Ρωσικός Διαμελισμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ρωσικός Διαμελισμός
Κοινοπολιτεία
Εξάλειψη
Οι τρεις διαμελισμοί της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας. Ο Ρωσικός Διαμελισμός (κόκκινο), ο Αυστριακός Διαμελισμός (πράσινο) και ο Πρωσικός Διαμελισμός (μπλε)

Ο Ρωσικός Διαμελισμός (πολωνικά: Zabór rosyjski, ρωσικά: Российская Польша), μερικές φορές γνωστός ως Ρωσική Πολωνία, αποτελούταν από τα πρώην εδάφη της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας που προσαρτήθηκαν από τη Ρωσική Αυτοκρατορία κατά τη διάρκεια του διαμελισμού της Πολωνίας στα τέλη του 18ου αιώνα.[1] Η απόκτηση από τη Ρωσία περιλάμβανε το μεγαλύτερο μερίδιο του πληθυσμού της Πολωνίας, που ζούσε σε έκταση 463.200 χλμ2 γης, που αποτελούσαν την ανατολική και κεντρική επικράτεια της προηγούμενης κοινοπολιτείας. Ο πρώτος διαμελισμός υπό την ηγεσία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας έγινε το 1772, ο επόμενης το 1793 και ο τελευταίος το 1795, με αποτέλεσμα την εξάλειψη της Πολωνίας για τα επόμενα 123 χρόνια.[2]

Ορολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τόσο για τους Ρώσους όσο και για τους Πολωνούς, ο όρος Ρωσική Πολωνία δεν ήταν αποδεκτός. Για τους Ρώσους μετά το διαμελισμό, η Πολωνία έπαψε να υπάρχει και τα πρόσφατα αποκτηθέντα εδάφη τους θεωρήθηκαν τα από καιρό χαμένα μέρη της Μητέρας Ρωσίας. Για τους Πολωνούς, η Πολωνία ήταν απλώς πολωνική, ποτέ ρωσική.[2] Ενώ οι Ρώσοι χρησιμοποιούσαν διάφορα διοικητικά ονόματα για τις νέες τους περιοχές, ένας άλλος δημοφιλής όρος, που χρησιμοποιήθηκε στην Πολωνία και υιοθετήθηκε από τις περισσότερες άλλες ιστοριογραφίες, ήταν ο Ρωσικός Διαμελισμός.[1]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σφαγή της Πράγκα (τώρα συνοικία της Βαρσοβίας), Απρίλιος 1794

Ακόμη και πριν από τους διαμελισμούς από τα τέλη του 18ου αιώνα, η Ρωσική Αυτοκρατορία είχε ήδη αποκτήσει ορισμένα εδάφη της Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας (μια πραγματική ένωση του Βασιλείου της Πολωνίας με το Μεγάλο Δουκάτο της Λιθουανίας). Ο πρώτη ρωσικός διαμελσιμός έλαβε χώρα στα τέλη του 17ου αιώνα, όταν η αναγκαστική Εκεχειρία του Αντρουσόβο που υπογράφηκε το 1667 παραχώρησε στη Ρωσία το έδαφος της Κοινοπολιτείας στη Δυτική Ουκρανία. Κάτω από τον τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας, η Ρωσία απέκτησε την Κουρλάνδη, όλο το λιθουανικό έδαφος ανατολικά του ποταμού Νέμαν και τα υπόλοιπα τμήματα της ουκρανικής Βολυνίας.

