πιο κρύα μέρη της χώρας βρίσκονται στα βόρεια και ανατολικά, όπου επικρατούν χιονισμένα δάση.

Το 1990, τα εγχώρια αγροτικά προϊόντα αντιπροσώπευαν το 63% των τοπικών καταναλωτικών δαπανών και το 25% των εξαγωγών. Στο πλαίσιο της προενταξιακής διαδικασίας της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι αγρότες βοηθήθηκαν μέσω κεφαλαίων για τη βελτίωση των αλβανικών γεωργικών προϊόντων.[4]

Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας, οι εξαγωγές λαχανικών και φρούτων διπλασιάστηκαν τους πρώτους μήνες του 2017. Ωστόσο, οι εξαγωγές ψαριών, θαλασσινών και θαλάσσιων προϊόντων αυξήθηκαν επίσης κατά 35%.[5] Ένας από τους πρώτους χώρους καλλιέργειας στην Ευρώπη βρέθηκε στη Νοτιοανατολική Αλβανία.[6]

Υδατοκαλλιέργειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια εγκατάσταση καλλιέργειας μυδιών στη λίμνη Butrint.

Τόσο η Αδριατική όσο και το Ιόνιο Πέλαγος μέσα στη Μεσόγειο Θάλασσα αποτελούν πηγή αλιείας, ενώ η αλιεία γλυκού νερού πραγματοποιείται στη Λίμνη Βουθρωτού, στη Λίμνη Σκόντρ, στη Λίμνη Οχρίδα, στη Λίμνη Πρέσπας, καθώς και στη Λιμνοθάλασσα Καραβάστα, στη λιμνοθάλασσα Νάρτα και στη λιμνοθάλασσα Πάτος. Η ακτή της χώρας εκτιμάται ότι έχει μήκος 381 χιλιόμετρα.[7] Η μεγάλη διαθεσιμότητα σε υδάτινους πόρους της χώρας δίνει στην υπανάπτυκτη αλιευτική βιομηχανία μεγάλες δυνατότητες να γίνει σημαντικό μέρος της τοπικής οικονομίας,[8][9][10] αν και η αλιευτική βιομηχανία βρίσκεται ακόμη σε διαδικασία μετάβασης παρά τις σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης και μεταποίησης που κληρονομήθηκαν από το παρελθόν.

Ιχθυοκαλλιέργεια στο Ζους.

Η εκτεταμένη θαλάσσια ιχθυοκαλλιέργεια έχει ξεκινήσει στη χώρα από τη δεκαετία του 1950.[11]

Η βιομηχανία θαλάσσιων ψαριών είναι ένας παράκτιος και υπεράκτιος τομέας εκτροφής ιχθυοκλωβών. Οι πέστροφες αναπτύσσονται κυρίως στα νοτιοανατολικά, νοτιοδυτικά και βόρεια, ενώ οι κυπρίνοι αναπτύσσονται κυρίως στο κέντρο και το βορρά. Η καλλιέργεια θαλάσσιων ψαριών κυριαρχείται από είδη όπως η πέστροφα, το λαβράκι, η τσιπούρα, και ο κοινός κυπρίνος.[12][13]

Τα μύδια είναι διαδεδομένα σε όλο το νότο της χώρας και καλλιεργούνται ιδιαίτερα στη λίμνη Butrint κατά μήκος της γειτνίασης με το Ιόνιο Πέλαγος.[14] Το 1980, κατασκευάστηκαν σχεδόν 80 εγκαταστάσεις καλλιέργειας μυδιών με μέση παραγωγή περίπου 2.000 τόνους ετησίως, ενώ το 1989 αυξήθηκε σε 5.000 τόνους ετησίως. [14][15], παρόλο που στο Shëngjin λειτουργεί επίσης μικρότερη εγκατάσταση περίπου 100 εκταρίων. Μετά το τέλος του κομμουνισμού και το ξέσπασμα της χολέρας το 1990, η παραγωγή μειώθηκε απότομα και αναπτύχθηκε ξανά το 2000.[14][16][12]

