Οράτιος Νέλσον
.svg)
Ο Οράτιος Νέλσον (αγγλικά: Horatio Nelson, 1st Viscount Nelson, 1st Duke of Bronté, δηλ. Οράσιο Νέλσον, 1ος Υποκόμης Νέλσον, 1ος Δούκας του Μπροντέ, 29 Σεπτεμβρίου 1758 - 21 Οκτωβρίου 1805) ήταν Βρετανός ναύαρχος του Βασιλικού Βρετανικού Ναυτικού, που αναδείχθηκε από τα επιτεύγματά του κατά την περίοδο των Ναπολεοντείων πολέμων, "θρύλος των θαλασσών". Απέκτησε τη φήμη ηγέτη που ενέπνεε τους άνδρες του διαθέτοντας εξαίρετη ναυτική αντίληψη, ενώ χρησιμοποίησε συχνά μη συμβατική ακόμα τακτική, προϋποθέσεις που οδήγησαν σε αποφασιστικές νίκες των ναυτικών δυνάμεών του. Τραυματίστηκε αρκετές φορές κατά τη διάρκεια ναυμαχιών, χάνοντας το ένα μάτι και το ένα χέρι του. Από τις πολλές νίκες του γνωστότερη είναι αυτή στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ, το 1805, η οποία ήταν και η τελευταία του: μια σφαίρα από Γάλλο σκοπευτή τον βρήκε στον αριστερό ώμο κι ο Νέλσον υπέκυψε στο τραύμα του λίγο πριν τη λήξη της ναυμαχίας.
Ο Ναύαρχος Νέλσων όπως αποδόθηκε στην ελληνική γραμματεία ήταν εκείνος που επέβαλε τη θαλασσοκρατορία της Μεγάλης Βρετανίας στην εποχή του και συνέχισε αργότερα. Οι Βρετανοί τον αποκάλεσαν "Θεό του Πολέμου" και μετά τον θάνατό του τον ανακήρυξαν δίκαια εθνικό ήρωα, μέγιστο των θαλασσών. Ήταν ο πρώτος διδάξας την ανάπτυξη της κατ΄ ιδίαν κρίσης των αξιωματικών με ελευθερία διατύπωσής της. Σε όλες τις ναυτικές ακαδημίες το όνομά του αναφέρεται με ιδιαίτερη τιμή και σεβασμό.
Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Οράτιος Νέλσον γεννήθηκε στο μικρό συνοικισμό Μπέρνχαμ Θορπ (Burnham Thorpe) του Νόρφολκ στις 29 Σεπτεμβρίου 1758. Ήταν το έκτο από τα ένδεκα παιδιά[9][10] του Αιδεσιμότατου Έντμουντ Νέλσον (Edmund Nelson), εφημέριου στο Μπέρνχαμ Θορπ, και της Κάθριν, θυγατέρας του ιατρού Σάκλινγκ (Suckling) και μικρανιψιάς του πρώτου ντε φάκτο Βρετανού Πρωθυπουργού Σερ Ρόμπερτ Γουόλπολ (Sir Robert Walpole).[11]
Η οικογένεια Νέλσον ήταν ευγενική, λόγια και φτωχή. Παρά τη συγγένεια της μητέρας του με τον πρώην πρωθυπουργό, αποφασιστικό ρόλο στη ζωή του νεαρού Οράτιου διαδραμάτισε ο αδελφός της μητέρας του, Πλοίαρχος Μόρις Σάκλινγκ (Maurice Suckling), ο οποίος θα γινόταν οικονομικός ελεγκτής του Βασιλικού Ναυτικού. Η μητέρα του Οράτιου απεβίωσε όταν αυτός ήταν μόλις δώδεκα ετών και ο θείος του συμφώνησε να τον πάρει μαζί του όταν μπάρκαρε. Το πρώτο ταξίδι του νεαρού έγινε το 1771 με το πλοίο HMS Raisonnable (με 64 κανόνια), στο