Αγία Ειρήνη (ναός στην Πλάκα)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αγία Ειρήνη (Πλάκα)
Χάρτης
Είδοςεκκλησία
Αρχιτεκτονικήβυζαντινή αρχιτεκτονική
Γεωγραφικές συντεταγμένες37°58′25″N 23°43′50″E
ΘρήσκευμαΑνατολικός Ορθόδοξος Χριστιανισμός
Θρησκευτική υπαγωγήΙερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Αθηναίων
ΤοποθεσίαΠλάκα
ΧώραΕλλάδα
Προστασίαδιατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα[1]
Commons page Πολυμέσα

Η Αγία Ειρήνη γνωστός και ως Ρηνάκι είναι μονόχωρος ιδιωτικός ναός εβρισκόμενος επί της οδού Ναυάρχου Νικοδήμου στην Πλάκα της Αθήνας.[2]

Ονομασία-ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Δημήτριος Καμπούρογλου πρώτος διασώζει την ονομασία του ναού αγία Ρηνούλα και την τοπική λαογραφική παράδοση πως κάθε φορά που διέρχονταν μαθητές ή μαθήτριες με σκοπό ναμεταβούν στο σχολείο προσέυχονταν στη θέα του ναΐσκου για να έχουν επιτυχία στις εξετάσεις.[3] Αρχικά ο ναός ανήκε στην οικογένεια Κυπριάδου και στη συνέχεια περιήλθε στον Αμίλκα Αλιβιζάτο ο οποίος το απέδωσε με κληροδότημα στην Ακαδημία Αθηνών[4]

Αρχιτεκτονικός τύπος ναού και γνωρίσματα αυτού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο ναός της Αγίας Ειρήνης είναι μονόχωρος με διαστάσεως 6Χ6 μαζί με την αψίδα του ιερού και καλύπτεται με δίριχτη κεραμοσκεπή στέγη. Στην κάτοψή του ο κεντρικός χώρος του ναού είναι ελαφρώς πεπλατυσμένος και παράγωνος.Στα ανατολικά προσκολλάται η δυσανάλογα μεγάλη και ακανόνιστα ημικυκλική κόγχη με ανεξάρτητη κεραμοσκεπή.[5] Ο ναός στο κομμάτι του προς την οδό Αγίου Νικοδήμου είναι ημιυπόγειος ενώ προς το μέρος της δυτικής και βόρειας αυτλής είναι κατά το ήμισυ ισόγειος.[6] Ο κύριος χώρος του ναού χωρίζεται από το ιερό βήμα με ξύλινο νεοκλασσικίζον τέμπλο, από το οποίο έχουν αφαιρεθεί οι εικόνες. Η σολέα είναι σε μικρό αναβαθμό, αλλά γενικά ο χώρος είναι ενιαίος. Στο βόρειο και το νότιο τοίχο του κυρίως ναού διαγράφονται αβαθή τοξωτά αψιδώματα που στηρίζονται σε spolia. Είναι τόξα που ανήκουν σε προγενέστερες φάσεις του ναού, τα ανοίγματα των οποίων φράχθηκαν με ελαφρά πτοπλινθοδομή κατά τις επισκευές που πραγματοποιήθηκαν τη δεκαετία του 1930.[7]

Οικοδομικές φάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διακρίνονται τρεις φάσεις: στην αρχική ανήκουν ο ανατολικός τοίχος με την κόγχη του ιερού, καθώςτα δύο τόξα που σχηματίζουν τον βόρρειο και το νότιο τοίχο του ναού. [8]Το αρχικό κτήριο είναι δύσκολο να χρονολογηθεί: η ύπαρξη σπολίων του 7ου και 8ου αιώνα πιστοπOιεί πως το παρόν κτήριο δεν είχε καμία σχέση με το αρχικό. Η προέλευση αυτών είναι μάλλον από μέλη διάσπαρτων κτηρίων της περιοχής. Στην τελική φάση στα νότια συνπληρώνεται το τριγωνικό τμήμα που κατασκευάστηκε η σημερινή στέγη. Η φάση αυτή τοποθετούμενη μετά την ολοκλήρωση της χάραξης της οδού Ναυάρχου Νικοδήμου κατά τον 19ο αιώνα. Τότε φτιάχτηκε το αυλάκι για την απορροή των ομβρίων υδάτων της αυλής.[9]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. www.arxaiologikoktimatologio.gov.gr/el/monuments_info?id=147885&type=Monument.
  2. Σωτήρης Βογοατζής, «Η Αγία Ειρήνη (Ρηνάκι) στην Πλάκα», Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περίοδος Δ' τόμος ΛΑ' (2010), σελ.47
  3. Αμίλκας Αλιβιζάτος, «To Ρηνάκι της Πλάκας», Επετηρίς Εταιρειας Βυζαντινών Σπουδών, τομ.7(1930), σελ.327
  4. Σωτήρης Βογιατζής, «Η Αγία Ειρήνη (Ρηνάκι) στην Πλάκα», Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περίοδος Δ' τόμος ΛΑ' (2010), σελ.47
  5. Σωτήρης Βογιατζής, «Η Αγία Ειρήνη (Ρηνάκι) στην Πλάκα», Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περίοδος Δ' τόμος ΛΑ' (2010), σελ.47
  6. Αμίλκας Αλιβιζάτος, «To Ρηνάκι της Πλάκας», Επετηρίς Εταιρειας Βυζαντινών Σπουδών, τομ.7(1930), σελ.328
  7. Σωτήρης Βογιατζής, «Η Αγία Ειρήνη (Ρηνάκι) στην Πλάκα», Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περίοδος Δ' τόμος ΛΑ' (2010), σελ.48
  8. Σωτήρης Βογιατζής, «Η Αγία Ειρήνη (Ρηνάκι) στην Πλάκα», Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περίοδος Δ' τόμος ΛΑ' (2010), σελ. 50
  9. Σωτήρης Βογιατζής, «Η Αγία Ειρήνη (Ρηνάκι) στην Πλάκα», Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περίοδος Δ' τόμος ΛΑ' (2010), σελ.51

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Σωτήρης Βογιατζής, «Η Αγία Ειρήνη (Ρηνάκι) στην Πλάκα», Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, περίοδος Δ' τόμος ΛΑ' (2010), σελ.47-52
  • Αμίλκας Αλιβιζάτος, «To Ρηνάκι της Πλάκας», Επετηρίς Εταιρειας Βυζαντινών Σπουδών, τομ.7(1930), σελ.327-334