Στήλη του Αντωνίνου Πίου
 |
Αυτό το λήμμα δεν ανήκει σε καμία κατηγορία. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας μία ή περισσότερες κατηγορίες σε αυτό. Αφαιρέστε αυτό το πρότυπο μόλις προσθέσετε κατηγορίες στη σελίδα. |
| Στήλη του Αντωνίνου Πίου | |
|---|---|
| Colonna di Antonino Pio | |
 | |
 | |
| Είδος | γλυπτό και θριαμβικός στύλος |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°54′6″N 12°28′34″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Ρώμη |
| Τοποθεσία | Μουσεία Βατικανού |
| Χώρα | Ιταλία |
| Έναρξη κατασκευής | 161 |
| Υλικά | μάρμαρο |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
- Αυτό το άρθρο ασχολείται με τη χαμένη (ως το 1703) στήλη την αφιερωμένη στον Aντωνίνο Πίο. Για τη στήλη που πριν από την Αναγέννηση ονομαζόταν του Αντωνίνου Πίου, βλέπε Στήλη του Μάρκου Αυρήλιου και συγκεκριμένα Στήλη του Μάρκου Αυρήλιου#Αποκατάσταση.
Η στήλη του Αντωνίνου Πίου (ιταλικά: Colonna di Antonino Pio) είναι μία ρωμαϊκή τιμητική στήλη στη Ρώμη της Ιταλίας, αφιερωμένη το 161 μ.Χ. στον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Aντωνίνο Πίο, στο Άρεως Πεδίον (Campus Martius), στην άκρη του λόφου που σήμερα είναι γνωστός ως Μόντε Τσιτόριο (Monte Citorio), και δημιουργήθηκε από τους διαδόχους του, τους συναυτοκράτορες Mάρκο Αυρήλιο και Λούκιο Βέρο.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η κατασκευή της[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ίδια η στήλη ήταν ύψους 14,75 μ. και διαμέτρου 1,9 μ. και κατασκευάστηκε από κόκκινο γρανίτη, χωρίς διακοσμητικά ανάγλυφα, όπως στις κατά τα άλλα παρόμοιες στήλες τού Τραϊανού και τού Μάρκου Αυρηλίου. Εξορύχθηκε το 106 (όπως φαίνεται από την επιγραφή των κτιστών στο κάτω άκρο του, IG xiv.2421.1). Αρχιτεκτονικά ανήκε στο Σημείο Αποτέφρωσης (Ustrinum), 25 μ. βόρεια από τη στήλη, με την κύρια σκηνή αποθέωσης της στήλης στραμμένη προς την κατεύθυνση του Σημείο Αποτέφρωσης. Επάνω στη στήλη στεκόταν ένα άγαλμα του Αντωνίνου Πίου, όπως αναπαρίσταται σε νομίσματα που εκδόθηκαν μετά το τέλος του (Cohen, Ant. Pius 353-6).
Η ανακάλυψή της[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πριν από τον 18ο αι. η βάση ήταν εντελώς θαμμένη, με ένα μέρος της στήλης να προεξείχε περίπου 6 μ. επάνω από το έδαφος. Το 1703, όταν κάποια κτήρια κατεδαφίστηκαν στην περιοχή του Μοντετσιτόριο, ανακαλύφθηκε και ανασκάφηκε η υπόλοιπη στήλη και η βάση. Η στήλη βγήκε από το έδαφος από τον γιο του Κάρλο Φοντάνα, τον Φραντσέσκο (1668–1708), αλλά δεν ελήφθη καμία απόφαση για τη χρήση της. Παρέμεινε απλωμένη στο έδαφος, κάτω από μερικά υπόστεγα, μάλιστα υπέστη ζημιές από μία πυρκαγιά το 1759. Έγιναν ανεπιτυχείς προσπάθειες για την επισκευή της αμέσως μετά το 1764, με ορισμένα κομμάτια της να χρησιμοποιήθηκαν το 1789 για την αποκατάσταση του οβελίσκου του Αυγούστου, που βρίσκεται τώρα στην πιάτσα ντι Μόντε Τσιτόριο.
