Αφόδιος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αφόδιος
Το είδος Aphodius pedellus στον Καναδά
Το είδος Aphodius pedellus στον Καναδά
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα
Συνομοταξία: Αρθρόποδα (Arthropoda)
Ομοταξία: Έντομα (Insecta)
Τάξη: Κολεόπτερα (Coleoptera)
Υποτάξη: Πολυφάγα (Polyphaga)
Ανθυποτάξη: Σκαραβαιομόρφια (Scarabaeiformia)
Υπεροικογένεια: Σκαραβαιοειδή (Scarabaeoidea)
Οικογένεια: Σκαραβαιίδες (Scarabaeidae)
Υποοικογένεια: Αφοδιίνες (Aphodiinae)
Γένος: Αφόδιος (Aphodius)
Illiger, 1798

Ο αφόδιος (λατινική και επιστημονική ονομασία Aphodius) είναι γένος μικρών σκαθαριών, που ανήκει στην οικογένεια του σκαραβαίου, τις σκαραβαιίδες, και στην ομώνυμη υποοικογένεια, τις αφοδιίνες. Στα περισσότερα είδη αφοδίου, τόσο τα ενήλικα σκαθάρια όσο και οι προνύμφες είναι κοπροφάγα, δηλαδή τρέφονται με κοπριά[1], από όπου και η ονομασία «αφόδιος» (βλ. «αφοδεύω»), αν και σε μερικά είδη οι προνύμφες είναι φυτοφάγες ή σαπροφάγες (τρέφονται με νεκρό φυτικό υλικό).[2] Οι αφόδιοι είναι διαδεδομένοι σε όλο τον κόσμο και συνήθως κυριαρχούν στις κοινότητες των σκαθαριών που βρίσκουμε στην κοπριά στα οικοσυστήματα της βόρειας εύκρατης ζώνης της Γης.[3] Τα περισσότερα είδη κατατάσσονται στις λεγόμενες «ενδοκοπρίδες», επειδή οι προνύμφες περνούν όλη τη ζωή τους μέσα στον όγκο της κοπριάς.[4]

Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σήμερα γίνονται γενικώς αποδεκτά στο 23 ζώντα είδη και άλλα 21 εξαφανισμένα προϊστορικά είδη στο γένος Aphodius[5], τα εξής:

Σύγχρονα είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το είδος Aphodius fimetarius στην Αυστρία
Το είδος Aphodius coniugatus στην Ουκρανία
  • Aphodius beloni, Mulsant & Godart, 1879
  • Aphodius calichromus, Balthasar, 1932
  • Aphodius cardinalis, Reitter, 1892
  • Aphodius clypeatus, Fischer von Waldheim, 1821
  • Aphodius coniugatus (Panzer, 1795)
  • Aphodius corallifer, Koshantschikov, 1913
  • Aphodius crux, Wiedemann, 1823
  • Aphodius elegans, Allibert, 1847
  • Aphodius fasciger, Harold, 1881
  • Aphodius fimetarius (Linnaeus, 1758)
  • Aphodius foetidus (Herbst, 1783)
  • Aphodius guangdongensis, Maté, 2008
  • Aphodius irregularis, Westwood, 1839
  • Aphodius marginatus, Fischer von Waldheim, 1842
  • Aphodius micros, Walker, 1871
  • Aphodius minatorius, Péringuey, 1908
  • Aphodius pedellus (Degeer, 1774)
  • Aphodius pedrosi, Wollaston, 1854
  • Aphodius plasoni, Käufel, 1914
  • Aphodius reginae, Král, 1997
  • Aphodius spadix, Schmidt, 1916
  • Aphodius swaneticus, Reitter, 1892
  • Aphodius thoracicus, Fischer von Waldheim, 1842

Εξαφανισμένα είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Aphodius aboriginalis, Wickham, 1912
  • Aphodius anteactus, Krell, 2000
  • Aphodius bosniaskii, Handlirsch, 1907
  • Aphodius brevipennis, Heer, 1862
  • Aphodius charauxi, Piton, 1940
  • Aphodius cretaceous, Nikolajev, 2008
  • Aphodius florissantensis, Wickham, 1911
  • Aphodius granarioides, Wickham, 1913
  • Aphodius helvolus, Statz, 1952
  • Aphodius inundatus, Wickham, 1914
  • Aphodius krantzi, Heyden & Heyden, 1866
  • Aphodius laminicola, Wickham, 1910
  • Aphodius mediaevus, Wickham, 1914
  • Aphodius meyeri, Heer, 1847
  • Aphodius praeemptor, Wickham, 1913
  • Aphodius precursor, Horn, 1876
  • Aphodius schlickumi, Statz, 1952
  • Aphodius senex, Wickham, 1914
  • Aphodius shoshonis, Wickham, 1912
  • Aphodius theobaldi, Krell, 2000
  • Aphodius vectis, Krell, 2019