οποίο κυβερνήτης ήταν ο θείος του, έχοντας το βαθμό του ναυτικού δοκίμου (midshipman). Ο Οράτιος ήταν μόλις δώδεκα ετών. Ύστερα από μια σύντομη αποστολή λόγω των τεταμένων σχέσεων με την Ισπανία, ο θείος του, Σάκλινγκ, μετατέθηκε στο ακταιωρό σκάφος HMS Triumph ενώ ο Νέλσον ανέλαβε υπηρεσία σε εμπορικό σκάφος της εταιρείας Hibbert, Purrier and Horton, με πλοίαρχο τον Τζων Ράθμπον (John Rathbone)[11], με το οποίο ταξίδεψε στις Δυτικές Ινδίες, ώστε ν΄ αποκτήσει εμπειρία στη θάλασσα. Με το εμπορικό σκάφος διέσχισε δύο φορές τον Ατλαντικό Ωκεανό και στη συνέχεια επέστρεψε στο σκάφος του θείου του. To 1771 έμαθε ότι σχεδιαζόταν μια αποστολή στον Αρκτικό Κύκλο, με το σκάφος Carcass και πλοίαρχο τον Σκέφινγκτον Λάτγουϊτζ (Skeffington Lutwidge), με στόχο την ανακάλυψη οδού προς Ινδία (το περίφημο, τότε, "Βορειοδυτικό πέρασμα" (Northwest Passage)). Ο Νέλσον συμμετείχε στην (αποτυχημένη) αυτή αποστολή του 1773 ως τιμονιέρης (coxswain) του πλοίου.
Σταδιοδρομία στο Βασιλικό Ναυτικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 8 Απριλίου 1777 ο Νέλσον, ύστερα από εξετάσεις, ονομάστηκε ανθυποπλοίαρχος του Βασιλικού Ναυτικού και τοποθετήθηκε στη φρεγάτα HMS Lowestoffe με πλοίαρχο τον Ουίλλιαμ Λόκερ. Με το πλοίο αυτό ταξίδεψε στις Δυτικές Ινδίες. Με την εμπλοκή της Βρετανίας στον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, ο Νέλσον έλαβε μέρος σε ναυτικές αψιμαχίες ως αξιωματικός[12]. Το θάρρος και οι ικανότητές του αναγνωρίστηκαν και σε ηλικία 20 ετών ο Νέλσον έφερε ήδη το βαθμό του Πλοιάρχου.[13] Μετά την προαγωγή του αυτή τοποθετήθηκε στη φρεγάτα HMS Hinchinbroke (11 Ιουνίου 1779). Ωστόσο, η υγεία του ήταν εύθραυστη (υπηρετώντας στη Μεσόγειο είχε προσβληθεί μάλλον από ελονοσία) και χρειάστηκε να επιστρέψει στην Αγγλία για να αναλάβει τις δυνάμεις του. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε πλοίαρχος στο HMS Albemarle όπου και υπηρέτησε μέχρι τη λήξη του Πολέμου της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ.[11]
Το 1787 ανέλαβε τη φρεγάτα HMS Boreas και στάλθηκε εκ νέου στις Δυτικές Ινδίες, για να παρεμποδίσει το παράνομο εμπόριο μεταξύ των Δυτικών Ινδιών και των πρώην Αμερικανών αποίκων. Κατά τη διάρκεια αυτού του ταξιδιού του γνώρισε τη Φράνσις Νέσμπιτ (Frances Nesbit), την οποία και νυμφεύτηκε στη νήσο Νέβις. Λίγους μήνες αργότερα επέστρεψε στην Αγγλία και λόγω των περικοπών που έγιναν στο Βασιλικό Ναυτικό δεν ανέλαβε διοίκηση σκάφους: Παρέμεινε τα επόμενα πέντε χρόνια στη στεριά, διαμένοντας με τη σύζυγό του και τον πρόγονό του Τζοσάια στο Νόρφολκ με μισό μισθό (half-pay). [12]
