Αντιστάθμιση άνθρακα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ανεμογεννήτριες κοντά στο Άλμποργκ στη Δανία. Τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι ο πιο κοινός τρόπος αντιστάθμισης άνθρακα.

Η αντιστάθμιση άνθρακα είναι ένας μηχανισμός μέσω του οποίου άτομα ή οργανώσεις αντισταθμίζουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ή αερίων του θερμοκηπίου ή μέρους αυτών πληρώνοντας για μια ισοδύναμη μείωση των εκπομπών σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου. Οι αντισταθμίσεις υπολογίζονται ως προς το βασικό υποθετικό σενάριο σχετικά με το ύψος των εκπομπών εάν δεν υπήρχε το έργο περιορισμού των εκπομπών που εξασφαλίζει τις αντισταθμίσεις. Η μέτρηση γίνεται σε ισοδύναμο CO2 (CO2e) που είναι η μονάδα μέτρησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.[1] Ένας τόνος αντιστάθμισης άνθρακα αντιστοιχεί στη μείωση ενός τόνου διοξειδίου του άνθρακα ή ισοδύναμου αυτού με άλλα αέρια του θερμοκηπίου.[2]

Για παράδειγμα, η αντιστάθμιση άνθρακα μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω της αντικατάστασης των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με άνθρακα από αιολικά πάρκα.[1]

Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπάρχουν δύο τύποι αγορών για αντιστάθμιση άνθρακα, η υποχρεωτική και η εθελοντική. Σε αγορά συμμόρφωσης, όπως στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕTS), εταιρείες, κυβερνήσεις ή άλλες οντότητες αγοράζουν αντιστάθμιση άνθρακα προκειμένου να συμμορφωθούν με τα υποχρεωτικά και νομικώς δεσμευτικά όρια για τη συνολική ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που επιτρέπεται να εκπέμπουν ετησίως. Η μη συμμόρφωση με αυτά τα υποχρεωτικά ανώτατα όρια οδηγεί σε πρόστιμα ή νομικές ποινές. Σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2020, 61 πρωτοβουλίες τιμολόγησης άνθρακα έχουν τεθεί σε εφαρμογή ή έχουν προγραμματιστεί για εφαρμογή σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε αυτά περιλαμβάνονται τόσο τα συστήματα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών, όσο και οι φόροι άνθρακα. Αυτές οι πρωτοβουλίες δεν ενσωματώνουν όλες τις διατάξεις για αντισταθμίσεις άνθρακα, αντίθετα δίνουν μεγαλύτερη ευελιξία στην επίτευξη μειώσεων εκπομπών στο πλαίσιο των πράξεων των ρυθμιζόμενων οντοτήτων.[3]

Η αρχική αγορά για αντιστάθμιση άνθρακα ξεκίνησε από τον μηχανισμό καθαρής ανάπτυξης (CDM) του Πρωτοκόλλου του Κιότο. Οι υπογράφοντες συμφώνησαν να επιβάλουν υποχρεωτικούς στόχους μείωσης των εκπομπών, οι οποίοι θα μπορούσαν (εν μέρει) να αντισταθμίσουν τις αγορές άνθρακα χωρών υψηλού εισοδήματος από χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, που διευκολύνονται από αυτόν τον μηχανισμό. Το Πρωτόκολλο του Κιότο έπρεπε να λήξει το 2020 και να αντικατασταθεί από τη Συμφωνία του Παρισιού. Οι αποφάσεις της Συμφωνίας του Παρισιού σχετικά με το ρόλο των αντισταθμίσεων άνθρακα εξακολουθούν να καθορίζονται μέσω των διεθνών διαπραγματεύσεων όπως αναφέρονται στο "Άρθρο 6".[4] Οι αγορές συμμόρφωσης για αντιστάθμιση άνθρακα περιλαμβάνουν τόσο τις διεθνείς αγορές άνθρακα που αναπτύχθηκαν μέσω του Πρωτοκόλλου του Κιότο και της Συμφωνίας του Παρισιού, όσο και τις εγχώριες πρωτοβουλίες τιμολόγησης άνθρακα που ενσωματώνουν μηχανισμούς αντιστάθμισης άνθρακα.[5]

