Αστρόφιλος και Στέλλα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αστρόφιλος και Στέλλα
Το εξώφυλλο της δεύτερης έκδοσης της συλλογής (1591)
ΣυγγραφέαςΦίλιπ Σίντνεϊ
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημιουργίας1582
Ημερομηνία δημοσίευσης1591
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Αστρόφιλος και Στέλλα (αγγλικός τίτλος: Astrophel and Stella) είναι συλλογή σονέτων του Άγγλου ποιητή της Αναγέννησης Φίλιπ Σίντνεϊ που πιθανότατα γράφτηκε μεταξύ 1581 και 1583. Εκδόθηκε το 1591, μετά τον θάνατο του ποιητή. Ο κύκλος αποτελείται από 108 σονέτα και 11 τραγούδια. Συχνά θεωρείται η καλύτερη συλλογή σονέτων μετά τα Σονέτα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ.[1]

Ο κύκλος είναι μια συλλογή στοχασμών του ποιητή για τη λογική, τα συναισθήματα, τα πάθη και την ελεύθερη βούληση. Ο τίτλος προέρχεται από τις δύο ελληνικές λέξεις, «aster» (αστέρι) και «phil» (φίλος), και τη λατινική λέξη «stella» που σημαίνει αστέρι. Έτσι, ο Αστρόφιλος είναι ο εραστής των αστεριών και η Στέλλα είναι το αστέρι του. Ο Σίντνεϊ εν μέρει βασίστηκε στο ιταλικό μοντέλο του Πετράρχη αλλά υπάρχουν πολλά σημεία απόκλισης. Η αφήγηση είναι θεματικά ενοποιημένη αλλά σκοτεινή και παρουσιάζει τις φιλοσοφικές απόψεις του ποιητή σε σχέση με τον έρωτα και την επιθυμία και τις σκέψεις του για την τέχνη της ποιητικής δημιουργίας. Ο Σίντνεϊ υιοθετεί επίσης το σχήμα της ομοιοκαταληξίας του Πετράρχη, αν και το χρησιμοποιεί με τέτοια ελευθερία ώστε εφαρμόζει δεκαπέντε παραλλαγές.[2]

Παρουσίαση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φίλιπ Σίντνεϊ (1554-1586)

Το έργο αφηγείται την ιστορία του έρωτα ενός νεαρού αυλικού, του Αστρόφιλου, για τη Στέλλα, και αναφέρεται στα εσωτερικά διλήμματα του ήρωα που αγαπά την ποίηση όσο και την κυρία. Αναφέρει λεπτομερώς τα παθιασμένα συναισθήματά του για τη Στέλλα, τις προσπάθειές του να αντιμετωπίσει τα αντικρουόμενα συναισθήματά του και την τελική του απόφαση να εγκαταλείψει την προσπάθεια να την κατακτήσει και να αφοσιωθεί στην κρατική υπηρεσία. Σε κάθε σονέτο, ο λυρικός ήρωας μιλάει για τον έρωτά του, αλλά τις περισσότερες φορές δεν απευθύνεται στη Στέλλα, αλλά σε άλλους ανθρώπους ή ακόμη και σε αντικείμενα. Τελικά, αν και ο έρωτας και η αφοσίωσή του ουσιαστικά δεν ανταμείβονται, ο ίδιος παραμένει αισιόδοξος: οι δοκιμασίες που υπέμεινε του δείχνουν τον δρόμο προς την ηθική τελειότητα.[3]