Δράση στη Μεσόγειο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1793 ο Νέλσον ανέλαβε πλοίαρχος της φρεγάτας HMS Agamemnon, με 64 κανόνια, η οποία αποτελούσε τμήμα του Στόλου υπό το Ναύαρχο Λόρδο Χουντ (Hood) και δραστηριοποιήθηκε στη Μεσόγειο. Ο ενθουσιώδης νεαρός πλοίαρχος είχε πλέον μεταβληθεί σε στρατηγικά ώριμο ναυτικό ηγέτη. Το πλοίο του συμμετείχε στην άμυνα της Τουλόν κατά των Γάλλων επαναστατών (ανάμεσα στους οποίους βρισκόταν και ο νεαρός αξιωματικός του Πυροβολικού Ναπολέων Α΄ Βοναπάρτης). Ο Νέλσον στάλθηκε στη Νάπολη για να φέρει ενισχύσεις - αργότερα θυμόταν, με ευγνωμοσύνη, τη συμβολή του Βρετανού πληρεξουσίου σερ Ουίλλιαμ Χάμιλτον (Sir William Hamilton) στην επιτυχία της αποστολής του. Εκεί γνώρισε τη σύζυγο του Χάμιλτον, Έμμα[9], η οποία έμελλε να γίνει ο έρωτας της ζωής του. Η Έμμα Χάμιλτον έγινε ερωμένη του ναυάρχου ύστερα από τη νίκη του στη ναυμαχία του Νείλου (1798), ενώ η κόρη τους, Χοράσια (Horatia) γεννήθηκε το 1801, αλλά η γέννησή της τηρήθηκε μυστική, καθώς προερχόταν από εξώγαμη σχέση. Ο Νέλσον, ωστόσο, θεωρούσε την Έμμα "σύζυγό του ενώπιον του Θεού".[14]
Ύστερα από την απώλεια της Τουλόν, ο Λόρδος Χουντ μετέφερε τη βάση του στην Κορσική. Το σκάφος του Νέλσον είχε επιφορτιστεί κυρίως με παρεμποδιστικές ενέργειες απέναντι στο Γαλλικό Στόλο, ενώ βοήθησε και στην εξασφάλιση της Κορσικής από τους Γάλλους. Στις 10 Ιουλίου 1794, κατά τη διάρκεια της επιτυχημένης πολιορκίας του Κάλβι (Calvi) στην Κορσική, εχθρική σφαίρα, αφού αποστρακίστηκε τον βρήκε στο δεξιό μάτι, από το οποίο και παρέμεινε σχεδόν τυφλός. Το ίδιο έτος ο Χουντ αντικαταστάθηκε από τον άτολμο ναύαρχο Ουίλλιαμ Χόθαμ (William Hotham), του οποίου τον τρόπο διοίκησης απεχθανόταν ο Νέλσον. Και αυτός όμως, δεν άργησε να αντικατασταθεί από το ναύαρχο σερ Τζον Τζέρβις (Sir Jonh Jervis). Ο Τζέρβις, ηλικίας τότε 60 περίπου ετών, ήταν εξαιρετικά έμπειρος ναυτικός και σύντομα διέκρινε τις ικανότητες του πλοιάρχου του και τον θεωρούσε όχι ως υφιστάμενο αλλά ως ισότιμό του αξιωματικό. Τον απέσυρε από τη διοίκηση του Agamemnon και του ανέθεσε το πλοίο HMS Captain με 74 κανόνια, προάγοντάς τον ταυτόχρονα σε Αρχιπλοίαρχο (Commodore).[11] Η άφιξη του Τζέρβις συνέπεσε με τις νίκες επί ξηράς των γαλλικών στρατευμάτων, γεγονός που είχε ως συνέπεια ο Βρετανικός Στόλος να εγκαταλείψει τις βάσεις του στη Μεσόγειο και να αποσυρθεί πέραν του Γιβραλτάρ.[9]
