Αυτολογική λέξη
Αυτολογική ή ομολογική [1] είναι μια λέξη που εκφράζει μια ιδιότητα που διαθέτει η ίδια η λέξη [π.χ. "λέξη" (είναι λέξη), "ουσιαστικό" (είναι ουσιαστικό), "ελληνική" (είναι ελληνική λέξη), "πεντασύλλαβη" (έχει πέντε συλλαβές), γραμμένη (είναι γραμμένη)]. Το αντίθετο είναι μια ετερολογική λέξη, μια λέξη της οποίας η έννοια δεν ισχύει για τον εαυτό της [π.χ. "μέγας" (δεν είναι μεγάλη λέξη), "μονοσύλλαβος" (έχει περισσότερες από μία συλλαβές), "επίθετο" (είναι ουσιαστικό), ανορθόγραφος (η λέξη δεν είναι γραμμένη ανορθόγραφα)].
Σε αντίθεση με τις γενικότερες έννοιες της αυτολογίας και της αυτοαναφοράς, αυτή η συγκεκριμένη διάκριση και αντίθεση «αυτολογικών» και «ετερολογικών λέξεων» είναι ασυνήθιστη στη γλωσσολογία για την περιγραφή γλωσσικών φαινομένων ή κατηγοριών λέξεων, αλλά χρησιμοποιείται στη λογική και τη φιλοσοφία, όπου πλάστηκε από τον Κουρτ Γκρέλινγκ και τον Λέοναρντ Νέλσον, για την περιγραφή ενός σημαντικού παραδόξου, αργότερα γνωστή ως το παράδοξο του Grelling ή το παράδοξο Grelling–Nelson. [2]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ "homological", The Oxford Dictionary of Philosophy (2005), εκδ.. Σάιμον Μπλάκμπερν, 2η έκδοση. Oxford University Press
- ↑ Ο Γκρέλινγκ και ο Νέλσον χρησιμοποίησαν τον ακόλουθο ορισμό όταν πρωτοδημοσίευσαν το παράδοξο το 1908: "Έστω φ(M) η λέξη που υποδηλώνει την έννοια που ορίζει το M. Αυτή η λέξη είτε είναι στοιχείο του Μ είτε όχι. Στην πρώτη περίπτωση θα την αποκαλούμε "αυτολογική", στη δεύτερη "ετερολογική"." (Πέκχαους 1995, σελ. 269). Μια παλαιότερη εκδοχή του παραδόξου του Grelling είχε παρουσιαστεί από τον Νέλσον σε μια επιστολή προς τον Γκέρχαρντ Χέσενμπεργκ στις 28 Μαΐου 1907, όπου ο όρος «ετερολογική» δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη και οι «αυτολογικές λέξεις» ορίζονται ως «λέξεις που εμπίπτουν στις έννοιες που δηλώνονται από αυτές." (Πέκχαους 1995, σελ. 277)
Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Φόλκερ Πέκχαους: The Genesis of Grelling's Paradox, από τους: Ίνγκολφ Μαξ / Βέρνερ Στέλτσνερ (επιμ.), Logik und Mathematik: Frege-Kolloquium Jena 1993, Βάλτερ ντε Γκρόιτερ, Βερολίνο 1995 (Perspektiven der analytischen Philosophie, 5), σελ. 269–280
- Σάιμον Μπλάκμπερν: The Oxford Dictionary of Philosophy, Oxford University Press, 2η έκδ., Οξφόρδη 2005, σελ. 30 («αυτολογική»), σελ. 170 («ετερολογική»), σελ. 156 ("Το παράδοξο του Grelling")
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Χένρι Ζίγκερμαν : Κατάλογος αυτολογικών λέξεων
- Μια σύντομη ματιά στους διαφορετικούς τύπους αυτολογίας του Αϊόναταν Γουέισγκλας