Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αρχιτεκτονική της Βόρειας Μακεδονίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Το μοναστήρι του Αγίου Ναούμ, ένα από τα πολλά παραδείγματα της Βυζαντινής αρχιτεκτονικής στην Βόρεια Μακεδονία
Porta Macedonia στα Σκόπια

Η Αρχιτεκτονική της Βόρειας Μακεδονίας αναφέρεται στην αρχιτεκτονική που αναπτύχθηκε στην περιοχή της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας.

Οι αρκετές ομάδες ανθρώπων που εγκαταστάθηκαν ή άσκησαν έλεγχο στην περιοχή της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας επηρέασαν την χώρα με πολλούς τρόπους, με έναν από τους πιο προφανείς να είναι η αρχιτεκτονική. Αυτές οι ομάδες ανθρώπων περιλαμβάνουν τους Paionians, Ιλλυρίους, αρχαίους Μακεδόνες, Ρωμαίους, Βυζαντινούς, Βούλγαρους, Σέρβους, Οθωμανούς, Γιουγκοσλάβους και Μακεδόνες.

Πρώιμη αρχιτεκτονική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρώτο παράδειγμα αρχιτεκτονικής δραστηριότητας στην Βόρεια Μακεδονία χρονολογείται από την νεολιθική εποχή και αποτελείται από κατασκευές που σχετίζονται με τον πολιτισμό των μεγαλίθων. Το Κόκινο είναι η τέταρτη μεγαλύτερη μεγαλιθική ανακάλυψη στον κόσμο. Η περιοχή αποτελείται από βράχους τα οποία χτίστηκαν με έναν τρόπο που επιτρέπουν σε κάποιον να παρατηρεί τα ουράνια σώματα.

Αρχιτεκτονική της Αρχαίας Μακεδονίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αρχαίο Θέατρο της Οχρίδας

Τα απομεινάρια της αρχιτεκτονικής από την εποχή του αρχαίου Μακεδονικού Βασιλείου είναι διάσπαρτα σε όλη την Βόρεια Μακεδονία, ειδικά στο νότιο τμήμα της πρώην περιοχής των Μακεδόνων.

Η Ηράκλεια Λιντσέστη, που ιδρύθηκε στα μέσα του 4ου πΧ αιώνα, ήταν μια σημαντική στρατηγική πόλη καθώς συνορεύει με την Ήπειρο από τα δυτικά και με τα Παιόνια βασίλεια από τα βόρεια. Η μακεδονική αρχιτεκτονική κυριαρχεί σε εκείνη την περιοχή σήμερα λόγω των ανασκαφών στις οποίες εκτίθενται τα διάφορα στρώματα από τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Το Αρχαίο Θέατρο στην σημερινή Οχρίδα χτίστηκε τον 1ο πΧ αιώνα. Ήταν μέρος της αρχαίας πόλης της Λυχνίδας. Σήμερα έχει ανακατασκευαστεί και χρησιμοποιείται. Η τοποθεσία του ανάμεσα στους δυο λόφους που το περιβάλλουν το προστατεύει από τους ανέμους, οι οποίοι θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ακουστική κατά την διάρκεια των παραστάσεων.

Ρωμαϊκή αρχιτεκτονική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
The Skopje Aqueduct

Η ρωμαϊκή αρχιτεκτονική είναι διάσπαρτη σε όλη την χώρα. Τα Σκόπια φιλοξενούν μερικά παραδείγματα αυτού του τύπου αρχιτεκτονικής. Το ένα είναι το Υδραγωγείο των Σκοπίων, το μοναδικό υδραγωγείο στην Βόρεια Μακεδονία. Αποτελείται από 55 πέτρινες καμάρες. Ένα άλλο παράδειγμα είναι το Scupi. Αν και δεν υπάρχουν πολλά ερείπια από αυτόν τον αρχαιολογικό χώρο, οι ταφές και το θέατρο είναι ιδιαίτερα ορατά.

Παρόλο που ιδρύθηκε από τους αρχαίους Μακεδόνες, το μεγαλύτερο μέρος των ερειπίων στην Ηρακλεία Λιντσέτη είναι από την ρωμαϊκή εποχή. Τα ερείπια αυτά περιλαμβάνουν μια στοά και ένα μεγάλο θέατρο.

Άλλα παραδείγματα αρχιτεκτονικής στην Βόρεια Μακεδονία είναι τα ρωμαϊκά ερείπια μέσα και γύρω από την πόλη Strumica. Ένα από τα μεγαλύτερα είναι τα καλοδιατηρημένα ρωμαϊκά θερμόλουτρα, που χτίστηκαν κατά την ύστερη αρχαιότητα.