Ναυμαχία του Αγίου Βικεντίου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 14 Φεβρουαρίου 1797 ο Βρετανικός Στόλος ενεπλάκη σε ναυμαχία με τον Ισπανικό Στόλο στο ακρωτήριο Άγιος Βικέντιος, στις νότιες ακτές της Πορτογαλίας. Ο Ισπανικός Στόλος ήταν υπέρτερος σε δυνάμεις. Παρά ταύτα, ο Τζέρβις, βλέποντας ότι ο Ισπανικός Στόλος έπλεε σε δύο στοίχους, αποφάσισε να επιτεθεί στον ένα πριν προλάβει ο άλλος να σπεύσει σε βοήθειά του. Ο Τζέρβις είχε όμως σφάλει στους υπολογισμούς του και κατά τη διάρκεια της ναυμαχίας έγινε φανερό ότι τα βρετανικά πλοία δεν ήταν δυνατό να αλλάξουν πορεία πριν οι δύο ισπανικοί στοίχοι πλησιάσουν. Τότε ο Νέλσον, μην υπακούοντας στις εντολές του ναυάρχου του, έβγαλε το σκάφος του από το σχηματισμό και επιτέθηκε στην κεφαλή του δεύτερου στοίχου. Ενόσω ο Βρετανικός Στόλος στρεφόταν αργά για να υποστηρίξει το σκάφος του Νέλσον, αυτό είχε καταφέρει να διατηρήσει την απόσταση μεταξύ των δύο ισπανικών στοίχων, αλλά βρέθηκε να αντιμετωπίζει επτά ισπανικά ταυτόχρονα. Ο Νέλσον στηρίχτηκε στην αποτελεσματικότητα των βρετανικών πυροβόλων και αποδείχτηκε ότι είχε δίκιο: Κατάφερε όχι μόνο να καταλάβει με έφοδο ένα ισπανικό σκάφος, αλλά χρησιμοποιώντας το ως εφαλτήριο κατέλαβε και δεύτερο. Επρόκειτο για τα σκάφη San Nicholas και San José, τα οποία είχαν συγκρουστεί λίγο νωρίτερα, ύστερα από την επέμβαση των βρετανικών Culloden και Excellent,[15] ενώ ο ίδιος δέχτηκε την παράδοσή τους από τους αξιωματικούς τους. Η ναυμαχία είχε τους Άγγλους νικητές και στον Τζέρβις απονεμήθηκε ο τίτλος του Υποκόμητος του Αγίου Βικεντίου (Earl of Saint Vincent). Έξι ημέρες αργότερα ο Νέλσον έλαβε την προαγωγή του σε Υποναύαρχο, ενώ του απονεμήθηκε και ο τίτλος του Ιππότη του Tάγματος του Μπαθ (Order of the Bath) για το θάρρος και την τόλμη που επέδειξε κατά τη ναυμαχία.[12]
Επιδρομή στη Σάντα Κρους της νήσου Τενερίφης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Νέλσον ανέλαβε τη διοίκηση μιας ναυτικής μοίρας αλλά η πρώτη του έξοδος ήταν ολέθρια γι' αυτόν: Κατά τη διάρκεια μιας επί ξηράς επιδρομής του στη Σάντα Κρουθ ντε Τενερίφε, στις Καναρίους Nήσους, τον Ιούλιο του 1797, μια κανονιά με σφαιρίδια ως βλήματα τον βρήκε στο δεξιό βραχίονα. Μεταφέρθηκε στη ναυαρχίδα του, όπου υπέστη ακρωτηριασμό του δεξιού του χεριού [16]. Εν τέλει, ο βρετανικός στόλος υπέστη βαριές απώλειες.
