Ακτινοδάφνη
| Ακτινοδάφνη | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.JPG) Το είδος Actinodaphne malaccensis
| ||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||
| ||||||||||||
| Συνώνυμα | ||||||||||||
|
Η ακτινοδάφνη (λατινική-επιστημονική ονομασία Actinodaphne) είναι γένος δικοτυλήδονων φυτών της Ασίας, που ανήκει στην οικογένεια της δάφνης, τα δαφνοειδή.
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι ακτινοδάφνες είναι δίοικα αειθαλή δέντρα και θάμνοι που φύονται στη φύση στην τροπική και υποτροπική Ασία. 17 είδη απαντώνται στην Κίνα, από τα οποία τα 13 είναι ενδημικά της Κίνας (συναντώνται δηλαδή στη φύση μόνο στην Κίνα και πουθενά αλλού στον κόσμο). Τα δέντρα έχουν ύψος 3 έως 25 μέτρα και έχουν φύλλα συνήθως σε συστάδες ή διαδοχικούς δακτυλίους φύλλων επί του ίδιου άξονα (σπανίως τα φύλλα είναι εκφύονται εναλλασσόμενα ή αντίθετα).
Τα άνθη έχουν σχήμα άστρου, είναι μικρά και πρασινωπά, εκφύονται σε συστάδες ή διαδοχικούς δακτυλίους επί του ίδιου άξονα, και βεβαίως είναι δίκλινα.[1] Ο σωλήνας του περιανθίου είναι βραχύς, με κυπελλοειδή βάση. Το περιάνθιο χωρίζεται σε 6 μέρη (δύο σειρές των τριών), που είναι σχεδόν ίσα μεταξύ τους. Τα αρσενικά άνθη έχουν από εννέα συνήθως στήμονες σε τρεις σειρές των τριών. Τα νήματα της πρώτης και της δεύτερης σειράς δεν φέρουν αδένες, ενώ της τρίτης φέρουν από δύο αδένες στη βάση τους. Οι ανθήρες έχουν 4 θαλάμους ο καθένας. Ανοίγουν και απελευθερώνουν τη γύρη από την εσωτερική στο άνθος πλευρά τους. Τα θηλυκά άνθη έχουν σχηματισμούς παρόμοιους με στήμονες (staminodes), αλλά στείρους, σε ίσο αριθμό με εκείνον των στημόνων των αρσενικών. Η ωοθήκη είναι σε ανώτερη θέση, ενώ το στίγμα έχει σχήμα ασπίδας ή είναι διεσταλμένο.
Ο καρπός της ακτινοδάφνης είναι δρύπη παρόμοια με μούρο. Ο κάθε καρπός περιέχει από έναν μικρό σπόρο, που διαδίδεται κυρίως από τα πουλιά.
Οικολογία-ενδιαίτημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι ακτινοδάφνες απαιτούν συνεχώς υγρό έδαφος και δεν αντέχουν την ξηρασία ή το κρύο. Συναντώνται σε δάση πλατύφυλλων δέντρων, σε ημιορεινά δάση φυλλοβόλων και σε ορεινά μικτά αραιά δάση. Κάποια είδη αναπτύσσονται σε δάση πολύ μεγάλου υψομέτρου, από 1.500 μέχρι και 3.300 μέτρα.
Είδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σήμερα αναγνωρίζονται γενικώς 140 είδη ακτινοδάφνης (έναντι 50 περίπου τη δεκαετία του 1960), μερικά σημαντικά από τα οποία είναι τα παρακάτω:
- Actinodaphne albifrons
- Actinodaphne bourdillonii
- Actinodaphne bourneae
- Actinodaphne cupularis
- Actinodaphne cuspidata
- Actinodaphne ellipticbacca
- Actinodaphne forrestii
- Actinodaphne glaucina
- Actinodaphne fragilis («ακτινοδάφνη η εύθραυστος»)
- Actinodaphne henryi
- Actinodaphne johorensis
- Actinodaphne kweichowensis
- Actinodaphne lanata
- Actinodaphne lancifolia («ακτινοδάφνη η λογχόφυλλος»), γνωστό στην ιαπωνική ως καγκονόκι (カゴノキ ή 鹿子の木), δηλαδή «δέντρο-ελαφάκι», εξαιτίας της υφής του φλοιού του
- Actinodaphne lawsonii («ακτινοδάφνη του Lawson»)
- Actinodaphne lecomtei
- Actinodaphne magniflora («ακτινοδάφνη η μεγανθής»)
- Actinodaphne malaccensis
- Actinodaphne menghaiensis
- Actinodaphne molochina
- Actinodaphne montana («ακτινοδάφνη η ορεινή»)
- Actinodaphne mushanensis
- Actinodaphne nitida
- Actinodaphne obovata
- Actinodaphne obscurinervia
- Actinodaphne omeiensis
- Actinodaphne paotingensis
- Actinodaphne pilosa
- Actinodaphne pruinosa
- Actinodaphne quinqueflora («ακτινοδάφνη η πεντανθής»)
- Actinodaphne salicina
- Actinodaphne sessilifructa
- Actinodaphne speciosa
- Actinodaphne stenophylla («ακτινοδάφνη η στενόφυλλη»)
- Actinodaphne trichocarpa («ακτινοδάφνη η τριχόκαρπη»)
- Actinodaphne tsaii
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η ακτινοδάφνη στο efloras.org
- Τσοκανάς, Στάθης: Το ομώνυμο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 3, σελ. 498
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Actinodaphne στο Wikimedia Commons
