Αξίοττα Λυδίας
Τα Αξίοττα ή Αζίοττα ήταν αρχαία πόλη της Λυδίας, στη Μικρά Ασία[1], τόπος λατρείας του θεού Μήνα[2]. Άκμασε κατά τη ρωμαϊκή περίοδο[3].
Βρισκόταν στη μέση κοιλάδα του ποταμού Έρμου (σημ. Γκέντιζ) που εκβάλλει στη Σμύρνη. Η πόλη έγινε γνωστή από κάποιες επιγραφές της ρωμαϊκής περιόδου (χρονολογούμενες γύρω στο 58/59 μ.Χ.) οι οποίες αναφέρονται σε αυτή. Βρέθηκαν πολλές αφιερώσεις στην κύρια θεότητα της πόλεως, τον Μήνα Αξιοττηνό[4], στον οποίο κατέφευγαν οι Λυδοί για ποικίλους λόγους. Στη μία διαβάζει κανείς: Μηνί Αξιοττηνώ Αφφιάς Γλύκωνος εύξατο, ει τεκνώσει. Γεναμένη[ς] της ευχής παρήλκυσε, και εκόλασε αυτήν και εκέλευσε ενγράψαι τας δυνάμις του θεού[5]. Σε μιαν άλλη επιγραφή, η αιτία είναι μια δοκιμασία από πρόσωπο, εξ αιτίας του οποίου υπέφερε ο γράφων: Έτους ρπζ’ μηνός Δαισίου βι’, Μέγας Μείς Ουράνιος Αρτεμιδώρου Αξίοττα κατέχων και η δύναμις αυτού, κριτής αλάθητος εν ουρανώ, εις ον κατέφυγε Αλέξανδρος Σωκράτους υπέρ κλοπής της προδηλουμένης, Αμμίον Διογά γυνή έχουσα θυγατέρα Μελτίνην ήραν ιδίου δ- αέρος … δ’ ορκιζόμεναι ώμοσαν, απέκτεινεν ο θεός , μέγας ων ο θεός…. Γενικότερα στον Μήνα Αξιοττηνό οι Λυδοί απέδιδαν επιθετικούς προσδιορισμούς οι οποίοι τόνιζαν την ισχύ, ίσως και τον ενοθεϊστικό χαρακτήρα, που απέδιδαν στη θεότητα αυτή: μέγας, τύραννος, μέγιστος, κριτής αλάθητος εν ουρανώ, άλυτος, ουράνιος[5].
Θέσεις όπου βρέθηκαν τέτοιες επιγραφές είναι η περιοχή Mağazadamlari της Τουρκίας, βόρεια της Ayazviran (Ayazören Köyü), βορειοδυτικά της Hamidiye (Hamidiye Köyü, Kula, Manisa)[6], και η σημερινή Gökçeören της Kula (πρώην Menye) 38°34′31″N 28°29′20″E / 38.57528°N 28.48889°E[7].
Το εθνικό για τους καταγόμενους από τα Αξίοττα / Αζίοττα ήταν Αξιοττηνός ή Αζιοττηνός (π.χ. «μήτηρ Αζιοττηνή»).[1]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Aus Lydien, Karl Buresch, Georg Olms Verlag, 1977, σελ. 81
- ↑ Прилог познавању иконографије и култа бога Мена у римским провинцијама централног Балкана (on the iconography and Cult of God Men in the roman Provinces of the Central Balkans), Надежда М. Гавриловић (Nadežda M. Gavrilović), σελ. 158 στο Recueil du Musée National À Belgrade XX-1 archéologie, 2011, YU ISSN 0352-2474
- ↑ Barrignton Atlas of the Greek and Roman World: Map by Map Directory, Map 62 Phrygia (σελ. 967)
- ↑ http://www.academia.edu/Documents/in/Men_Axiottenos
- ↑ 5,0 5,1 Hoz, María Paz de. «"The Aretalogical Character of the Maionian" Confession" Inscriptions"». Estudios de epigrafía griega. https://www.academia.edu/1161303/_The_Aretalogical_Character_of_the_Maionian_Confession_Inscriptions_.
- ↑ SEG 53-1344. Mağazadamlari (north of Ayazviran, northwest of Hamidiye). Dedication of a eulogy to Men Artemidorou in Axiotta, 57/58 A.D., Supplementum Epigraphicum Graecum, Brill Online Reference Works, ανακτήθηκε στις 3/9/2016
- ↑ Türkiye'deki tarihsel adlar: Türkiye'nin tarihsel coğrafyası ve tarihsel adları üzerine alfabetik düzende bir inceleme, Bilge Umar İnkılâp Kitabevi, 1993, σελ. 142, 145 «Aziotta. Lydia'da, Kula batısındaki Menye/Gökçeören dolaylarında bulunan yazıtlarda, o yörenin Roma egemenliği çağındaki en önemli tanrısı Men. çoğu kez, Axiottenos ya da Aziottenos (Axiotta'sal, Axiotta'lı; Aziotta'sal, Aziotta'lı)»