Ένωση Νέων Αξιωματικών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Ένωση Νέων Αξιωματικών ήταν μια παραστρατιωτική μυστική οργάνωση που δημιουργήθηκε στις 20 Αυγούστου του 1943 στη Παλαιστίνη ως «σύνδεσμος Ε.Ν.Α.», ακριβώς τον ίδιο χρόνο που το επίσημο ελληνικό κράτος συνέχιζε να δίνει τη μάχη του προς τον κατακτητή στα εδάφη εκείνα. Την οργάνωση αυτή αποτελούσαν κατώτερα στελέχη του Ελληνικού Στρατού με σαφείς αντικομουνιστικούς σκοπούς επί της δικαιολογίας των οποίων και συστάθηκε. Ηγετικό στέλεχος της οργάνωσης αυτής ήταν ο τότε αντισυνταγματάρχης Καραγιάννης που αργότερα εμφανίζεται ως ιστορικός της (νεότερης) μυστικής οργάνωσης Ι.Δ.Ε.Α.

Της ίδρυσης της οργάνωσης αυτής είχαν προηγηθεί οι ανταρσίες που σημειώθηκαν τέλη Φεβρουαρίου και αρχές Μαρτίου στη 2η (ΙΙ) Ταξιαρχία πρώτα, Διοικητής της οποίας ήταν ο Συνταγματάρχης Μπουρδάρας, και στη 1η (Ι) Ταξιαρχία (που έγινε προς αλληλεγγύη στη ΙΙ) αντίστοιχα, Διοικητής της οποίας ήταν ο αντισυνταγματάρχης Π. Κατσιώτας. Το αποκορύφωμα των ανταρσιών αυτών ήταν όταν περίπου 150 Αξιωματικοί της 2ης Ταξιαρχίας (μετέπειτα και ιδρυτές του ΙΔΕΑ) υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους επί της ακολουθούμενης πολιτικής και στρατιωτικής τακτικής, θεωρώντας έτσι τους εαυτούς των ως οι μόνοι εθνικόφρονες και σε συμπεριφορά «βασιλικότεροι του Βασιλέως», με κύριο αίτημα τον σχηματισμό νέας Κυβέρνησης. Όταν επενέβει ο Αντιπρόεδρος της εκεί Ελληνικής Κυβέρνησης Παναγιώτης Κανελλόπουλος δέχθηκε την αποδοκιμασία τους.[1]

Τελικά οι παραπάνω 150 Αξιωματικοί στη συνέχεια κλείστηκαν στο στρατόπεδο Μερτζ Αγιούμ μαζί με περίπου 150 χωροφύλακες που τους ακολουθούσαν. Λίγες εβδομάδες αργότερα ο νέος υπουργός Στρατιωτικών Β. Καραπαναγιώτης εν όψει μάχης που θα έδινε η ταξιαρχία τους κάλεσε για να τους επαναφέρει στην ενεργό υπηρεσία, αυτοί όμως συνέχιζαν να αρνούνται. Ακόμα δε και στη πρόσκληση που τους έγινε από τον ίδιο τον Βασιλιά Γεώργιο Β' συνέχισαν αρνούμενοι. Όπως σημειώνει ο στρατηγός Θ. Τσακαλώτος στα απομνημονεύματά του 40 χρόνια στρατιώτης (σ. 420):

«...ο ίδιος ο Βασιλεύς επικαλέσθη τον πατριωτισμόν τους και τους προσκάλεσε κατά την πλέον κρίσιμον στιγμήν της αναδιοργανώσεως του Στρατού, γενόμενοι πεισματωδώς ούτω βοηθοί των Κομμουνιστών...Πολλοί τους αναθεματίζουν δια την στάσιν των ταύτην, την οποίαν αποκαλούσι προδοσίαν κατά της Πατρίδος ισότιμον προς την Κομμουνιστικήν...».

Ακόμα δε και ο Άγγλος αρχηγός της βρετανικής στρατιωτικής αποστολής στην Ελλάδα στην περίοδο εκείνη Κ. Γουτχάουζ (γνωστότερος ως συνταγματάρχης Κρις) στα απομνημονεύματά του Το μήλο της έριδος για την ομάδα εκείνη των συνωμοτών γράφει (σ. 202):

« Την απαίτηση (των στασιαστων του Μαρτίου 1943 να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση) δικαιολογούσαν οι ενέργειες μιας μικρής κλίκας αξιωματικών αφοσιωμένων, άλλοτε, στον Μεταξά, που συνωμοτούσαν προκειμένου να σαμποτάρουν την πολεμική προσπάθεια».

Συνέπειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρνούμενοι «εν καιρώ πολέμου» να υπακούσουν στις διαταγές του Υπουργού των Στρατιωτικών και ν΄ αναλάβουν υπηρεσία,[2] γενόμενοι έτσι υπαίτιοι σε «ομαδική απείθεια» και συναφή περί πολέμου κατηγορητήρια, καταδικάστηκαν από το συγκροτούμενο Διαρκές Στρατοδικείο Καΐρου «εις θάνατον». Οι καταδικασθέντες σε θανατική ποινή ήταν οι Ταγματάρχες: Κουκλάκης Κ., Θεοχαρόπουλος Α., Πολυμερόπουλος Ε. και ο λοχαγός πυροβολικού Παπαγεωργόπουλος Κυρ. Επίσης και άλλοι πολλοί καταδικάστηκαν σε ποινές κάθειρξης. Το Διαρκές Στρατοδικείο Καΐρου το συγκροτούσαν τότε ο συν/ρχης Γ. Καραβίτης (πρόεδρος), οι αντισυνταγματάρχες (τακτικά μέλη): Κορώζης Α., Παπατσώρης Α., Τιβέριος Ε. και οι ταγματάρχες Κρεμύδας Π. και Κούρτελης Δ..[3] Η ιστορική εκείνη απόφαση των παραπάνω ποινών έφερε τον αριθμό 223/22 Σεπτεμβρίου 1943.

Βέβαια σχεδόν όλοι οι παραπάνω και παρά τη καταδίκη τους επανήλθαν στο στράτευμα όπου μαζί με τους ομοϊδεάτες τους δημιούργησαν πλέον την Ένωση Νέων Αξιωματικών γνωστή ως Ε.Ν.Α. που γρήγορα όμως μετεξελίχθηκε στη γνωστή οργάνωση Ιερός Δεσμός Ελλήνων Αξιωματικών (ΙΔΕΑ) στη οποία και συγχωνεύτηκε μαζί με τη μικρότερη οργάνωση Σ.Α.Ν.

Σημειώσεις και παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Αναφέρεται και απειλή λιθοβολισμού
  2. Οι με αριθμ. 107772/56981/Α 11-5-43 και 110110/3-6-43 Δ/γές Αρχηγού Υπουργού Στρατιωτικών
  3. Σύμφωνα με τ΄ απομνημονεύματα του Θ. Τσακαλώτου "40 χρόνια στρατιώτης" σ.443

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Θ. Τσακαλώτος, «40 χρόνια στρατιώτης»
  • Δ. Παραλίκας, «Συνωμοσίες (1944-1974)» εκδ. Βασδέκη 1982.