Εν τω μεταξύ η βάση (από λευκό ιταλικό μάρμαρο) αποκαταστάθηκε το 1706-08 και ανεγέρθηκε στο κέντρο της πιάτσα ντι Μόντε Τσιτόριο από τον Φερντινάντο Φούγκα το 1741, πριν μεταφερθεί στα Μουσεία Βατικανού το 1787. Εκεί βρισκόταν στην κόγχη του Μιχαήλ Άγγελου, στην Αυλή της Κουκουνάρας (Cortile della Pigna) από το 1885 μέχρι την τελική της μεταφορά στη σημερινή θέση της, στην αυλή έξω από την είσοδο της Πινακοθήκης του Βατικανού.
Η εικονογραφία της βάσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πίσω πλευρά της βάσης έχει αφιερωματική επιγραφή (CIL vi.1004), οι πλαϊνές όψεις παριστούν το νεκρικό decursio ή decursus (τελετή που εκτελείτο από το ρωμαϊκό ιππικό) και η εμπρόσθια πλευρά δείχνει την αποθέωση ή την ανάβαση στους θεούς του Αυτοκράτορα και της συζύγου του.
Η μία σκηνή αποθέωσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ένα φτερωτό πνεύμα (μερικές φορές προσδιορίζεται ως Aιών, δηλ. Αιωνιότητα) μεταφέρει τον Aντωνίνο και τη σύζυγό του Φαυστίνα στον Παράδεισο. Ο Αυτοκράτορας κρατά ένα σκήπτρο με αετό στην κορυφή, ενώ δύο αετοί εκατέρωθεν του ζεύγους πετούν προς τα επάνω μαζί τους.
Η ξαπλωμένη ανδρική μορφή (αριστερά) που κρατά έναν οβελίσκο, αντιπροσωπεύει το Άρεως Πεδίον (Campus Martius). Ο Αύγουστος είχε τοποθετήσει αυτόν τον οβελίσκο εκεί ως ηλιακό ρολόι και ήταν ο τόπος της εκτέλεσης των αυτοκρατορικών τελετών θεοποίησης. Η καθήμενη γυναικεία μορφή με πανοπλία (δεξιά) που χαιρετίζει το αυτοκρατορικό ζεύγος, αντιπροσωπεύει τη Ρώμη και η ασπίδα της απεικονίζει τους θρυλικούς ιδρυτές της Ρώμης Ρωμύλο και Ρώμο να τους θηλάζει μία λύκαινα.
Οι δύο σκηνές decursio[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε αυτές τις δύο σχεδόν πανομοιότυπες πλευρές, μέλη του ιππικού κυκλώνουν (decursio) τις όρθιες μορφές: δύο μέλη φέρουν στρατιωτικά λάβαρα, ενώ τα υπόλοιπα είναι πλήρως εξοπλισμένα. Χωρίς την αίσθηση του χώρου και της προοπτικής, αυτές οι σκηνές συχνά επικρίνονται για την έλλειψη σχεδιαστικής πολυπλοκότητας. Αντί για νατουραλισμό, παρέχεται τόσο μία πανοραμική άποψη του κυκλικού ελιγμού (decursio), όσο και μία άποψη στο επίπεδο του εδάφους κάθε μορφής. Η επανάληψη των σκηνών (μία σε κάθε πλαϊνή πλευρά της βάσης) μπορεί να εξηγηθεί καλύτερα από το γεγονός, ότι τον Αντωνίνο Πίο διαδέχθηκαν δύο αυτοκράτορες, ο Μάρκος Αυρήλιος και ο Λούκιος Βέρος, οι οποίοι βασίλευσαν από κοινού μέχρι το τέλος του τελευταίου. Οι απεικονίσεις ελιγμού ιππικού (decursio), καθώς και η γλώσσα στην επιγραφή, μπορούν να θεωρηθούν ότι δείχνουν μία σταθερή και δικαιολογημένη μετάβαση στους δύο συγκυβερνήτες.
Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γάντι πυγμαχίας. 1889, 41-48
- S.Sculpt. 270-3
- SScR 249-253; LS iii.145
- Amelung, Kat. Δεξαμενή. Εγώ. σελ. 883-893
- Vogel, L., The Column of Antoninus Pius, Harvard University Press, 1973
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- http://www.bluffton.edu/~sullivanm/romanpius/romanpius.html, για εικόνες
- Στήλη Antonini Pii
- Ιστορία της αποκατάστασής του
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
|