Η ναυμαχία του Νείλου
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Την άνοιξη του 1798 ο Νέλσον, έχοντας αναρρώσει από τον τραυματισμό του, επανέρχεται στην ενεργό υπηρεσία και αναλαμβάνει τη διοίκηση ναυτικής μοίρας με ναυαρχίδα το HMS Vanguard. Ο Τζέρβις αναθέτει στη μοίρα του Νέλσον την παρακολούθηση ενός τμήματος του γαλλικού στόλου, στον οποίο θα επιβιβαζόταν γαλλικό εκστρατευτικό σώμα για να υποστηρίξει την εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο. Η μοίρα του Νέλσον έπεσε σε ισχυρή θύελλα, χάνοντας για λίγο τους Γάλλους, ωστόσο ο ναύαρχος θεωρούσε ότι προορισμός τους ήταν είτε η Σικελία είτε η Αίγυπτος. Η καταδίωξή τους συνεχίστηκε και λίγες εβδομάδες αργότερα ο Νέλσον εντόπισε το γαλλικό στόλο στον κόλπο του Αμπουκίρ, στο Δέλτα του Νείλου. Εδώ ο Νέλσον πραγματοποίησε ένα από τα μεγαλύτερα τολμήματά του: Οδηγώντας τη νύκτα σε αχαρτογράφητα νερά τη μοίρα του, επιτέθηκε και εκμηδένισε το γαλλικό στόλο, επικεφαλής του οποίου ήταν ο ναύαρχος Φρανσουά-Πωλ Μπρυαί Ντ΄ Αιγκαλλιέ (François-Paul Brueys D' Aigalliers), καταστρέφοντας ή αιχμαλωτίζοντας όλα τα σκάφη του εκτός από δύο. Και οι δύο μοίρες διέθεταν από 13 σκάφη καθεμία.[13] Ήταν η νύκτα της 1ης προς 2α Αυγούστου 1798. Συνέπεια της καταναυμάχησης του γαλλικού στόλου ήταν ότι οι γαλλικές δυνάμεις, που είχαν προλάβει να αποβιβαστούν, έμειναν αποκομμένες στην Αίγυπτο, χωρίς δυνατότητα ανεφοδιασμού. Οι Άγγλοι είχαν 218 νεκρούς και 677 τραυματίες, οι Γάλλοι 1.700 νεκρούς, 600 τραυματίες και 3.000 αιχμαλώτους. Ο ίδιος ο Νέλσον τραυματίστηκε ελαφρά στο μέτωπο κατά τη διάρκεια της ναυμαχίας και, μολονότι αιμορραγούσε, αρνήθηκε να εγκαταλείψει τη γέφυρα του HMS Vanguard για την περιποίηση του τραύματός του. Ύστερα από αυτή την επιτυχία ο Νέλσον ονομάστηκε "Βαρώνος Νέλσον του Νείλου" (Baron Nelson of the Nile)[17]
Ο Νέλσον επέστρεψε με τη μοίρα του στη Νάπολη, το πλέον βολικό σημείο - βάση για επισκευές των πλοίων της μοίρας του. Εκεί τού έγινε υποδοχή ήρωα (οργανωμένη από τη λαίδη Χάμιλτον) και μεταξύ τους αναπτύχθηκε ειδύλλιο, παρά το γεγονός ότι οι ιστορικές συγκυρίες κάθε άλλο παρά ευνοούσαν κάτι τέτοιο: Ο βασιλιάς Φερδινάνδος της Νάπολης τάχθηκε ανοιχτά υπέρ της βρετανικής συμμαχίας (με τη Ρωσία και την Αυστρία κατά των Γάλλων) και με μικρό εκστρατευτικό σώμα βάδισε κατά της Ρώμης, θέλοντας να την ανακαταλάβει από τους Γάλλους. Ο Φερδινάνδος ηττήθηκε, αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Νάπολη όπου και παραιτήθηκε, ενώ ο Νέλσον αναγκάστηκε να φύγει από εκεί εσπευσμένα για να μεταφέρει τη βασιλική οικογένεια στη Σικελία. Στο Παλέρμο έγινε πλέον φανερό ότι ο Νέλσον ήταν τρελά ερωτευμένος με τη λαίδη Χάμιλτον με αμοιβαία ανταπόκριση.
