Έσους

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Pillar of the Boatmen
Λεπτομέρεια από τετράγωνη πέτρα (Pillar of the Boatmen) με απεικονίσεις Γαλατικών και Ρωμαϊκών θεοτήτων στην περιοχή Λουτετία (σημερινό Παρίσι)

Το όνομά του εμπεριέχει την προ κελτική ρίζα της λέξης wesu- που σημαίνει «εξαιρετικός», «ευγενής». Επίσης η ονομασία του εμπεριέχει και την έννοια του «σεβασμού», γεγονός που τον συνδέει με τον Odin/Woden, που άλλωστε μεταφράζεται ως «ο σεβαστός». Μέσω του ποιητή Λουκανού μας έρχονται κάποιες αναφορές για έναν ισχυρό θεό που αντιμετωπίζει τα στρατεύματα του Καίσαρα στη Νότια Γαλατία. Αποτελεί μέρος της γαλατικής Αγίας Τριάδας μαζί με τον Τουτάτη και τον Ταράνη. Σύμφωνα με κάποιους σύγχρονους μελετητές ο Έσους - Essus, συμβολίζει τον Άρη και ο Τουτάτης τον Ερμή. Ο διαχωρισμός των δύο αυτών θεοτήτων δεν είναι τόσο ξεκάθαρος, όπως συμβαίνει στο ρωμαϊκό πάνθεον, αλλά πολλές από τις ιδιότητές τους συμπίπτουν δημιουργώντας σύγχυση. Οπότε σε αρκετές αναπαραστάσεις ο Ερμής, εκτός από κυριαρχικός θεός, μπορεί να εμφανιστεί και ως πολεμιστής και αντίστοιχα ο Mars ως προστάτης της φυλής. Η συγγένεια του ονόματός του, όπως και η αυτοθυσία του κάνει αρκετούς χριστιανούς, όπως και οπαδούς του δρυϊδισμού να τον συνδέουν με τον Ιησού. Επίσης αξιοσημείωτο είναι ότι σε πολλές απεικονίσεις του, ο Έσους εμφανίζεται με ναυτικά σύμβολα όπως άγκυρες και θαλάσσια πτηνά. Τον συναντάμε σε γαλατικές και βορειοαφρικανικές επιγραφές. Η πιο σημαντική αναπαράστασή του είναι αυτή της ανδρικής θεότητας που κόβει ένα δέντρο ιτιάς. Το όπλο με το οποίο κόβει την ιτιά είναι ένας πέλεκυς, που αποτελεί σύμβολο βούλησης. Η ιτιά είναι δέντρο με ιδιαίτερα συμβολική σημασία, αν σκεφτεί κανείς ότι αναπτύσσεται σε ελώδεις περιοχές ανάμεσα στη γη και στο νερό. Το τελευταίο στοιχείο συμβολίζει τον θάνατο των στάσιμων, βαλτωμένων και παλαιών πραγμάτων.

Μύθοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην πιο διαδεδομένη αναπαράστασή του, βρίσκουμε τον Έσους να προσπαθεί να κόψει ένα δέντρο πάνω στο οποίο έχουν φωλιάσει πουλιά. Σε παρόμοιες αναπαραστάσεις, όπως για παράδειγμα σε ένα βωμό προς τιμήν του στο Παρίσι, παρουσιάζεται ως ένας ξυλοκόπος κάτω από ένα δέντρο, τα κλαδιά του οποίου μεταφέρονται σε διπλανή πλευρά του ναού, στον οποίο και παίρνει τη μορφή ενός ταύρου με τρεις γερανούς να κάθονται πάνω του. Σε μια άλλη αναπαράσταση στον βωμό Treves εμφανίζεται ως ταύρος από το κεφάλι του οποίου ξεπηδάνε κλαδιά στα οποία πάνω κάθονται πουλιά. Σε όλες τις παραπάνω αναπαραστάσεις ο ξυλοκόπος, ο ταύρος και το δέντρο είναι διάφορες μορφές οι οποίες εκφράζουν τη ζωτικότητα της φύσης. Στις τελετουργίες προς την τιμήν του παρατηρούμε ότι οι άνθρωποι τα ζώα και υδρόβιες μορφές θυσιάζονται έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η βλάστηση. Σύμφωνα με τον μύθο και τα δύο καταστρέφονται από τον θεό που είχαν κάποτε αντιπροσωπεύσει για να εξυπηρετήσουν την ανάγκη της αναγέννησης. Στις αναπαραστάσεις όπου ο θεός φαίνεται χωρίς αυτές τις μορφές, οι θυσίες γίνονται προς τιμήν του αποσκοπώντας στην αναγέννηση των παλαιών μορφών. Επίσης συνδέεται με τον θρύλο του Greenman[1], του πνεύματος των δασών, που τον συναντάμε από τα πολύ αρχαία χρόνια και έχει μπει και μέσα στη χριστιανική θρησκεία με τη μορφή των δαιμόνων. Η μορφή του είναι ένα πρόσωπο καλυμμένο με φύλλα και από τις τρύπες του προσώπου του βγαίνουν κλαδιά. Συμβολίζει τη ζωή που υπάρχει στη φύση. Επίσης είναι σύμβολο θανάτου και αναγέννησης και συνδέεται με τον θεό Διόνυσο. Οι άνθρωποι τον λάτρευαν προσωποποιώντας σε αυτόν τη δύναμη της φύσης με την οποία ερχόταν σε επαφή για να κυνηγήσουν και να συλλέξουν ξύλα για τα σπίτια τους.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το τραγούδι των Νιμπελούνγκεν (Das Nibelungenlid, 1200 μ.Χ.), μετάφραση,σχόλια, εισαγωγή: Δημήτρης Γ. Πεταλάς, εκδ. Στοχαστής
  • Οι μυθολογίες του κόσμου, Δ. Πλατανιάς, ΕΚΠΑ-ΚΔΑ, Αθήνα 2004
  • Σκανδιναβία. Μύθοι και θρύλοι των λαών, μετάφραση Γιώργος Μπαρουξής εκδ. Το ποντίκι

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Esus στο Wikimedia Commons