Βασιλική Παπούλια

Βασιλική Παπούλια
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Βασιλική Παπούλια (Ελληνικά)
Γέννηση	1930 Τρίπολη
Θάνατος	27  Απριλίου 2014
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Σπουδές	Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιστορικός καθηγήτρια πανεπιστημίου
Εργοδότης	Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Η Βασιλική Δ. Παπούλια (1930-2014) ήταν ιστορικός και καθηγήτρια πανεπιστημίου.

Βίος

Η Βασιλική Δ. Παπούλια γεννήθηκε το 1929 στην Τρίπολη Αρκαδίας, μεγάλωσε όμως σε άλλες πόλεις (Ιωάννινα, Σύρο) ακολουθώντας τον πατέρα της Δημήτριο Παπούλια ανώτερο εκπαιδευτικό στις μετακινήσεις του. Εγγράφεται στη Σχολή Καλών Τεχνών και το 1947 φοίτησε στη Φιλοσοφική Αθηνών. Στην πνευματική της πορεία, αποφασιστικά επέδρασαν οι καθηγητές Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, Διονύσιος Ζακυθηνός, Αναστάσιος Ορλάνδος και Νικόλαος Βλάχος. Ως υπότροφος του Ι.Κ.Υ. στο Πανεπιστήμιο Ludwig-Maximilians του Μονάχου (1957-1962) απέκτησε μια βαθειά φιλοσοφική κατάρτιση κοντά στον Αυστρο-Γερμανό φιλόσοφο Wolfgang Stegmüller, γνωστό από τις σημαντικές του συμβολές στη νεότερη επιστημολογία και την αναλυτική φιλοσοφία. Ειδικεύθηκε, ωστόσο, στην οθωμανική ιστορία και νεoτάτη το 1961 εκπόνησε υπό την καθοδήγηση του βυζαντινολόγου Franz Dölger, τη διδακτορική της διατριβή με θέμα Ursprung und Wesen der Knabenlese im Osmanischen Reich, όπου προβαίνει σε μια καινούργια κοινωνιολογική προσέγγιση του θέματος. Βραβεύτηκε από τη Sudosteuropa Gesellschaft. Στην Ελλάδα επέστρεψε και εργάστηκε στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών από το 1966 έως το 1975. Το πολύπλευρο έργο της διαπνέεται από διαχρονικό και διεπιστημονικό χαρακτήρα· διανοίγεται προς ένα φιλοσοφικό προβληματισμό με επίκεντρο τη μελέτη των κοινωνικών, πολιτιστικών και πολιτικών δομών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των σχέσεων μεταξύ των Ελλήνων, των λαών της Χερσονήσου του Αίμου και των Οθωμανών. Το 1975 εκλέχτηκε καθηγήτρια στην έδρα της Ιστορίας των Λαών της Χερσονησου του Αίμου στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημιου Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε πρόεδρος της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και εκπροσώπησε την Ελλάδα στη Διεθνή Επιτροπή Ιστορικών Σπουδών. Υπήρξε μέλος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας και από το 1994 έως το 1996 Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής και μέλος της Συγκλήτου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαονίκης. To 2012 προς τιμή της εκδόθηκε ο τόμος Ανοιχτοσύνη. Μελέτες προς τιμήν της Βασιλικής Παπούλια. Openess. Studies in honour of Vasiliki Papoulia, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 2012. Πέθανε στις 27 Απριλίου 2014.

Συγγραφικό έργο

• Ursprung und Wesen der Knabenlese im Osmanischen Reich, Μόναχο/Βέρνη, Oldenburg, 1963 (σε ελληνική μετάφραση: Καταγωγή και υφή του παιδομαζώματος στο οθωμανικό κράτος, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 2010).
• Από την αυτοκρατορία στο εθνικό κράτος. Ιδεολογικές και κοινωνικές προϋποθέσεις της πολιτικής οργάνωσης των χωρών της χερσονήσου του Αίμου, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 2003, τo τρίτομο έργο με τίτλο "Από τον αρχαίο στον νεότερο πολυμερισμό" όπου έρχεται στο φως η διαλεκτική υφή της ιστορίας στη χερσόνησο του Αίμου ως εξέλιξη από την αρχαιότητα στους νεότερους χρόνους. Τόμος Α΄: Αρχαία φύλα-Βυζαντινή Οικουμένη, Θεσσαλονίκη, Βάνιας 2002, τόμος Β΄: Από την θεοκρατική απολυταρχία στα εθνικά κράτη, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 2006, τόμος Γ΄: Φιλοσοφικός πολυμερισμός, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 2009.
• Εξιλέωση. Βυζαντινό θεατρικό δράμα, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 2011.
• Οι δύο πηγές και Περιμένοντας την ειρήνη, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 2011 (προσωπικές αναμνήσεις από την Κατοχή και τον Εμφύλιο).
• Οδός Άνω και Κάτω Μία. Ποιητικά κείμενα, Θεσσαλονίκη, Βάνιας, 2012.

Πηγές

• Ρωξάνη Δ. Αργυροπούλου, «Βασιλική Δ. Παπούλια (1929-2014)», Φιλοσοφία. Επετηρίς του Κέντρου Μελέτης της Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών, τόμ. 44 (2014), σελ. 386-388.
• Αλκμήνη Σταυρίδου-Ζαφράκα, «Βασιλική Παπούλια (1930-2014)», Βυζαντιακά, τόμ. 31 (2014), σελ. 9-12.