Το Φεβρουάριο του 1799 η μοίρα του Νέλσον υποστήριξε την επιτυχημένη εκστρατεία του Φερδινάνδου για την ανακατάληψη της Νάπολης. Ωστόσο, οι φήμες για την ερωτική του ζωή με τη λαίδη Χάμιλτον έφθασαν στο Ναυαρχείο. Ο Τζέρβις είχε αντικατασταθεί από το Λόρδο Κιθ (Keith), ο οποίος τον διέταξε να φύγει από τη Νάπολη και να κατευθυνθεί προς τη νήσο Μινόρκα, για την αντιμετώπιση διαφαινόμενης απειλής. Ο Νέλσον αρνήθηκε "εν ψυχρώ" αντιλέγοντας ότι η πραγματική απειλή δεν ήταν κατά της Μινόρκα αλλά κατά της Νάπολης. Τα γεγονότα τον δικαίωσαν, αλλά η εν ψυχρώ άρνηση εκτέλεσης διαταγών του ανωτέρου του δεν ήταν πράξη συγχωρητέα. Το Ναυαρχείο, το οποίο είχε επίσης εκνευρίσει η αποδοχή από τον Νέλσον δουκάτου στη Σικελία, που του απέδωσε ο Φερδινάνδος, του απέστειλε μια ψυχρή διαταγή επιστροφής στην Αγγλία.[9] Ο Νέλσον υπάκουσε, αλλά επέλεξε να επιστρέψει δια ξηράς, μαζί με τους Χάμιλτον. Η συντροφιά έφθασε στο Γκρέιτ Γιάρμουθ το Νοέμβριο του 1800 και εκεί έγινε αμέσως αντιληπτό ότι στην Αγγλία τον θεωρούσαν εθνικό ήρωα. Η πορεία του ως το Λονδίνο ήταν θριαμβευτική.
Ναυμαχία της Κοπεγχάγης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σχεδόν αμέσως του ανατέθηκε η υπαρχηγία της μοίρας του Αγγλικού Στόλου, υπό το Ναύαρχο Πάρκερ, ο οποίος επρόκειτο να αντιμετωπίσει, στη Βαλτική, ναυτική συμμαχία μεταξύ των δυνάμεων της Βαλτικής, με προεξάρχουσα τη Ρωσία του τσάρου Παύλου του 1ου. Παρακούοντας για μια ακόμη φορά διαταγές ανωτέρου του, ο Νέλσον ρίχτηκε, στις 2 Απριλίου 1801, κατά του δανικού στόλου στην Κοπεγχάγη, τον οποίο και καταναυμάχησε. Ήταν μάλιστα αυτός που υπαγόρευσε τους όρους της ανακωχής που υπέγραψε η Δανία. Ύστερα από αυτό, ο Λόρδος Πάρκερ ανακλήθηκε στην Αγγλία και την αρχηγία του Στόλου ανέλαβε, στις 5 Μαΐου 1801, ο Νέλσον, ενώ παράλληλα τού αποδόθηκε και ο τίτλος του Υποκόμητος του Νείλου και του Μπέρνχαμ Θορπ. Καθώς η "βόρεια συμμαχία" είχε πλέον παύσει να υφίσταται, ο Νέλσον διατάχθηκε να επιστρέψει στην Αγγλία.[12]
Δράση πριν το θάνατό του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τον Ιούλιο του ίδιου έτους του ανατίθεται η αρχηγία του Στόλου παρακτίων δυνάμεων, που προορίζονταν να αποκρούσουν ενδεχόμενη εισβολή στις Βρετανικές Νήσους. Παρέμεινε σε αυτή τη θέση μέχρι τις 16 Μαΐου 1803, οπότε του ανατέθηκε η αρχηγία του Βρετανικού στόλου στη Μεσόγειο. Ο Νέλσον απέπλευσε από την Αγγλία επιβαίνοντας στη ναυαρχίδα του HMS Victory και για τα επόμενα δύο χρόνια ήταν επιφορτισμένος με τον αποκλεισμό της Τουλόν, ώστε να εμποδιστεί ο γαλλικός στόλος να ενωθεί με τον ισπανικό.
