Γαλλική Δυτική Αφρική

Γαλλική Δυτική Αφρική Afrique-Occidentale française  (γαλλική)
1895 – 1960
Σημαία]]
Τοποθεσία {{{κοινό_όνομα}}}
Πρωτεύουσα		Σαίντ Λούις (1895–1902) Ντακάρ (1902–1960)
Γλώσσες		Γαλλικά (official) Αραβικά, Φούλα, Σονγκάι, Χάουσα, Μόσι, Μαντίκα, Βολόφ, Μπαμμπάρα, widely spoken
Πολίτευμα		Αδιευκρίνιστο
Ιστορία
-	Ίδρυση
-	Κατάλυση

Η Γαλλική Δυτική Αφρική (Γαλλικά: Afrique-Occidentale française, AOF - Αγγλικά: French West Africa) ήταν μια ομοσπονδία από οκτώ Γαλλικές αποικιακές κτήσεις στην Δυτική Αφρική: Μαυριτανία, Σενεγάλη, Γαλλικό Σουδάν (σήμερα Μάλι), Γαλλική Γουινέα (σήμερα Γουινέα), Ακτή Ελεφαντοστού, Άνω Βόλτα (σήμερα Μπουρκίνα Φάσο), Νταχομέη (σήμερα Μπενίν) και Νίγηρας. Η ομοσπονδία υπήρξε από το 1895 έως και το 1958. Πρωτεύουσα ήταν το Σαίντ-Λούις της Σενεγάλης έως το 1902, και στη συνέχεια το Ντακάρ επίσης της Σενεγάλης μέχρι την διάλυση της ομοσπονδίας το 1960.

Ιστορία

Η γαλλική παρουσία στην Αφρική ξεκινά τον 17ο αιώνα, αρχικά στη Σενεγάλη με την απόκτηση εμπορικών λιμένων. Μέσα στις επόμενες δεκαετίες, η Γαλλική Αυτοκρατορία θα προσθέσει στο αποικιοκρατικό της δίκτυο σχεδόν ολόκληρο το δυτικό κομμάτι της ηπείρου, μία έκταση που σήμερα αντιστοιχεί σε δεκατέσσερις ανεξάρτητες χώρες.

Το 1905, η Γαλλία κατήργησε τη δουλεία στο μεγαλύτερο εύρος της Γαλλικής Δυτικής Αφρικής. Από το 1906 έως το 1911, κατά την διαδικασία της απελευθέρωσης, πάνω από 1 εκατομμύριο σκλάβοι έφυγαν από τους αφέντες τους επιστρέφοντας σπίτια τους.

Μέχρι μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, σχεδόν κανένας από τους Αφρικανούς που ζούσαν στις αποικίες της Γαλλίας δεν ήταν πολίτες της Γαλλίας. Θεωρούνταν «Γάλλοι υπήκοοι», χωρίς όμως δικαιώματα ενώπιον του νόμου, ιδιοκτησίας, ταξιδιού, διαφωνίας ή ψήφου. Μοναδική εξαίρεση ήταν οι Τέσσερις Κομμούνες της Σενεγάλης. Οι περιοχές αυτές ήταν πόλεις της μικροσκοπικής αποικίας της Σενεγάλης το 1848, όταν, κατά την κατάργηση της δουλείας από τη Γαλλική Δεύτερη Δημοκρατία , χορηγήθηκαν στους Γάλλους υπηκόους ίσα πολιτικά δικαιώματα. Όποιος μπορούσε να αποδείξει ότι γεννήθηκε σε αυτές τις πόλεις ήταν νόμιμα Γάλλος. Θα μπορούσαν να ψηφίσουν στις κοινοβουλευτικές εκλογές, στις οποίες προηγουμένως κυριαρχούσαν λευκοί και μικτές κάτοικοι της Σενεγάλης.

Οι Τέσσερις Κομμούνες της Σενεγάλης είχαν το δικαίωμα να εκλέξουν έναν βουλευτή για να τους εκπροσωπήσει στο γαλλικό κοινοβούλιο το 1848-1852, 1871-1876 και το 1879-1940. Το 1914, ο πρώτος Αφρικανός, Μπλέζ Ντιανιέ ((γαλλικά: Blaise Diagne), εξελέγη βουλευτής για τη Σενεγάλη στο γαλλικό κοινοβούλιο. Το 1916, ο Ντιανιέ προώθησε έναν νόμο μέσω της Εθνοσυνέλευσης (νόμος Μπλέζ Ντιανιέ) που χορηγούσε πλήρη υπηκοότητα σε όλους τους κατοίκους των λεγόμενων Τεσσάρων Κομμούνων. Σε αντάλλαγμα, υποσχέθηκε να βοηθήσει στη στρατολόγηση εκατομμυρίων Αφρικανών για να πολεμήσουν στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη συνέχεια, όλοι οι μαύροι Αφρικανοί του Ντακάρ, του Γκορέ, του Σεν Λουί και του Ρουφίσκου θα μπορούσαν να ψηφίσουν για να στείλουν έναν εκπρόσωπο στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση.

