Σβάκοπ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σβάκοπ
ΕκβολέςΑτλαντικός Ωκεανός
Χώρες ΛεκάνηςΝαμίμπια
ΧώραΝαμίμπια
Μήκος460 χλμ
ΠαραπόταμοιΧαν
Η εκβολή του Σβάκοπ στον Ατλαντικό Ωκεανό το 2017. Οι στύλοι της παλιάς σιδηροδρομικής γέφυρας διακρίνονται μέσα στη θάλασσα.
Εναέρια άποψη του Σβάκοπ το 2017

Ο Σβάκοπ (Swakop, στα χόεχοε: Tsoaxaub)[1] είναι ποταμός της κεντρικής και δυτικής Ναμίμπιας με μήκος 350 χιλιόμετρα περίπου. Εξαιτίας της ερημικής περιοχής που διασχίζει, δεν έχει συνεχή ροή νερού, με τη μέση παροχή του να είναι περίπου 40 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού το έτος.[2]

Μαζί με τον κυριότερο παραπόταμό του, τον Χαν, είναι ένας από τους μεγαλύτερους ποταμούς στο ξηρό δυτικό τμήμα της χώρας. Ο Σβάκοπ πηγάζει στο «όρος Έρως» (Erosberge) στην κεντρική Ναμίμπια, σε υψόμετρο 1.560 μέτρα. Εκβάλλει στον Νότιο Ατλαντικό Ωκεανό, δίπλα στην πόλη Σβάκοπμουντ, που σημαίνει ακριβώς «στόμιο του Σβάκοπ» στη γλώσσα των Γερμανών αποικιοκρατών. Το ίδιο το όνομα Σβάκοπ είναι επίσης εκγερμανισμένη παραφθορά από το Tsoa-xaub των γλωσσών χόεχοε, το οποίο σημαίνει «απόβλητα του πρωκτού» και οφείλεται στις μεγάλες ποσότητες καφετιών βουρκόνερων που αποβάλλει στον ωκεανό μετά από βροχές.

Η περιοχή γύρω από το στόμιο του ποταμού, με αμμόλοφους, είναι γνωστή για τη μεγάλη ποικιλία των πτηνών της και για μερικά ασυνήθιστα είδη φυτών (όπως η βελβίτσια), τα οποία χρησιμοποιούν την τακτική ομίχλη που έρχεται από τη θάλασσα ως μοναδική πηγή νερού.

Υδρολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λεκάνη απορροής του ποταμού έχει έκταση 30.100 τ.χλμ., με το υψηλότερο σημείο της να έχει υψόμετρο 2.480 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η μέση ετήσια βροχόπτωση σε αυτή κυμαίνεται από σχεδόν 0 στο κατώτερο μέρος μέχρι 475 χιλιοστόμετρα (mm) στα ανατολικά υψίπεδα Χομάς. Το 39% της εκτάσεως της λεκάνης απορροής δέχεται ετήσια βροχόπτωση μεγαλύτερη των 300 χιλιοστομέτρων και περί το 80% της λεκάνης απορροής δέχεται περισσότερα από 100 χιλιοστομέτρων.

Το Φράγμα Φον Μπαχ κοντά στην πόλη Οκαχάνττζα και το Φράγμα Σβάκοπορτ δυτικά του Γκρος Μπάρμεν, αμφότερα στον άνω ρου του Σβάκοπ, έχουν μεγάλη σημασία για την υδροδότηση της κεντρικής Ναμίμπια και μάλιστα της πρωτεύουσας της χώρας Βίντχουκ. Παρά την ξηρότητα της περιοχής του κάτω ρου του, ο Σβάκοπ έχει και εκεί πηγές και σχηματίζει εκτεταμένους υγρότοπους. Ωστόσο το νερό των πηγών εκεί είναι συχνά υφάλμυρο εξαιτίας της αλμυρότητας του εδάφους.

Στον κάτω ρου του ποταμού οι πλημμύρες έχουν γίνει συχνότερες εξαιτίας της αυξανόμενης χρήσεως γης δίπλα στην κοίτη του, όπου αναπτυσσόταν παλαιότερα δασική βλάστηση. Υπάρχει έτσι ισχυρότερη και ταχύτερη ροή, που έχει ως αποτέλεσμα και αυξημένη αποσάθρωση στα βαλτοτόπια του Σβάκοπ.

Χλωρίδα και πανίδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η λεκάνη του Σβάκοπ παρουσιάζει ιδιαίτερη ποικιλομορφία. Το 57% της εκτάσεώς της καλύπτεται από σαβάνα τύπου βελντ (θαμνότοποι), το 34% από μεταβατική ζώνη ημιερήμου-σαβάνας και το 9% από το κεντρικό τμήμα της παραλιακής ερήμου Ναμίμπ. Στο κατώτερο τμήμα του ρου του ποταμού, υπάρχει βλάστηση μόνο κατά μήκος του ποταμού, ένας πράσινος διάδρομος με δένδρα άνα (είδος Faidherbia albida), αλμυρίκια (γένος Tamarix), καμηλάγκαθα (Acacia erioloba), σαλβαδόρες, διάφορα είδη συκιάς, εύκλειες. Επίσης καπνός (Nicotiana), διαβολόχορτο (Datura) και μεσκίτε (γένος Prosopis) ως επεκτατικά είδη.

