Meta Sudans

Meta Sudans
Είδος	κρήνη, αρχαιολογική θέση, ακίνητη περιουσία και πρώην κτίριο ή κατασκευή
Διεύθυνση	piazza del Colosseo - Roma
Γεωγραφικές συντεταγμένες	41°53′24″N 12°29′26″E
Διοικητική υπαγωγή	Ρώμη
Χώρα	Ιταλία
Προστασία	ιταλικό πολιτισμικό αγαθό
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Το Meta Sudans ήταν μεγάλη μνημειακή κωνική κρήνη στην αρχαία Ρώμη, δίπλα στο Κολοσσαίο.

Η κρήνη κτίστηκε τον 1ο μ.Χ. από τους Φλαβίους Αυτοκράτορες, λίγα χρόνια μετά την ολοκλήρωση του κοντινού Κολοσσαίου. Η κρήνη κτίστηκε μεταξύ του Κολοσσαίου και του ναού της Αφροδίτης και της Ρώμης, κοντά στη μετέπειτα Αψίδα του Κωνσταντίνου Α΄, στη συμβολή τεσσάρων περιοχών της αρχαίας Ρώμης: των περιοχών I, III, IV, X (και ίσως II).

Γενικά η στροφή (meta) ήταν ένα υψηλό κωνικό αντικείμενο σε έναν ρωμαϊκό ιππόδρομο, που βρισκόταν σε κάθε άκρο της κεντρικής ράχης (spina), γύρω από την οποία έστριβαν τα άρματα των αγώνων. Η κρήνη στη Στροφή είχε το ίδιο σχήμα και λειτουργούσε επίσης ως ένα παρόμοιο σημείο καμπής, καθώς σηματοδοτούσε το σημείο όπου μία ρωμαϊκή θριαμβευτική πομπή θα έστριβε αριστερά από τη Θριαμβική Οδό κατά μήκος της ανατολικής πλευράς του Παλατίνου λόφου προς την Ιερά Οδό και την ίδια τη Ρωμαϊκή Αγορά.

Η κρήνη κτίστηκε με πυρήνα από πλίνθους και σκυρόδεμα και επενδύθηκε με μάρμαρο. Φαίνεται ότι το νερό ανέβλυζε σαν ιδρώτας (sudans σημαίνει «ιδρώνω»), αντί να εκτοξεύεται από την κορυφή. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι έτρεχε απλά από την κορυφή ή ίσως ότι το νερό ανέβλυζε από τρύπες στα πλάγια της. Το μνημείο εκτιμάται ότι είχε ύψος έως και 17 μ., καθώς μέχρι τον 20ο αι. ο από σκυρόδεμα πυρήνας του ήταν ακόμη περισσότερο από 9 μ. ύψος. Είχε μία πισίνα βάσης πλάτους 16 μ. και βάθους 1,4 μ.

Η κρήνη στη Στροφή μπροστά από το Κολοσσαίο το 1858.

Το Κολοσσαίο και η κρήνη στη Στροφή, Ρώμη, Ιταλία, δεκαετία του 1890.

Η κρήνη ήταν προφανώς κατεστραμμένη κατά τον Μεσαίωνα, επειδή εμφανίζεται ήδη ως ερείπιο στις πρώτες όψεις του Κολοσσαίου. Φωτογραφίες από τα τέλη του 19ου αι. δείχνουν μία κωνική δομή από συμπαγή τούβλα δίπλα στην αψίδα του Κωνσταντίνου Α΄, που περιβάλλεται από τη δική της πρωτότυπη, λίθινη πισίνα. Τα ερείπια της κρήνης της Στροφής επιβίωσαν μέχρι τον 20ο αι. Όμως το 1936 ο Μπενίτο Μουσολίνι κατεδάφισε αυθαίρετα τα λείψανά της και πλακόστρωσε το μέρος, για να δημιουργηθεί χώρος για τη νέα γραμμή κυκλοφορίας γύρω από το Κολοσσαίο. Στο σημείο τοποθετήθηκε αναμνηστική πλακέτα. Αν και η υπέργεια κατασκευή έχει φύγει, τα θεμέλιά της ανασκάφηκαν αργότερα, αποκαλύπτοντας την εκτεταμένη υποδομή. Μετά από άλλη ανασκαφή το 1997-98 η γραμμή κυκλοφορίας έκλεισε και η περιοχή έγινε πεζόδρομος.

Εκτεταμένες ανασκαφές που διευθύνει η αρχαιολόγος Κλεμεντίνα Πανέλλα του Πανεπιστημίου της Ρώμης «La Sapienza» έχουν αποκαλύψει εκτενείς αρχαιολογικές πληροφορίες για την κρήνη στη Στροφή και τη βορειοανατολική πλαγιά του Παλατίνου λόφου.

• 
  Ανακατασκευή της κρήνης στη Στροφή από έναν καλλιτέχνη.

Πηγές

• "Meta Sudans" From Samuel Ball Platner, A Topographical Dictionary of Ancient Rome, rev. Τόμας Άσμπι . Οξφόρδη, 1929, σελ. 340-341.
• Coarelli, Filippo, Guida Archeologica di Roma, Milano: Arnoldo Mondadori Editore, 1989,(ISBN 88-04-11896-2) .
• Claridge, Amanda, Rome: An Oxford Archaeological Guide, Νέα Υόρκη: Oxford University Press, 1998,(ISBN 0-19-288003-9) .
• ROMA – VALLE DEL COLOSSEO – PALATINO NORD-ORIENTALE
• Panella, Clementina. 1996. Meta Sudans. I: Un'area sacra in Palatio e la valle del Colosseo prima e dopo Nerone . Ρώμη: Istituto poligrafico e zecca dello stato : Libreria dello Stato.

Eξωτερικοί σύνδεσμοι

• Άρθρο του Meta Sudans στον ιστότοπο LacusCurtius.
• Εικαζόμενη ανασυγκρότηση των Meta Sudans
• Περιγραφή στον ιστότοπο του "Soprintendenza Speciale per il Colosseo, il MNR e l'Area Archeologica di Roma"