Παλαιότερα εντασσόμενα είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολλά από τα είδη των παρακάτω γενών εντάσσονταν παλαιότερα στο γένος Aphodius[6][7]:

Acrossus, Mulsant, 1842
Agoliinus, Schmidt, 1913
Alloblackburneus, Bordat, 2009
Ballucus, Gordon & Skelley, 2007
Blackburneus, Schmidt, 1913
Calamosternus, Motschulsky, 1859
Caligodorus, Gordon & Skelley, 2007
Cephalocyclus, Dellacasa et al., 1998
Chilothorax, Motschulsky, 1859
Cinacanthus, Schmidt, 1913
Coelotrachelus, Schmidt, 1913
Colobopterus, Mulsant, 1842
Cryptoscatomaseter, Gordon & Skelley, 2007
Dellacasiellus, Gordon & Skelley, 2007
Dialytodius, Gordon & Skelley, 2007
Drepanocanthoides, Schmidt, 1913
Eupleurus, Mulsant, 1842
Flaviellus, Gordon & Skelley, 2007
Geomyphilus, Gordon & Skelley, 2007
Haroldiellus, Gordon & Skelley, 2007
Hornosus, Dellacasa, Dellacasa & Gordon, 2015
Irrasinus, Gordon & Skelley, 2007
Labarrus, Mulsant & Rey, 1869
Lechorodius, Gordon & Skelley, 2007
Liothorax, Motschulsky, 1859
Luxolinus, Gordon & Skelley, 2007
Maculaphodius, Gordon & Skelley, 2007
Melinopterus, Mulsant, 1842
Mendidius, Harold, 1868
Merogyrus, Gordon & Skelley, 2007
Neotrichonotulus, Dellacasa et al., 2004
Nialaphodius, Kolbe, 1908
Orodaliscoides, Schmidt, 1913
Oscarinus, Gordon & Skelley, 2007
Otophorus, Mulsant, 1842
Oxyomoides, Dellacasa et al., 2016
Pardalosus, Gordon & Skelley, 2007
Phaeaphodius, Reitter, 1892
Planolinellus, Dellacasa & Dellacasa, 2005
Planolinoides, Dellacasa & Dellacasa, 2005
Planolinus, Mulsant & Rey, 1869
Pseudagolius, Schmidt, 1913
Rugaphodius, Gordon & Skelley, 2007
Scabrostomus, Gordon & Skelley, 2007
Schaefferellus, Gordon & Skelley, 2007
Setodius, Gordon & Skelley, 2007
Stenotothorax, Schmidt, 1913
Strigodius, Gordon & Skelley, 2007
Tetraclipeoides, Schmidt, 1913
Teuchestes, Mulsant, 1842
Trichaphodioides, Paulian, 1942
Trichonotulus, Bedel, 1911


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Valiela, Ivan (1974). «Composition, food webs, and population limitation in dung arthropod communities during invasion and succession». American Midland Naturalist 92: 370-385 [380]. doi:10.2307/2424302. 
  2. Hanski & Cambefort (1991), σελ. 83
  3. Hanski & Cambefort (1991), σελ. 75
  4. Finn, J.A.; Gittings, T. (2003). «A review of competition in north temperate dung beetle communities». Ecological Entomology 28 (1): 1-13. doi:10.1046/j.1365-2311.2002.00487.x. 
  5. «Aphodius Hellwig, 1798». Catalogue of Life. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2021. 
  6. Gordon, Robert D.; Skelley, Paul E. (2007). «A monograph of the Aphodiini inhabiting the United States and Canada (Coleoptera: Scarabaeidae: Aphodiini)». Memoirs of the American Entomological Institute 79: 1-580. ISBN 978-1-887988-23-0. 
  7. «Aphodius Genus information». Bugguide. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2021. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 7, σελ. 455
  • Hanski, Ilkka· Cambefort, Yves, επιμ. (1991). Dung Beetle Ecology. Princeton University Press. doi:10.1515/9781400862092. ISBN 9781400862092.