Τον Απρίλιο του 1805, και ενώ ο Νέλσον βρισκόταν στην Αγγλία, ο Γάλλος ναύαρχος Βιλνέβ (Villeneuve) κατάφερε να σπάσει τον αγγλικό αποκλεισμό και να βγάλει το στόλο του στην ανοικτή θάλασσα. Ο Ναπολέων τον διέταξε να πλεύσει προς τις Δυτικές Ινδίες, ώστε να ενωθεί με τον υπόλοιπο γαλλοϊσπανικό στόλο, αναλαμβάνοντας την αρχηγία του, και στη συνέχεια να αποκλείσει το στενό της Μάγχης, για να καταστεί δυνατή η απόβαση των χερσαίων δυνάμεών του στην Αγγλία. Ο Νέλσον διατάχθηκε να σπεύσει και πάλι στη Μεσόγειο και να αναλάβει δράση κατά του γαλλοϊσπανικού στόλου, ο οποίος είχε ήδη φθάσει στο Κάδιθ. Ο Νέλσον έφθασε με τη σειρά του στο Κάδιθ το Σεπτέμβριο του 1805 και άρχισε να ετοιμάζεται για την αναπόφευκτη ναυμαχία.[12]
Στις 21 Οκτωβρίου 1805 οι δύο στόλοι συναντήθηκαν στο ακρωτήριο Τραφάλγκαρ. Ο Νέλσον έβαλε το σκάφος του επικεφαλής, αγνοώντας τις παραινέσεις του πλοιάρχου του HMS Victory Τόμας Χάρντι (Thomas Hardy) να βγάλει το σακάκι με τα διάσημά του, ώστε να μη δίνει στόχο, λέγοντας "είναι πολύ αργά για ν' αλλάξω σακάκι τώρα". Αρνήθηκε επίσης τις προσκλήσεις κυβερνητών άλλων σκαφών να μεταβεί σε αυτά ώστε να "μπορεί να παρακολουθεί καλύτερα την εξέλιξη της ναυμαχίας". Ο Νέλσον παρέμεινε με τον Χάρντι στη γέφυρα του HMS Victory δίνοντας διαταγές και παρακολουθώντας την εξέλιξη της ναυμαχίας. Περίπου στη 1 το μεσημέρι ο Χάρντι αντιλήφθηκε ξαφνικά ότι ο ναύαρχος δεν περπατούσε πλέον μαζί του. Αναζητώντας τον, τον είδε να είναι γονατισμένος και να στηρίζεται με το χέρι του από την κουπαστή. Έσπευσε κοντά του, για να ακούσει τον Νέλσον να του λέει: "Χάρντι, αυτή τη φορά τα κατάφεραν...". Ο Νέλσον είχε βληθεί από σφαίρα σκοπευτή από το γαλλικό σκάφος Redoutable και απόσταση περίπου 15 μέτρων. Το βλήμα διαπέρασε τον αριστερό ώμο, τον πνεύμονα και σφηνώθηκε στη σπονδυλική στήλη.[13] Τον μετέφεραν στο ιατρείο του σκάφους, όπου είπε στο χειρουργό Ουίλλιαμ Μπίτι (William Beatty): "Δε μπορείς να κάνεις πολλά για μένα γιατρέ". Ζήτησε πολλές φορές να δει τον Χάρντι, ο οποίος επέστρεψε περίπου στις 2:30' το μεσημέρι για να τον πληροφορήσει ότι πολλά εχθρικά σκάφη είχαν παραδοθεί. Ο Νέλσον απεβίωσε στις 4:30' το απόγευμα, ζητώντας από τον Χάρντι να αγκυροβολήσει με ασφάλεια και να φροντίσει τη λαίδη Χάμιλτον. Το ίδιο είχε ζητήσει και από το γιατρό του σκάφους, προσθέτοντας όμως και την κόρη του. Ωστόσο, παρά το θανάσιμο τραυματισμό του, ο στόλος του κατάφερε να νικήσει τον ενωμένο γαλλοϊσπανικό στόλο.