Η Εξέγερση της Βαρσοβίας (1974), πριν από τη ρωσική σφαγή αμάχων
Μάχη του Στότσεκ το 1831, μέρος της Νοεμβριανής Εξέγερσης ενάντια στη ρωσική αυτοκρατορική κυριαρχία
Μάχη του Βένγκρουφ (1863), μία από τις 60 και πλέον μάχες κατά τη διάρκεια της Ιανουαριανής Εξέγερσης

Τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα του Ρωσικού Διαμελισμού περιελάμβαναν την Εξέγερση της Βαρσοβίας (1974) αμέσως μετά τη νίκη του Ταντέους Κοστσιούσκο στη Μάχη του Ρατσουαβίτσε. Κατέληξε στη σφαγή της συνοικίας Πράγκα της Βαρσοβίας, κατά την οποία ο Ρωσικός Αυτοκρατορικός Στρατός σκότωσε έως και 20.000 αμάχους σε αντίποινα ή εκδίκηση, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. «Ολόκληρη η Πράγα ήταν σπαρμένη με πτώματα, αίμα κυλούσε σε ρυάκια», έγραψε ο ίδιος ο Αλεξάντερ Σουβόροφ.[3]

Το 1807, ο νικητής Ναπολέων Α΄ σχημάτισε το Δουκάτο της Βαρσοβίας μετά τον Πόλεμο του Τέταρτου Συνασπισμού κατά της Πρωσίας και της Ρωσίας. Το νέο Δουκάτο κρατήθηκε σε προσωπική ένωση από τον βασιλιά Φρειδερίκο Αύγουστο Α΄ της Σαξονίας. Ωστόσο, το Δουκάτο διαλύθηκε μετά από λίγα μόλις χρόνια μετά το Συνέδριο της Βιέννης το 1815 και όλη η επικράτειά του επέστρεψε στους προηγούμενους ηγεμόνες του. Το τσαρικό Βασίλειο της Πολωνίας ιδρύθηκε στο έδαφος που επιστράφηκε στη Ρωσία, με τον Τσάρο να παίρνει τον τίτλο του Βασιλιά της Πολωνίας. Το προτεκτοράτο ενσωματώθηκε σταδιακά στη Ρωσία κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Παρά ταύτα, οι αδυσώπητες ρωσικές εκμεταλλευτικές δραστηριότητες οδήγησαν στη Νοεμβριανή Εξέγερση του 1830-1831 που έλαβε χώρα στην καρδιά της διαμελισμένης Πολωνίας, σχηματίζοντας μια κυβέρνηση. Η μετέπειτα ήττα της είχε ως αποτέλεσμα ένα νέο κύμα μαζικών τσαρικών καταστολών και τιμωρητικών ενεργειών. Το 1863-1864 ξέσπασε μια άλλη εξέγερση, η Ιανουαριανή Εξέγερση. Αυτή τη φορά, οι Καρμελίτες μοναχοί που βοήθησαν τους εξεγερμένους στάλθηκαν σε πορείες θανάτου στη Σιβηρία αλυσοδεμένοι από το λαιμό τους.[4] Η Ιανουαριανή Εξέγερση οδήγησε σε δραστική μείωση της αυτονομίας του Βασιλείου και στη μετονομασία του σε Γη του Βιστούλα. Υπάρχει συζήτηση για το εάν το Βασίλειο της Πολωνίας, ως κράτος, αντικαταστάθηκε επίσημα από τη Γη των Βιστούλα. Οι πόλεις αφαιρέθηκαν από τους χάρτες τους ως αντίποινα και μετατράπηκαν σε χωριά. Ο Ρωσικός Διαμελισμός της Πολωνίας έγινε επίσημη επαρχία της Ρωσικής Αυτοκρατορίας το 1867.[5][6]

Στις αρχές του 20ου αιώνα, ένα σημαντικό μέρος της Ρωσικής Επανάστασης του 1905 ήταν η Επανάσταση στο Βασίλειο της Πολωνίας (1905-1907). Η επιστροφή στην ανεξαρτησία της Πολωνίας ήταν αποτέλεσμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου στα πολωνικά εδάφη (1914–1918), της ανατροπής του τσαρικού καθεστώτος και της ήττας των Κεντρικών Δυνάμεων το 1918.

