Αναβαθμοί

Οι Αναβαθμοί είναι στη Βυζαντινή μουσική 75 σύντομα τροπάρια της Οκτωήχου, που ψάλλονται κατ' αντιφωνία (εναλλάξ μεταξύ των δύο χορών).

Η λέξη κυριολεκτικά σημαίνει σκαλί. Οι Ψαλμοί 119-133 επιγράφονται των Αναβαθμών, επειδή οι Ιουδαίοι έψελναν έναν σε κάθε βαθμίδα (σκαλί) καθώς ανέβαιναν την κλίμακα για το ναό του Σολομώντα.

Στην εποχή μας οι Αναβαθμοί είναι σύντομα τροπάρια, που αναφέρονται σε φράσεις και έννοιες των Αναβαθμών τού Ψαλτηρίου ή την Αγία Τριάδα και ψάλλονται στον Όρθρο της Κυριακής. Κάθε ένας από τους 8 Ήχους έχει τρία αντίφωνα (εκτός τού πλαγίου Δ΄, που έχει τέσσερα)· συνολικά 25 αντίφωνα. Κάθε αντίφωνο έχει τρεις Αναβαθμούς, συνολικά 75 Αναβαθμοί. Αποδίδονται στον Θεόδωρο τον Στουδίτη ή τον αδελφό του ή τον Ιωάννη τον Δαμασκηνό.

Πηγές

• Θεοχάρης Δετοράκης, Βυζαντινή Υμνογραφία (Πανεπιστημιακές παραδόσεις), Ηράκλειο ²1997.

Δείτε επίσης

• Βυζαντινή μουσική