Καθώς οι Γάλλοι συνέχισαν το ρόλο τους στον αγώνα για την Αφρική στις δεκαετίες 1880 και 1890, κατέκτησαν μεγάλες περιοχές της ενδοχώρας και στην αρχή τις κυβέρνησαν είτε ως μέρος της αποικίας της Σενεγάλης είτε ως ανεξάρτητες οντότητες. Αυτές οι κατακτημένες περιοχές συνήθως διοικούνταν από αξιωματικούς του Γαλλικού Στρατού και ονομάζονταν «στρατιωτικά εδάφη». Στα τέλη της δεκαετίας του 1890, η γαλλική κυβέρνηση άρχισε να χαλιναγωγεί την εδαφική επέκταση των «επί τόπου αξιωματικών» της και μεταβίβασε όλα τα εδάφη δυτικά της Γκαμπόν σε έναν ενιαίο κυβερνήτη με έδρα τη Σενεγάλη, με αναφορά απευθείας στον Υπουργό Υπερπόντιων Υποθέσεων. Ο πρώτος γενικός κυβερνήτης της Σενεγάλης ονομάστηκε το 1895 και το 1904, τα εδάφη που επέβλεπε ονομάστηκαν επίσημα Ομοσπονδία της Γαλλικής Δυτικής Αφρικής (AOF). Η Γκαμπόν θα γινόταν αργότερα η έδρα της δικής της ομοσπονδίας Γαλλική Ισημερινή Αφρική (AEF), η οποία επρόκειτο να συνορεύει με τον δυτικό γείτονά της στα σύγχρονα σύνορα μεταξύ Νίγηρα και Τσαντ .

Μετά την πτώση της Γαλλίας τον Ιούνιο του 1940 και τις δύο μάχες του Ντακάρ κατά των Ελεύθερων Γαλλικών Δυνάμεων τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο του 1940, οι αρχές στη Δυτική Αφρική δήλωσαν πίστη στο καθεστώς του Βισύ , όπως και η αποικία της Γαλλικής Γκαμπόν στην AEF. Η Γκαμπόν έπεσε στην Ελεύθερη Γαλλία μετά τη Μάχη της Γκαμπόν τον Νοέμβριο του 1940, αλλά η Δυτική Αφρική παρέμεινε υπό τον έλεγχο του Βισύ μέχρι την απόβαση των Συμμάχων στη Βόρεια Αφρική τον Νοέμβριο του 1942.

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η γαλλική κυβέρνηση ξεκίνησε μια διαδικασία επέκτασης των περιορισμένων πολιτικών δικαιωμάτων στις αποικίες της. Το 1945 η γαλλική προσωρινή κυβέρνηση διέθεσε δέκα έδρες στη Γαλλική Δυτική Αφρική στη νέα Συντακτική Συνέλευση που καλείται να γράψει ένα νέο γαλλικό Σύνταγμα. Από αυτά τα πέντε θα εκλεγούν από πολίτες (που μόνο στις Τέσσερις Κομμούνες θα μπορούσε ένας Αφρικανός να ελπίζει να κερδίσει) και πέντε από Αφρικανούς υπηκόους. Οι εκλογές έφεραν στο προσκήνιο μια νέα γενιά Αφρικανών με γαλλική εκπαίδευση. Στις 21 Οκτωβρίου 1945 εξελέγησαν έξι Αφρικανοί. Οι πολίτες από τις Τέσσερις Κομμούνες επέλεξαν τον Λαμίν Γκιεγέ (γαλλικά: Lamine Guèye), των Σενεγάλης/Μαυριτανίας τον Λεοπόλδο Σεντάρ Σανγκόρ (γαλλικά: Léopold Sédar Senghor , των Ακτής Ελεφαντοστού/Άνω Βόλτας τον Φελίξ Χουφουέτ-Μπουανί (γαλλικά: Félix Houphouët-Boigny), των Νταχομέη/Τόγκο τον Σουρού-Μιγκάν Απιθί (γαλλικά:Sourou-Migan Apithy), των Σουδάν/Νίγηρα τον Φιλύ Νταμπό Σισσοκό (γαλλικά: Fily Dabo Sissoko) και της Γουινέας τον Γιασίν Ντιαλλό (γαλλικά: Yacine Diallo). Όλοι επανεξελέγησαν στη 2η Συντακτική Συνέλευση στις 2 Ιουνίου 1946.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα French West Africa στο Wikimedia Commons