Αλβανική Λογοτεχνική Επιτροπή
| Komisija Letrare Shqipe | |
 | |
| Ίδρυση | 1 Σεπτεμβρίου 1916 |
|---|---|
| Ιδρυτής | August Ritter von Kral |
| Σκοπός | πατριωτικός, πνευματικός |
| Έδρα | Shkodër, Principality of Albania, Αλβανία |
| Επίσημες γλώσσες | αλβανική γλώσσα |
| Σημαντικά πρόσωπα |
|
| δεδομένα () | |
Η Αλβανική Λογοτεχνική Επιτροπή (αλβανικά : Komisija Letrare Shqipe), επίσης γνωστή ως Λογοτεχνική Επιτροπή του Shkodër, ήταν μια επιστημονική επιτροπή που ιδρύθηκε στο Shkodër της βόρειας Αλβανίας το 1916. Συγκέντρωσε σημαντικές προσωπικότητες της αλβανικής λογοτεχνίας και γραφής της εποχής και συγκροτήθηκε με σκοπό να καθορίσει ένα σταθερό λογοτεχνικό πρότυπο και ορθογραφικούς κανόνες για την αλβανική γλώσσα, οι οποίοι απουσίαζαν εκείνη την εποχή, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η έκδοση σχολικών εγχειριδίων.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η επιτροπή ξεκίνησε επίσημα την 1η Σεπτεμβρίου 1916 με πρωτοβουλία του Αυστριακού διπλωμάτη August Ritter von Kral. Μερικά από τα αξιοσημείωτα μέλη της ήταν οι Gjergj Fishta, Luigj Gurakuqi, Hil Mosi, Aleksandër Xhuvani, Maximilian Lambertz, Gjergj Pekmezi, Ndre Mjeda, Sotir Peci και Mati Logoreci.[1] Τα μέλη συμφώνησαν στην ανάγκη ύπαρξης ενός ορθογραφικού προτύπου "όσο το δυνατόν πιο φωνητικού" και μιας ενιαίας λογοτεχνικής γλώσσας που θα διατηρούσε τα κοινά στοιχεία των αλβανικών διαλέκτων και θα άφηνε εκτός οποιεσδήποτε στιγματισμένες περιφερειακές μορφές.[2]
Ο Fishta διαδραμάτισε ηγετικό ρόλο στην επιτροπή. Προσπάθησε σκληρά να πιέσει ώστε η διάλεκτος του Shkodër να αποτελέσει τη βάση του αλβανικού προτύπου, σε σχέση με την πολιτιστική συμβολή που είχαν δώσει οι συγγραφείς και η λογοτεχνία στη διάλεκτο αυτή στον αλβανικό πολιτισμό εκείνη την εποχή, «όπως η γλώσσα του Δάντη είχε χρησιμεύσει για τη λογοτεχνική ιταλική γλώσσα».[3] Ανεξάρτητα από την επιρροή του Fishta και το γεγονός ότι και άλλα ιδρυτικά μέλη ήταν από το Shkodër, δεν τα κατάφερε. Υπό την επιρροή του Αλεξάντερ Χουβάνι, ο οποίος διακήρυττε ότι "η ενότητα της γλώσσας είναι η ενότητα του έθνους" (αλβανικά: Njisia e gjuhes asht njisia e kombit.), η επιτροπή αποδέχθηκε τη διάλεκτο του Ελμπασάν να χρησιμοποιηθεί ως βάση για την πρότυπη αλβανική[4], η οποία, αν και είναι διάλεκτος του Γκέγκ, είναι νότια και πλησιάζει όσο το δυνατόν περισσότερο στη διάλεκτο του Τοσκ. Το πρότυπο εγκρίθηκε από το Εκπαιδευτικό Συνέδριο της Λούσνιε το 1920.[2]
Η επιτροπή δημοσίευσε ένα αναγνωστικό για τα γυμνάσια το 1920[2].[3] Ωστόσο, δεδομένου ότι δεν δημοσιεύθηκε επίσημη γραμματική ή λεξικό στο νέο γλωσσικό πρότυπο, αυτό δεν πέτυχε. Επιπλέον, τα περισσότερα από τα έργα και τις μεταφράσεις που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της Αλβανικής Εθνικής Αφύπνισης (1870-1912) και στις αρχές του 20ού αιώνα γράφτηκαν στη διάλεκτο Tosk.[4]
Αργότερα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι προσπάθειες για την τυποποίηση της γλώσσας συνεχίστηκαν και μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ένα συνέδριο πραγματοποιήθηκε στην Πρίστινα το 1968, το Γλωσσικό Συνέδριο της Πρίστινα (αλβανικά : Konsulta gjuhësore e Prishtinës), όπου το λογοτεχνικό πρότυπο που χρησιμοποιούνταν μέχρι τότε στην Αλβανία και βασιζόταν στη διάλεκτο Τόσκα υιοθετήθηκε από τους Αλβανούς της Γιουγκοσλαβίας σε βάρος της διαλέκτου Γκέγκ.[5] Το σημερινό πρότυπο που βασίζεται στην Τόσκα καθιερώθηκε στο Συνέδριο Αλβανικής Ορθογραφίας το 1972.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Elsie, Robert (19 Μαρτίου 2010). Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-7380-3.
- ↑ 2,0 2,1 Mëniku, Linda· Campos, Héctor (1 Αυγούστου 2011). Discovering Albanian I Textbook. Univ of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-25083-6.
- ↑ Elsie, Robert (29 Ιουλίου 2005). Albanian Literature: A Short History. I.B. Tauris. ISBN 978-1-84511-031-4.
- ↑ Mëniku, Linda· Campos, Héctor (14 Αυγούστου 2015). Colloquial Albanian: The Complete Course for Beginners. Routledge. ISBN 978-1-317-30682-5.
- ↑ Newmark, Leonard· Hubbard, Philip (1982). Standard Albanian: A Reference Grammar for Students. Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-1129-6.