Με την αύξηση του πληθυσμού, ειδικότερα του αστικού πληθυσμού λόγω της πυκνότητας, υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για αντιστάθμιση άνθρακα.[6] Σε εθελοντική αγορά, η ζήτηση για πιστώσεις αντιστάθμισης άνθρακα δημιουργείται από άτομα, εταιρείες, οργανισμούς και δημόσιες υπηρεσίες που αγοράζουν αντισταθμίσεις άνθρακα για να μετριάσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου για την επίτευξη ουδέτερου άνθρακα, καθαρών μηδενικών εκπομπών ή άλλων καθορισμένων στόχων μείωσης εκπομπών.[7] Η εθελοντική αγορά άνθρακα διευκολύνεται από προγράμματα πιστοποίησης (π.χ., το Verified Carbon Standard, το Gold Standard και το Climate Action Reserve) που παρέχουν πρότυπα, οδηγίες και καθορίζουν απαιτήσεις που πρέπει να ακολουθήσουν όσοι αναλαμβάνουν έργα προκειμένου να δημιουργήσουν πιστώσεις αντιστάθμισης άνθρακα. Αυτά τα προγράμματα παρέχουν πιστώσεις υπό την προϋπόθεση ότι μια δραστηριότητα μείωσης εκπομπών πληροί όλες τις απαιτήσεις του προγράμματος, εφαρμόζει ένα εγκεκριμένο πρωτόκολλο έργου (ονομάζεται επίσης μεθοδολογία) και περνά επιτυχώς την επισκόπηση τρίτων (ονομάζεται επίσης επαλήθευση). Μόλις δημιουργηθούν πιστώσεις αντιστάθμισης άνθρακα, κάθε αγοραστής μπορεί να τις αγοράσει. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να αγοράσει αντιστάθμιση άνθρακα για να αντισταθμίσει τις εκπομπές που προκύπτουν από τα αεροπορικά ταξίδια.[8][9][10]

Υπάρχουν πολλές οντότητες στην εθελοντική αγορά άνθρακα. Για παράδειγμα, οι πωλητές αντιστάθμισης άνθρακα προσφέρουν άμεση αγορά αντισταθμίσεων άνθρακα, και παράλληλα συχνά προσφέρουν άλλες υπηρεσίες, όπως ο καθορισμός ενός έργου αντιστάθμισης άνθρακα για την υποστήριξη ή τη μέτρηση του αποτυπώματος άνθρακα ενός αγοραστή. Το 2016, αγοράστηκαν περίπου 191,3 εκατομμύρια δολάρια αντιστάθμισης άνθρακα στην εθελοντική αγορά, αντιπροσωπεύοντας περίπου 63,4 εκατομμύρια ισοδύναμους τόνους CO2e.[11] Το 2018 και το 2019, η εθελοντική αγορά άνθρακα πραγματοποίησε συναλλαγές 98 και 104 εκατομμυρίων ισοδύναμων τόνων CO2e αντίστοιχα.[12]

Οι αντισταθμίσεις συνήθως υποστηρίζουν έργα που μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα. Ένας κοινός τύπος έργου είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας,[11] όπως τα αιολικά πάρκα, η ενέργεια βιομάζας, χωνευτήρες βιοαερίου,[13] ή υδροηλεκτρικά φράγματα. Υπάρχουν επίσης έργα ενεργειακής απόδοσης όπως οι αποδοτικές εστίες μαγειρέματος, η καταστροφή βιομηχανικών ρύπων ή γεωργικών υποπροϊόντων, η καταστροφή μεθανίου υγειονομικής ταφής και τα έργα δασοκομίας.[14] Μερικά από τα πιο δημοφιλή έργα αντιστάθμισης άνθρακα είναι έργα ενεργειακής απόδοσης και ανεμογεννητριών.