Η καλλιέργεια γαρίδων ξεκίνησε γύρω από το τέλος του κομμουνισμού στην Αλβανία. [12] Η μόνη εκτεταμένη εγκατάσταση καλλιέργειας γαρίδας της χώρας βρίσκεται στη λιμνοθάλασσα Νάρτα, όπου ο ποταμός Vjosa αποστραγγίζεται στην Αδριατική Θάλασσα. Μέσα στο θαλάσσιο πάρκο Καραμπουρούν-Σαζάν, καταγράφηκαν 50 είδη καρκινοειδών που δείχνουν ότι η περιοχή είναι μια πιθανή τοποθεσία για ιχθυοκαλλιέργεια.[17]

Αμπελοκομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σταφύλια στο Μπεράτ.

Η Αλβανία είναι η 42η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής κρασιού στον κόσμο. Η χώρα έχει μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες αμπελουργίας στην Ευρώπη και ανήκει χρονολογικά στις πιο παλιές των αμπελουργικών χωρών.[18][19][20][21] Οι πιο σημαντικές αμπελουργικές περιοχές της χώρας βρίσκονται στο κέντρο, αλλά και στις ορεινές περιοχές στα βόρεια, ανατολικά και νότια.[22][23] Μετά το τέλος του κομμουνισμού τον 20ο αιώνα, η ανάπτυξη και το μέλλον της αλβανικής βιομηχανίας κρασιού επηρεάστηκαν βαθιά από τις οικονομικές επιρροές της χώρας.

Το 1912, απέκτησε ευρεία δημοτικότητα μεταξύ του τοπικού πληθυσμού, αλλά καταστράφηκε σχεδόν το 1933 από τη φυλλοξήρα. Μια σημαντική ανάκαμψη ξεκίνησε μόνο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, στο τέλος του οποίου το κρασί καλλιεργήθηκε ακόμη σε 2.737 εκτάρια. Η πιο παραγωγική περιοχή του κρασιού ήταν η κομητεία Ντούρες, όπου τα σταφύλια καλλιεργήθηκαν σε κομμουνιστικές κρατικές επιχειρήσεις. Εκείνη την εποχή, η εθνική έκταση αντιστοιχούσε περίπου σε αυτή του καπνού, αλλά ήταν σημαντικά χαμηλότερη από εκείνη της ελιάς και των οπωροφόρων δένδρων. Το εξαγόμενο κρασί καταναλώθηκε κυρίως στη Δυτική Ευρώπη, όπως στη Γερμανία.

Επιπλέον, οι εξαγωγές κρασιού μειώθηκαν συνεχώς από 61.000 εκατόλιτρα το 1971 σε 22.000 εκατόλιτρα το 1985. Οι λόγοι εντοπίζονται κυρίως σε ξεπερασμένες συνθήκες παραγωγής και σε ανεπαρκές τεχνικό εξοπλισμό που δυσχεραίνει τη μεταφορά και μειώνει την ποιότητα. Από την άλλη πλευρά, η εξαγωγή εύκολα μεταφερόμενων σταφυλιών αυξανόταν συνεχώς (έως 3500 τόνοι ετησίως), ενώ η εξαγωγή φρέσκων σταφυλιών ήταν οριακή.

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αλβανικοί βοσκότοποι προβάτων

Τα κύρια γεωργικά προϊόντα στη χώρα είναι ο καπνός, τα σύκα, οι ελιές, το σιτάρι, ο αραβόσιτος, οι πατάτες, τα λαχανικά, τα φρούτα, τα ζαχαρότευτλα, τα σταφύλια, το κρέας, το μέλι, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα παραδοσιακά ιατρικά και αρωματικά φυτά.

