Αστρονόμος Κοπέρνικος, ή συνομιλία με τον Θεό
| Αστρονόμος Κοπέρνικος, ή συνομιλία με τον Θεό | |
|---|---|
 | |
| Ονομασία | Αστρονόμος Κοπέρνικος, ή συνομιλία με τον Θεό |
| Δημιουργός | Γιαν Ματέικο |
| Έτος δημιουργίας | 1873 |
| Είδος | Ελαιογραφία |
| Ύψος | 225 εκ. |
| Πλάτος | 315 εκ. |
| Μουσείο | Collegium Novum, Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο, Κρακοβία |
| δεδομένα | |
Αστρονόμος Κοπέρνικος, ή συνομιλία με τον Θεό (πολωνικά: Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem) είναι πίνακας του Πολωνού καλλιτέχνη Γιαν Ματέικο, που ολοκληρώθηκε το 1873, ο οποίος βρίσκεται στη συλλογή του Γιαγκιελόνιου Πανεπιστημίου στην Κρακοβία. Απεικονίζει τον Νικόλαο Κοπέρνικο να παρατηρεί τους ουρανούς από ένα μπαλκόνι σε έναν πύργο με φόντο τον Καθεδρικό Ναό του Φρόμπορκ. Ο καμβάς αγοράστηκε από έναν ιδιώτη με δημόσια συνδρομή στην Πολωνία και κρέμεται στη Μεγάλη Αίθουσα (Aula) του Collegium Novum του πανεπιστημίου. Ο Ματέικο παρήγαγε αυτό το έργο τέχνης του 1872 ως μέρος μιας σειράς έργων ζωγραφικής που προορίζονταν να απαθανατίσουν και να αναπαραστήσουν βασικές στιγμές στην ιστορία της Πολωνίας, ώστε να εμπνεύσουν το κοινό.[1]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ματέικο άρχισε να δουλεύει πάνω σε αυτόν τον πίνακα το 1871, προετοιμάζοντας την 400η επέτειο από τη γέννηση του Κοπέρνικου. Χρησιμοποίησε ερευνητικό υλικό που ήταν διαθέσιμο στο Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο και έκανε πολλά προπαρασκευαστικά σχέδια με μολύβι και δύο ελαιογραφίες, πριν από την εκτέλεση του πίνακα. Άρχισε να δουλεύει στον καμβά το καλοκαίρι του 1872 στις στενές συνθήκες του παλιού του διαμερίσματος στην Κρακοβία. Αυτό το κατέγραψε σε μια παρωδική αυτοπροσωπογραφία. Το οριστικό έργο ολοκληρώθηκε σε ένα νέο στούντιο στις αρχές του 1873.[2]
Στην εκδήλωση, οι διοργανωτές της επετείου του Κοπέρνικου στην Κρακοβία αδιαφορούσαν για τις προσπάθειες του Ματέικο και δεν σχεδίαζαν να εκθέσουν τον πίνακά του κατά τη διάρκεια των επίσημων εορτασμών. Εν τω μεταξύ, το δημοτικό συμβούλιο του Τόρουν, η πατρίδα του Κοπέρνικου τότε υπό γερμανική κυριαρχία, πλησίασε τον Ματέικο με σκοπό να το αγοράσει. Ωστόσο, αρνήθηκε την προσφορά τους, πιθανώς από εθνική υπερηφάνεια και επέλεξε να οργανώσει τη δική του έκθεση στην Κρακοβία. Μπόρεσε να εκθέσει την εικόνα τον Φεβρουάριο του 1873, στο Παλάτι Βιελκοπόλσκι, τότε στο κτίριο του Δημοτικού Συμβουλίου της Κρακοβίας. Τα κέρδη από την εκδήλωση διατέθηκαν για φιλανθρωπικό σκοπό. Ο πίνακας είχε μικτή υποδοχή. Αργότερα την ίδια χρονιά προβλήθηκε στη Βιέννη. Τον Μάρτιο, οι κάτοικοι της Κρακοβίας αποφάσισαν να αγοράσουν τον πίνακα και συγκέντρωσαν τα απαραίτητα 12.000 ζλότι και τον δώρησαν στο Γιαγκιελόνιο Πανεπιστήμιο. Έκτοτε εκτίθεται δημόσια στο Collegium Novum του πανεπιστημίου.[2]
Τον Μάιο του 2021, ο πίνακας δόθηκε με δανεισμό από τις αρχές του Γιαγκιελόνιου Πανεπιστημίου για μια περίοδο τεσσάρων μηνών στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, για μια προσωρινή έκθεση και είναι το πρώτο έργο οποιουδήποτε Πολωνού καλλιτέχνη που εκτίθεται εκεί.[3][4]
