Γενηθήτω φως

Το μότο "Fiat lux" (στα λατινικά) στην Πύλη Sather στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Μπέρκλεϋ

Το γεννηθήτω φῶς είναι η ελληνική μετάφραση του εβραϊκού יְהִי אוֹריְהִי אוֹר‬ (yehi' or), που βρίσκεται στη Γένεση 1:3 της Τορά, το πρώτο μέρος της εβραϊκής Βίβλου. Στην Παλαιά Διαθήκη οι πιο γνωστές μεταφράσεις περιλαμβάνουν την ελληνική φράση γεννηθήτω φῶς και τη λατινική αντίστοιχή της fiat lux.

Προέλευση και ετυμολογία

Στην Τορά, η φράση στο εδάφιο Γένεση 1:3 είναι στα εβραϊκά וַיֹּאמֶר אֱלֹהִים, יְהִי אוֹר; וַיְהִי אוֹרוַיֹּאמֶר אֱלֹהִים, יְהִי אוֹר; וַיְהִי אוֹר‬ (vayo'mer 'Elohim, yehi 'or vayehi 'or).

Στην ελληνιστική Κοινή μετάφραση των Εβδομήκοντα η φράση μεταφράζεται ως "καὶ εἶπεν ὁ Θεός γεννηθήτω φῶς καὶ ἐγένετο φῶς". Ο αρχικός εκλατινισμός της ελληνικής μετάφρασης που χρησιμοποιείται στο Vetus Latina ήταν lux sit, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς, αν και υπάρχει συζήτηση για την πιστότητά του.

Στην Λατινική εκδοχή της Βίβλου, τη Βουλγάτα , η εβραϊκή φράση יְהִי אוֹריְהִי אוֹר‬ μεταφράζεται ως fiat lux. Σε αυτό το πλαίσιο, η μετάφραση είναι "dixitque Deus fiat lux et facta est lux" ("Και είπεν ο Θεός γεννηθήτω φως και εγένετο φως"). Κυριολεκτικά, το fiat lux θα μπορούσε να μεταφραστεί ως "ας φτιαχτεί φως" (το fiat είναι το τρίτο πρόσωπο ενικού της υποτακτικής παθητικής φωνής του ρήματος facio, που σημαίνει ''κάνω'' ή ''φτιάχνω'').

Η φράση γεννηθήτω φῶς στα αγγλικά πάνω από την πόρτα της Κεντρικής Βιβλιοθήκης στο Εδιμβούργο