Αβδηριτισμός

Ο όρος Αβδηριτισμός αποτελεί, κατά τον Ηρόδοτο, συνώνυμο της ανικανότητας στη διαχείριση των δημοσίων πραγμάτων, της ακρισίας, της κενοδοξίας, της ευήθειας, της επιπολαιότητας, της αφέλειας, της μωρίας και της ανόητης γενικώς συμπεριφοράς, που οι γιατροί της εποχής της Αρχαίας Ελλάδας απέδιδαν στο κλίμα και το νερό.

Ιστορικό

Christoph Martin Wieland, Geschichte der Abderiten (1887)

Αρχαιολογικός χώρος Αβδήρων, Νομός Ξάνθης, Θράκη, Ελλάδα

Ο όρος προέρχεται από το όνομα του μυθικού ήρωα Άβδηρου, προς τιμή του οποίου, ο φίλος του Ηρακλής ίδρυσε την ομώνυμη πόλη Άβδηρα πάνω στον τάφο του. Η πόλη βρίσκεται στη Θράκη μεταξύ των εκβολών τού Νέστου και της λίμνης Βιστωνίδας, στη σημερινή λιμνοθάλασσα του Πόρτο Λάγος.

Η αφροσύνη των Αβδηριτών είχε γίνει παροιμιώδης και την σατίριζαν οι υπόλοιποι Έλληνες. Χαρακτηριστικά, λεγόταν ότι για να διοχετεύσουν οι Αβδηρίτες στην πόλη τους πόσιμο νερό, δεν φρόντισαν να το αναζητήσουν πρώτα και, αφού πειστούν ότι ήταν αρκετό, να το μεταφέρουν, αλλά προκατασκεύασαν μία μεγαλόπρεπη κρήνη, ξοδεύοντας όλα τα χρήματα που είχαν συγκεντρώσει για την ύδρευση της πόλης τους, και έτσι τους έμεινε μόνο η κρήνη για στόλισμα, χωρίς νερό. Οι κάτοικοι των Αβδήρων, πόλης κατεξοχήν εύπορης και πλούσιας, δεν δίσταζαν ακόμα και με την πιο ελαφριά αδιαθεσία να καλούν τους πιο διάσημους γιατρούς της εποχής. Αυτό ονομάστηκε «αβδηριτικό πάθος» ή «μένος» (είδος παροδικής μανίας, συλλογική υποχονδρία).

Βιβλιογραφία

• Γριτσόπουλος Τ.Α. (1962), «Άβδηρα». Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια (ΘHΕ), 1, σελ. 37.
• Καλαϊτζάκης Β.Ι. (1962), «Άβδηρος». ΘΗΕ, 1, σελ. 37.
• Λουκιανού 2, 1, «Πώς δει ιστορίαν συγγράφειν». Στο: Lucian 6, μετάφραση: K. Kilburn. Κέιμπριτζ (ΗΠΑ): Harvard University Press, 1959, σελ. 67.
• Τσιτσίγκος, Σ.Κ. (2010). «Αβδηριτισμός». Μεγάλη Ορθόδοξη Χριστιανική Εγκυκλοπαίδεια. 1, σελ. 16-17.