Στο Πρωτόκολλο του Κιότο έχουν εισαχθεί οι κυρώσεις ως ένας τρόπος αντιστάθμισης για τις κυβερνήσεις και τις ιδιωτικές εταιρείες να κερδίζουν πιστώσεις άνθρακα, οι οποίες μπορούν να μπούν σε διαπραγμάτευση σε μια αγορά. Ο Μηχανισμός Καθαρής Ανάπτυξης (CDM), εισήχθη στο πρωτόκολλο για να επικυρώνει και να μετρά τα έργα για να διασφαλίσει ότι παράγονται αυθεντικά οφέλη και είναι πραγματικά "πρόσθετες" δραστηριότητες που διαφορετικά δεν θα είχαν αναληφθεί. Οι οργανισμοί που δεν μπορούν να εκπληρώσουν το όριο εκπομπών μπορούν να αντισταθμίσουν τις εκπομπές τους αγοράζοντας εγκεκριμένες μειώσεις εκπομπών (CER).[15] Οι αντισταθμίσεις μπορεί να είναι φθηνότερες ή πιο βολικές εναλλακτικές λύσεις για τη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων. Ωστόσο, ορισμένοι επικριτές αντιτίθενται σε αντιστάθμιση άνθρακα και αμφισβητούν τα οφέλη ορισμένων τύπων αντισταθμίσεων.[16]

Τύποι έργων αντιστάθμισης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο μηχανισμός CDM του Πρωτοκόλλου του Κιότο προσδιορίζει πάνω από 200 τύπους έργων κατάλληλων για την αντιστάθμιση άνθρακα, τα οποία ομαδοποιούνται σε ευρείες κατηγορίες. Αυτοί οι τύποι έργων περιλαμβάνουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μείωση εκπομπών μεθανίου, ενεργειακή απόδοση, αναδάσωση και αντικατάσταση καυσίμων (π.χ. με καύσιμα ουδέτερου άνθρακα ή συνθετικά καύσιμα).[14]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Ειδική έκθεση. «Με ποιον τρόπο υπολογίζουν, περιορίζουν και αντισταθμίζουν τα θεσμικά και λοιπά όργανα της ΕΕ τα άερια θερμοκηπίου που εκπέμπουν;» (PDF). eca.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  2. «Carbon offset». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  3. Bank, World (2020-05-27) (στα αγγλικά). State and Trends of Carbon Pricing 2020. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/33809. 
  4. «Carbon Offsets after 2020: the World Under Paris». Carbon Offset Guide (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  5. «What is the Kyoto Protocol?». unfccc.int. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  6. Deeb, Maha; Groffman, Peter M.; Blouin, Manuel; Egendorf, Sara Perl; Vergnes, Alan; Vasenev, Viacheslav; Cao, Donna L.; Walsh, Daniel και άλλοι. (2020-09-08). «Using constructed soils for green infrastructure – challenges and limitations» (στα English). SOIL 6 (2): 413–434. doi:10.5194/soil-6-413-2020. ISSN 2199-3971. https://soil.copernicus.org/articles/6/413/2020/. 
  7. «Τι είναι η ουδετερότητα του άνθρακα και πώς μπορεί να επιτευχθεί έως το 2050; | Επικαιρότητα | Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». www.europarl.europa.eu. 14 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  8. «Verra - Verified Carbon Standard». Verra (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  9. «Gold Standard». Carbon Offset Guide (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  10. «Climate Action Reserve». Climate Action Reserve (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  11. 11,0 11,1 «Unlocking Potential State of the Voluntary Carbon Markets 2017» (PDF). forest-trends.org. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  12. «Demand for Voluntary Carbon Offsets Holds Strong as Corporates Stick With Climate Commitments». Ecosystem Marketplace (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  13. «Carbon Offsetting – Travelinho» (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  14. 14,0 14,1 «UNEP DTU CDM/JI Pipeline Analysis and Database». cdmpipeline.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  15. «UN Climate Change Secretariat puts cornerstone of Kyoto Protocolís electronic emissions trading system in place (corrected)» (PDF). Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021. 
  16. «Developing A Robust Carbon Offsetting Strategy». carbontrust.com (στα Αγγλικά). 23 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2021.