Μεσαιωνική βουλγαρική και σερβική αρχιτεκτονική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 893 μΧ μέχρι τον 13ο αιώνα, ένα μέρος ή ολόκληρη η σημερινή Βόρεια Μακεδονία ήταν υπό τον έλεγχο της Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας και της Δεύτερης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα κτίρια να χτίζονται κυρίως στην Οχρίδα, η οποία ήταν η πρωτεύουσα της Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας από το 968 / 972 έως το 1018 μΧ. Σε αυτήν περιλαμβάνονται ιστορικές εκκλησίες και μοναστήρια όπως η Εκκλησία της Αγίας Σοφίας, η Μονή του Αγίου Ναούμ και η Εκκλησία των Αγίων Κλημέντιου και Παντελεήμονα.

Μέχρι το 1345, ο βασιλιάς Στέφαν Ντούσαν της Σερβικής Αυτοκρατορίας είχε καταλάβει τα μισά Βαλκάνια, συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Μακεδονίας, και ανακήρυξε τον εαυτό του ως τον νέο Καίσαρα. Οι Σέρβοι κυβέρνησαν στα εδάφη της σύγχρονης Βόρειας Μακεδονίας μέχρι τα τέλη του 14ου αιώνα. Κατά την διάρκεια της κυριαρχίας του, παρουσίασαν μια αξιοσημείωτη αρχιτεκτονική όπως το μοναστήρι Ψαΐα, ο Μάρκοβι Κούλι και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.

Βυζαντινή αρχιτεκτονική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η βυζαντινή αρχιτεκτονική είναι από τις σημαντικότερες αρχιτεκτονικές μορφές στην Βόρεια Μακεδονία. Εμφανίζεται κυρίως σε εκκλησίες και μοναστήρια, όπως στο μοναστήρι Treskavec κοντά στο Prilep.

Οθωμανική αρχιτεκτονική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Οθωμανοί άσκησαν έλεγχο στην περιοχή της σημερινής Βόρειας Μακεδονίας επί περίπου πέντε αιώνες. Άφησαν το στίγμα τους με τα πολλά τζαμιά και τα ισλαμικά κτίρια που έχτισαν.

Η οθωμανική αρχιτεκτονική κυριαρχεί σε ορισμένα σημεία στα Σκόπια, ειδικά στην παλιά πόλη. Το τζαμί του Μουσταφά Πασά είναι ένα από τα διασημότερα οθωμανικά κτίρια στην Βόρεια Μακεδονία. Χτισμένο το 1492, το τζαμί έχει τετράγωνο σχήμα και η διάμετρος του θόλου είναι 16 μέτρα. Οι πορσελάνινοι στύλοι της βεράντας είναι διακοσμημένοι με σταλακτίτες, χαρακτηριστικό στοιχείο της οθωμανικής αρχιτεκτονικής.

Η οθωμανική αρχιτεκτονική συναντάται επίσης στην Μπίτολα και στο Τέτοβο.

Αρχιτεκτονική του 19ου αιώνα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραδείγματα της νεοκλασικής ή μπαρόκ αρχιτεκτονικής συναντώνται σε ολόκληρη την χώρα, αλλά μπορούν επίσης να είναι σπάνια και να περιορίζονται σε μια συγεκριμένη δομή ανά πόλη. Η νεοκλασική αρχιτεκτονική συναντάται στα Σκόπια (Παλάτι Ριστίκ). Η εξαίρεση σε αυτό το μοτίβο βρίσκεται στην πόλη Μπιτόλα. Η οδός Širok Sokak είναι γεμάτη με νεοκλασική και μπαρόκ αρχιτεκτονική καθώς και με μια γοτθική καθολική εκκλησία.

Σύγχρονη αρχιτεκτονική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα περισσότερα σύγχρονα κτίρια στην Βόρεια Μακεδονία συναντώνται στο κέντρο των Σκοπίων. Ένα παράδειγμα είναι το MRT Center (ο εθνικός ραδιοτηλεοπτικός σταθμός), που φτάνει τα 230 πόδια (70,10 μέτρα) και που ήταν το ψηλότερο κτίριο της χώρας μέχρι το 2013 όταν χτίστηκαν οι πύργοι Cevahir. Παραδείγματα σύγχρονης αρχιτεκτονικής βρίσκονται και σε άλλες πόλεις, κυρίως στην Μπίστολα και στο Γκοστιβάρ.

Ανακαινισμένο Μουσείο Αρχαιολογίας

Τα Σκόπια 2014 ήταν ένα έργο με σκοπό να δώσει στην πρωτεύουσα Σκόπια μια πιο κλασική γοητεία, κατασκευάζοντας πολλά κτίρια κυρίως σε νεοκλασικό ύφος, το οποίο έχει δεχθεί αρνητική κριτική από τους αρχιτέκτονες.