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο πίνακας απεικονίζει τον εξυψωμένο κληρικό και επιστήμονα Νικόλαο Κοπέρνικο - ήταν κανονικός του Καθεδρικού Ναού του Φρόμπορκ - γονατιστός καθώς παρατηρεί τους ουρανούς, κατά τη μετάβαση από τη νύχτα στην αυγή. Είναι ψηλά σε ένα μπαλκόνι, υποτίθεται στο αστεροσκοπείο του, κοντά στον καθεδρικό ναό στο Φρόμπορκ, περιτριγυρισμένος από διάφορα αστρονομικά όργανα. Στο πλευρό του είναι το δικό του ηλιοκεντρικό μοντέλο σχεδιασμένο σε μια μεγάλη επίπεδη σανίδα, βασισμένη σε μια πραγματική απεικόνιση από το De Revolutionibus Orbium Coelestium του. Η σκηνή πιθανότατα απεικονίζει τη στιγμή της αποκάλυψης, όταν ο Κοπέρνικος πείθεται για την ανακάλυψή του.[2]
Τα κύρια χαρακτηριστικά της σύνθεσης περιλαμβάνουν φορεσιά του 16ου αιώνα και χρήση αντικειμένων ως μέρος μιας συμβολικής αφήγησης. Υπάρχει επίσης το συμμετρικό εστιακό σημείο με ατμοσφαιρική προοπτική γύρω από το θέμα, μια ακτινική ισορροπία φωτός διατεταγμένη γύρω από ένα κεντρικό στοιχείο και δραματικές αντιθέσεις με σκούρα χρώματα στην περιφέρεια. Η έκσταση του Κοπέρνικου αποτυπώνεται με τη χρήση οιονεί σκηνικού φωτισμού. Δύο μοντέλα για τον Κοπέρνικο είναι γνωστό ότι ήταν ο ιατρός Χένρικ Λεβιτό και ο ανιψιός του Ματέικο, Αντόνι Σεραφίνσκι.[2]
Ερμηνεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η τοποθεσία που απεικονίζει ο Ματέικο είναι φανταστική. Οι σύγχρονοι μελετητές εξακολουθούν να αναζητούν την ακριβή τοποθεσία του παρατηρητηρίου του Κοπέρνικου και συμφωνούν ότι η απεικόνιση του Ματέικο ήταν περισσότερο ένα «ρομαντικό όραμα». Ενώ ο Ματέικο δείχνει τον Κοπέρνικο στην κορυφή ενός πύργου, στην πραγματικότητα το μικρό του παρατηρητήριο βρισκόταν πιθανώς στο επίπεδο του εδάφους, πιθανώς στον κήπο του σπιτιού του.[5]
Οι περισσότεροι από τους αξιόλογους πίνακες του Ματέικο αποτελούνται από μεγάλες ομαδικές σκηνές. Μια σκηνή με ένα μόνο άτομο όπως αυτό, ένα άλλο είναι ο Στάντσικ, τείνει να είναι εξαίρεση στο έργο του.[2]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Wanda Małaszewska. "Matejko, Jan." Grove Art Online. Oxford Art Online. Oxford University Press, accessed 28 May 2014, http://www.oxfordartonline.com/subscriber/article/grove/art/T055919
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Janina Mazurkiewicz (2010-05-27). «Astronom Kopernik czyli Rozmowa z Bogiem». Biblioteka Uniwersytecka W Toruniu (Muzeum Okręgowe): 3. http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=48217&from=pubindex&dirids=1&lp=317. Ανακτήθηκε στις 2012-05-26.
- ↑ «Huge portrait of Copernicus to be seen in UK for first time». The Guardian (στα Αγγλικά). 23 Νοεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2020.
- ↑ Riopelle, Christopher· Gingerich, Owen (2021). Conversations with God: Matejko's Copernicus. London: The National Gallery/Yale University Press. ISBN 978-1-85709-6699.
- ↑ Natasza Jatczyńska (21 Ιανουαρίου 2009). «Skąd Kopernik patrzył w niebo?». DziennikBaltycki.pl. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2012.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Conversations with God, Jan Matejko's Copernicus - an Exhibition. Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο, 21 Μαΐου - 22 Αυγούστου 2021.
- Jan-Matejko.org Ιστότοπος αφιερωμένος στον Ματέικο