Η άγρια ζωή σπονδυλωτών περιορίζεται ουσιαστικά στις πιο αραιοκατοικημένες τοποθεσίες του κάτω ρου του Σβάκοπ και περιορίζεται σε αντιλόπες, μικρούς θηρευτές και πτηνά. Μεγάλα ζώα, όπως οι ελέφαντες, οι ρινόκεροι, τα λιοντάρια και άλλα μεγάλα αιλουροειδή έχουν εξαλειφθεί από την περιοχή. Στην υπόλοιπη λεκάνη απορροής, ωστόσο, υπάρχουν μερικά τουριστικά και θηρευτικά καταφύγια, όπου διατηρούνται μεγάλα αιλουροειδή.

Χρήσεις και ανθρώπινη παρουσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το αγρόκτημα του Γκοανικόντες στον Σβάκοπ περί το έτος 1906

Παρά την ακανόνιστη ροή του ποταμού, κάποιες αγροτικές καλλιέργειες αποτολμήθηκαν από παλιά στην κοιλάδα του Σβάκοπ και έτσι σήμερα η περιοχή του ποταμού είναι γνωστή για τα φρέσκα λαχανικά της, όπως ντομάτες και σπαράγγια, αλλά και τις ελιές της. Υπάρχουν κάποιοι φόβοι για καταστροφή αυτών των καλλιεργειών από αλάτι και ουράνιο.[3][4]

Αντίθετα με τους άλλους ξεροπόταμους της δυτικής Ναμίμπιας, ο Σβάκοπ φιλοξενεί στη λεκάνη του μεγάλους ανθρώπινους οικισμούς, όπως οι κωμοπόλεις Ουσακός, Καριμπίμπ και Otjimbingwe, η πόλη Οκαχάντζα και η ίδια η πρωτεύουσα της χώρας Βίντχουκ, με αποτέλεσμα ο πληθυσμός που ζει εντός της λεκάνης απορροής του Σβάκοπ να ξεπερνά τους 300.000 κατοίκους.

Στον ανώτερο ρου του ποταμού τα αγροκτήματα απέχουν συχνά πολύ από αυτόν και βασίζονται κυρίως στη βόσκηση, αλλά τα φράγματα και ο υψηλός υδροφόρος ορίζοντας κατά μήκος ολόκληρης της κοιλάδας του καθιστούν δυνατή την εντατική γεωργία και την κηπουρική, όπως την καλλιέργεια σπαραγγιών στο Γκοανικόντες.

Η μεγάλη χρήση των υπόγειων υδάτων στη γεωργία και η σημαντική κατανάλωση νερού στις πόλεις έχουν ως αποτέλεσμα να κατεβαίνει ο υδροφόρος ορίζοντας. Αυτό προκαλεί, ιδίως στον κάτω ρου του ποταμού, το στέγνωμα πολλών πηγών και την ξήρανση της παραποτάμιας βλάστησης (της μοναδικής που υπάρχει στην έρημο). Εξαιτίας των μεθόδων γεωργίας η αποσάθρωση έχει αυξηθεί και όλο και περισσότερο πολύτιμο έδαφος χάνεται όσο η ένταση των πλημμυρών του ποταμού αυξάνεται.

Τα ορυχεία ουρανίου, όπως το «Λάνγκερ Χάινριχ» και το «Ρέσινγκ» (Rössing) καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες νερού, ενώ γίνεται λόγος ότι ραδιενεργός σκόνη από το «Ρέσινγκ» μεταφέρεται από τον Σβάκοπ και άρα τα λαχανικά που καλλιεργούνται κοντά στον ποταμό είναι μολυσμένα με ραδιενεργά ισότοπα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Malan, Johan S (1998). Die Völker Namibias [The Tribes of Namibia] (στα Γερμανικά). Windhoek, Göttingen: Klaus Hess. σελίδες 134–135. 
  2. «ELECTIONS 2010: Erongo regional profile». New Era. 24 Ιουνίου 2005. http://www.namibian.com.na/index.php?id=28&tx_ttnews%5Btt_news%5D=16477&no_cache=1. 
  3. «Uranium in groundwater 'not serious': Roessing» - The Namibian, Παρασκευή 24 Ιουνίου 2005
  4. «Rössing in the Erongo Region». Rössing Uranium Limited. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2007. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Peter J. Jacobson, Kathryn M. Jacobson, Mary K. Seely: Ephemeral Rivers and Their Catchments – Sustaining People and Development in Western Namibia, Desert Research Foundation of Namibia, 1995, ISBN 978-99916-709-4-2
  • Klaus Hüser, Helga Besler, Wolf Dieter Blümel, Klaus Heine, Hartmut Leser, Uwe Rust: Namibia – Eine Landschaftskunde in Bildern, Klaus Hess, Göttingen/Windhoek 2001, ISBN 978-3-933117-14-4

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Swakop River στο Wikimedia Commons