Το σώμα του τοποθετήθηκε σε ένα μείγμα από μπράντι, καμφορά και μύρρα και τοποθετήθηκε στο μεσιανό κατάρτι του σκάφους υπό φρούρηση. Μεταφέρθηκε στο Γιβραλτάρ και από εκεί, μέσα σε ειδικό φέρετρο, στην Αγγλία. Ο Βασιλιάς Γεώργιος Β', μαθαίνοντας το θάνατο του ναυάρχου του, ξέσπασε σε κλάματα λέγοντας "χάσαμε περισσότερα απ' όσα κερδίσαμε". Ο Νέλσον ενταφιάστηκε, ύστερα από κηδεία με πλήρεις τιμές, στις 9 Ιανουαρίου 1806, στην οποία παρέστησαν 32 ναύαρχοι και 10.000 ναυτικοί, στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Παύλου στο Λονδίνο.[18]
Οι ναυτικές επιτυχίες που σημείωσε ο Νέλσον εξασφάλισαν την αγγλική κυριαρχία των θαλασσών όχι μόνο κατά τους Ναπολεόντειους Πολέμους, αλλά και για αρκετό χρονικό διάστημα μετά τη λήξη τους. Οι αναμφίβολες ηγετικές του ικανότητες και η ικανότητα να εμπνέει τους συμπολεμιστές του αναγνωρίζονται ως σήμερα με την έκφραση "Nelson touch" που χρησιμοποιείται για στρατιωτικούς ηγέτες με τα δικά του προσόντα.[13] Θεωρείται ένας από τους πλέον αναγνωρισμένους εθνικούς ήρωες στη Βρετανία.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb119639756. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Horatio-Nelson-Viscount-Nelson. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb119639756. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ (Αγγλικά) Hansard 1803–2005.
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 «Kindred Britain»
- ↑ p10988.htm#i109874. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 Encyclopedia Brittanica
- ↑ The Biography Channel: Aναφέρεται ότι τα παιδιά του ζεύγους ήταν επτά[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 «Admiral Nelson. org». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2011.
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 «British Royal Naval Museum». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2011.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 «About: Military History». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 5 Απριλίου 2011.
- ↑ «UK National Maritime Museum». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2011.
- ↑ «Military History About: Battle of St Vincent». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2011.
- ↑ «Robinson Library». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2011.
- ↑ «History about: Battle of the Nile». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2011.
- ↑ The biography Channel[νεκρός σύνδεσμος]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Έργα του/της Horatio Nelson στο Project Gutenberg
- Collections related to Nelson held by the National Maritime Museum
- The Nelson Society
- Norfolk Nelson Museum
- Original Letters Written by Horatio Nelson Αρχειοθετήθηκε 2014-07-25 στο Wayback Machine. Shapell Manuscript Foundation
- An essay on Nelson in The Oxonian Review of Books
- Nelson, history
- Review of A. T. Mahan's biography Αρχειοθετήθηκε 2012-03-04 στο Wayback Machine.