Ο έρωτας που εκφράζεται στα σονέτα μπορεί να είναι κυριολεκτικός, καθώς ο Σίντνεϊ προφανώς συνδέει τον Αστρόφιλο με τον εαυτό του και τη Στέλλα με τη λαίδη Πηνελόπη, που θεωρείται ότι είναι η Πηνελόπη Ντεβερέ, κυρία επί των τιμών της Ελισάβετ Α΄, αργότερα σύζυγος του λόρδου Ρόμπερτ Ριτς. Ο Σίντνεϊ και η λαίδη Πηνελόπη είχαν αρραβωνιαστεί όταν η τελευταία ήταν παιδί αλλά για οικογενειακούς λόγους η σχέση διακόπηκε και η λαίδη παντρεύτηκε τον λόρδο Ριτς. Η σύγχρονη κριτική, αν και δεν απορρίπτει ρητά αυτή τη σύνδεση, κλίνει περισσότερο προς την άποψη ότι ο συγγραφέας δημιούργησε έναν ποιητικό ερωτικό χαρακτήρα, τεχνητό και ξεχωριστό από τον εαυτό του. Το αν ο Σίντνεϊ ερωτεύτηκε με πάθος την Πηνελόπη στα χρόνια που μεσολάβησαν μεταξύ της άφιξής της στη βασιλική αυλή το 1581 και του γάμου της το 1583, ή αν τα σονέτα του ήταν αυλικές διασκεδάσεις που αντανακλούσαν μοντέρνες ποιητικές μορφές, μπορεί να μην γίνει ποτέ γνωστό. [4]

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Πηνελόπη Ντεβερέ (1563-1607)

Είναι γνωστό ότι περίπου τα πρώτα 30 σονέτα γράφτηκαν ενώ η Πηνελόπη, ήταν ακόμη ανύπαντρη. Ποτέ δεν ενθάρρυνε τον Σίντνεϊ, αλλά όπως και η Στέλλα, ποτέ δεν αδιαφόρησε γι' αυτόν. Ο Σίντνεϊ πληροφορείται τον γάμο της με τον λόρδο Ριτς κάπου ανάμεσα στα σονέτα 31 και 33. Ο γάμος της Πηνελόπης δεν ήταν ευτυχισμένος, κάτι που σημειώνει ο Σίντνεϊ, αλλά αυτό δεν μειώνει το πάθος του. Μάλλον, η ανιδιοτελής αφοσίωσή της σε έναν γάμο χωρίς καμία ικανοποίηση είναι κάτι που ο ποιητής θαυμάζει και βρίσκει ελκυστικό.

Η Στέλλα αρχίζει να εκφράζει για πρώτη φορά ερωτικό ενδιαφέρον για τον θαυμαστή της γύρω στο 60ό σονέτο. Από αυτό το σημείο, ο έρωτάς τους αρχίζει επιτέλους να προχωρά. Ο Αστρόφιλος δεν περιγράφει πλέον απλώς την ομορφιά της, περιγράφει γεγονότα που συμβαίνουν μεταξύ τους. Αλλά μόλις η Στέλλα παραδέχεται τα αισθήματά της, η υπόθεση γίνεται πιο προβληματική. Επειδή είναι ήδη παντρεμένη, του προσφέρει τον έρωτά της με την προϋπόθεση ότι η σχέση τους θα είναι πλατωνική. Ο Αστρόφιλος αρχικά αρκείται σ' αυτό, αλλά το έντονο πάθος του τον κυριεύει και προσπαθεί να την πείσει να ολοκληρώσουν τη σχέση τους. Παρόλο που η Στέλλα τον λατρεύει, δεν θα παραβιάσει τους γαμήλιους όρκους της και η σχέση τερματίζεται.[5]

Σημασία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολλά από τα ποιήματα κυκλοφόρησαν σε χειρόγραφα και έγιναν ευρέως γνωστά πριν τυπωθεί η πρώτη έκδοση το 1591, πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Σίντνεϊ. Θεωρείται σημαντικό έργο της αγγλικής λογοτεχνίας, καθώς η δημοσίευσή του ξεκίνησε τη μόδα για τη συγγραφή συλλογών σονέτων στην Ελισαβετιανή Αγγλία. Μετά τον θάνατο του ποιητή σε ηλικία 31 ετών το 1586, από τραυματισμό του σε μάχη, ο Έντμουντ Σπένσερ έγραψε μια ελεγεία προς τιμήν του με τίτλο Αστρόφιλος. [6]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]