Γαλήσιο
Το Γαλήσιο (Γαλήσιον όρος), γνωστό σήμερα ως Alamandağ στα τουρκικά, είναι ένα βουνό βόρεια της Εφέσου, στην νότια όχθη του ποταμού Κάυστρου (σημερινού Küçükmenderes), στην δυτική ακτή της Μικράς Ασίας[1]. Ήταν σημαντικό κέντρο Ορθόδοξου μοναχισμού στα τέλη των Βυζαντινών χρόνων, από τον 11ο αιώνα έως την κατάκτηση της περιοχής από τους Τούρκους τον 14ο αιώνα.
Η πρώτη μοναστική κοινότητα στο Γαλήσιο ιδρύθηκε από τον στυλίτη μοναχό Λάζαρο Γαλησιώτη, ο οποίος πέθανε εκεί το 1053. Ήδη κατά τη διάρκεια της ζωής του ιδρύθηκαν τρία μοναστήρια κοντά στον στύλο του: του Σωτήρος, όπου μόναζαν 12 ευνούχοι, της Θεοτόκου με 12 μοναχούς και της Αναστάσεως με 40[1]. Κάθε ένα από αυτά είχε δικό του ηγούμενο. Ένα τέταρτο μοναστήρι, η μονή της Θεοτόκου στις Βέσσες, ιδρύθηκε από την αυτοκρατορική οικογένεια και μόναζαν εκεί μέχρι και 300 μοναχοί, αλλά παρήκμασε γρήγορα μετά τον 11ο αιώνα. Υπήρχε επίσης μια γυναικεία μονή, εκείνη της Ευπραξίας, όπου μπορούσαν να μείνουν οι γυναίκες συγγενείς των μοναχών.
Ο θάνατος του Λαζάρου στέρησε την κοινότητα από μεγάλο μέρος του κύρους της, αλλά ανέκαμψε και πάλι τον 13ο αιώνα, με την ίδρυση της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας[1], οπότε η γειτονική πόλη του Νυμφαίου έγινε η αγαπημένη χειμερινή κατοικία των Αυτοκρατόρων της Νίκαιας[2]. Οι Οικουμενικοί Πατριάρχες Ιωσήφ Α΄ (1266–1275 και 1282–1283), Γρηγόριος Β΄ (1283–1289) και Αθανάσιος Α΄ (1289–1293 και 1303–1309) ήταν όλοι μοναχοί του Γαλησίου. Ο Γρηγόριος Β΄ έγραψε μάλιστα και μια εκδοχή της αγιολογίας του Αγίου Λαζάρου. Το μοναστήρι διέθετε σημαντική βιβλιοθήκη και σκριπτόριο.
Η ιστορία της περιοχής ως μοναστικό κέντρο τελείωσε, όταν κατακτήθηκε από τους Τούρκους στις αρχές του 14ου αιώνα[1].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- (Αγγλικά) Kazhdan, Alexander, επιμ. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8.