Η γεωργία αντιπροσωπεύει το 18,9% του ΑΕΠ και αποτελεί μεγάλο μέρος των εξαγωγών. Ωστόσο, περιορίζεται κυρίως στις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις και τη διαβίωση λόγω έλλειψης σύγχρονου εξοπλισμού, ασαφών δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και της επικράτησης μικρών, αναποτελεσματικών χωραφιών. Ο κατακερματισμός της γης μετά το 1990, το αβέβαιο ιδιοκτησιακό καθεστώς γης, η έλλειψη κρατικών μητρώων, η τραπεζική πίστωση και ο υψηλός ΦΠΑ αποτελούν όλα εμπόδια για μια σύγχρονη γεωργική βιομηχανία. Υπάρχει επίσης η ανησυχία ότι τα γεωργικά προϊόντα Αλβανικής προέλευσης χαρακτηρίζονται ως «Προϊόν της Τουρκίας» για τη διεθνή αγορά. Η αγροτική εικόνα αλλάζει σταδιακά με την εισαγωγή συνεταιρισμών, ξένων επενδύσεων, τυποποίησης αγροτικών προιόντων και την κατασκευή κέντρων συλλογής και διανομής.

Η Αλβανία έχει εδάφη και κλίμα ευνοϊκό για μια εκτεταμένη βιομηχανία ξυλείας. Πολλά από τα ιστορικά δάση της Αλβανίας καταστράφηκαν από μια ανεπαρκή βιομηχανία ξυλείας και διάθεσης εκτάσεων ως γεωργική γη τη δεκαετία του 1990. Σήμερα, τα δάση καλύπτουν περίπου το ένα τρίτο της γης της Αλβανίας και, λόγω συμφωνίας με την Ιταλία και την Παγκόσμια Τράπεζα, υπάρχει μεγάλη αναδάσωση.

Η Αλβανία είναι ο 11ος μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου.[24]

Η Αλβανία παρήγαγε το 2018:

  • 391 χιλιάδες τόνοι αραβοσίτου.
  • 288 χιλιάδες τόνοι ντομάτας.
  • 254 χιλιάδες τόνοι πατάτας.
  • 240 χιλιάδες τόνοι σιταριού.
  • 239 χιλιάδες τόνοι καρπουζιών.
  • 184 χιλιάδες τόνοι σταφυλιών.
  • 120 χιλιάδες τόνοι αγγουριών.
  • 117.000 τόνους ελαιόλαδο ?
  • 108 χιλιάδες τόνοι μήλων.
  • 100 χιλιάδες τόνοι κρεμμυδιών.
  • 81 χιλιάδες τόνοι πιπεριάς.

Εκτός από τις μικρότερες παραγωγές άλλων γεωργικών προϊόντων, όπως τα πεπόνια (41 χιλιάδες τόνοι), τα δαμάσκηνα (41 χιλιάδες τόνοι), την βρώμη (34 χιλιάδες τόνοι), τα ζαχαρότευτλα (27 χιλιάδες τόνοι), τα σύκα (24 χιλιάδες τόνοι), τα ροδάκινα (19 χιλιάδες τόνους) και τα αχλάδια (13 χιλιάδες τόνοι).[25]

Λαχανικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αλβανία παράγει μια μεγάλη ποικιλία φρούτων, ξηρών καρπών και λαχανικών, ενώ η παραγωγή της αυξάνεται συνεχώς.[26]


Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Food and Agriculture Organization. «Albania: FAO Country Programming Framework in the Republic of Albania 2015-2017» (PDF). fao.org (στα Αγγλικά). σελ. 7. 
  2. Prof. Andrea Shundi. «Albania». fao.org (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2004. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2021. 
  3. Ministry of Environment of Albania. «Albania's Second National Communication to the Conference of Parties under the United Nations Framework Convention on Climate Change» (PDF). unfccc.int (στα Αγγλικά). Tirana. σελ. 28. 
  4. «IPA National Programme 2011 for Albania Project Fiche 7: Support to Agriculture and Rural Development» (PDF) (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2016. 
  5. agroweb (26 Απριλίου 2017). «Dyfishohet eksporti i fruta-perimeve, 3-fishohet ai i vezëve». agroweb.org (στα Αλβανικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2021. 
  6. «UC Research Reveals One of the Earliest Farming Sites in Europe». Uc.edu. 16 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουνίου 2016. 
  7. Sustainable Development of Sea-Corridors and Coastal Waters: The TEN ECOPORT project in South East Europe (Chrysostomos Stylios, Tania Floqi, Jordan Marinski, Leonardo Damiani έκδοση). Springer. 7 Απριλίου 2015. σελ. 85. ISBN 9783319113852. 
  8. Aleksander Flloko. «Fish marketing and trading in Albania» (PDF). faoadriamed.org (στα Αγγλικά). σελ. 5. 
  9. Center for International Development, Harvard University. «INCREASING EXPORTS OF ALBANIAN CULTIVATED FISH TO THE EU» (PDF). growthlab.cid.harvard.edu (στα Αγγλικά). 
  10. «Organic Agriculture in Albania» (PDF). orgprints.org (στα Αγγλικά). σελ. 7. 
  11. University of British Columbia (2 Ιουλίου 2017). «Reconstruction of Albania fishery catches by fishing gear» (PDF). seaaroundus.org (στα Αγγλικά). σελ. 2. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2 Ιουλίου 2017. 
  12. 12,0 12,1 12,2 Food and Agriculture Organization. «Albania». fao.org (στα Αγγλικά). 
  13. Viola Prifti and Fan Noli University. «ARTIFICIAL FERTILIZATION OF THE OHRID TROUT AND THE PRESENCE OF ITS SUMMER FORM IN THE LAKE» (PDF). animalsciencejournal.usamv.ro (στα Αγγλικά). 
  14. 14,0 14,1 14,2 Center for International Development, Harvard University. «CONDITIONS FOR RE-OPENING EXPORTS OF ALBANIAN MUSSELS TO THE EU» (PDF). albania.growthlab.cid.harvard.edu (στα Αγγλικά). σελ. 4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Αυγούστου 2018. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2021. 
  15. Aleksi Pëllumb· Ceschia Giuseppe· Sulaj Kapllan. «First report of Marteiliosis in Mytilus galloprovincialis in Albania» (PDF). sipi-online.it (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2021. 
  16. D Greco; I Luizzi; A Sallabanda; A Dibra; E Kacarricy; L Shapo (1995). «Cholera in the Mediterranean: outbreak in Albania» (στα αγγλικά). Eurosurveillance: 1–2. doi:10.2807/esm.00.00.00125-en. PMID 29090677. http://www.eurosurveillance.org/content/10.2807/esm.00.00.00125-en. 
  17. Lefter KASHTA· Sajmir BEQIRAJ· Virginie TILOT· Violeta ZUNA· Eno DODBIBA. «THE FIRST MPA IN ALBANIA, SAZANI ISLAND – KARABURUNI PENINSULA, AS A REGIONAL PRIORITY CONSERVATION AREA FOR MARINE BIODIVERSITY» (PDF). zrsvn.si (στα Αγγλικά). σελ. 9. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2017. 
  18. Tom Stevenson (2011). The Sotheby's Wine Encyclopedia. Dorling Kindersley. ISBN 978-1-4053-5979-5. 
  19. PATTI MORROW (5 Ιανουαρίου 2017). «Why Albania Is A Great Destination For Wine Drinkers». epicureandculture.com (στα Αγγλικά). 
  20. The Oxford Companion to Wine (στα Αγγλικά) (Julia Harding, Jancis Robinson έκδοση). Oxford University Press, 2015. 2015. ISBN 9780198705383. 
  21. The Sotheby's Wine Encyclopedia (στα Αγγλικά) (Tom Stevenson έκδοση). London: Dorling Kindersley. 2005. ISBN 0-7566-1324-8. 
  22. Oxford Companion to Wine (στα Αγγλικά) (Jancis Robinson έκδοση). Oxford: Oxford University Press. 2015. σελίδες 10. ISBN 9780198705383. 
  23. Petraq Ilollari (Sotiri) (2010). Vitis Vinifera në vendin tonë/Vitis Vinifera in Our Country. σελίδες 8–13. 
  24. «Top 25 Olive Oil Producing Countries» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 16 Απριλίου 2017. 
  25. Austria production in 2018, by FAO
  26. «COMPETITIVENESS OF ALBANIAN AGRICULTURE: VALUE CHAIN ANALYSIS FOR FRUITS AND VEGETABLES SUB-SECTOR IN FIER REGION» (PDF). ifama.org (στα Αγγλικά).