Κοινωνία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πορεία θανάτου Πολωνών αιχμαλώτων στη Σιβηρία, του Άρτουρ Γκρότγκερ

Οι πολιτικές εκρωσισμού ήταν σκληρές και υπήρξαν πολλές καταστολές, ιδιαίτερα στον απόηχο της Νοεμβριανής Εξέγερσης (1830–1831) και αργότερα, της Ιανουαριανής Εξέγερσης (1863–1864).[7] Πολλοί Πολωνοί εξορίστηκαν στη Σιβηρία,[7] περίπου 80.000 από αυτούς το 1864 στη μεγαλύτερη δράση απέλασης που ξεκίνησε η αυτοκρατορία.[8] Η πολωνική γλώσσα υπέστη διακρίσεις και έχασε την επίσημη ιδιότητά της. «Βιβλία κάηκαν, εκκλησίες καταστράφηκαν, ιερείς δολοφονήθηκαν», έγραψε ο Νόρμαν Ντέιβις.[9] Δεν υπήρχε εκπαίδευση στην πολωνική γλώσσα και οι δημοσιεύσεις στα πολωνικά ήταν λίγες.[7] Τα μόνα δημοτικά σχολεία υποχρηματοδοτούνταν συνεχώς.[7] Η Βαρσοβία, υπό την τσαρική κυριαρχία, έμοιαζε με στρατιωτική βάση με αποκλειστικά ρωσικά καταστήματα, καθώς και 12 ρωσικές φρουρές στην πόλη, εξοπλισμένες με νεόκτιστους στάβλους αλόγων και άλλες υποδομές.[10]

Στα πολωνικά καταστήματα – όπου δεν μιλούνταν τα ρωσικά – συνήθως δεν δινόταν άδεια χρήσης. Τα πολωνικά ονόματα αφαιρέθηκαν ακόμη και από βοτανικές πινακίδες. Η πείνα και η φτώχεια ήταν αχαλίνωτες με τον αριθμό ρεκόρ των γυναικών που αναγκάστηκαν να εργαστούν στους ρωσικούς στρατιωτικούς οίκους ανοχής, οι οποίοι ήταν περίπου 185 συνολικά, συμπεριλαμβανομένων 16 επίσημων (1884).[10] Σε φτηνούς στρατιωτικούς οίκους ανοχής το σεξ μπορούσε να αγοραστεί για μόλις 30 καπίκια (λιγότερο από το 1/3 του ρούβλιου). Υπήρχε μία γυναίκα για κάθε 30 Ρώσους σε μια φρουρά, με ξυλοδαρμούς και περιπτώσεις γυναικών να σκοτώνονται από αυτούς σε οργή μέθης.[10] Οι σκλάβοι του σεξ ήταν υποχρεωμένοι να πίνουν με τους πελάτες κατά γενικό κανόνα. Οι αξιωματικοί είχαν τους δικούς τους οίκους ανοχής υπό τον αρχηγό της αστυνομίας (1888–1895), γνωστό ειδήμων του σεξ, Νικολάι Κλάιγκελς (ρωσικά: Николай Клейгельс‎‎), ο οποίος πουλούσε νεαρές Πολωνέζες ντυμένες με εξωτικές στολές για 10 ρούβλια την επίσκεψη.[10] Τα κορίτσια κατηγοριοποιήθηκαν από τις ρωσικές αρχές ως είτε φθηνά και μεσαίας τιμής είτε αποκλειστικά με βάση την ηλικία, την ομορφιά και τη συμπεριφορά. Σε όλες τις πόλεις με τις ρωσικές φρουρές, οι οίκοι ανοχής με άδεια στρατού υποχρεούνταν να παρέχουν το λεγόμενο «πατριωτικό καθήκον» στα συντάγματά τους δίνοντας μία δωρεάν επίσκεψη ανά στρατιώτη, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Τα τάγματα των 186 ανδρών το καθένα, χωρισμένα σε 9 λόχους, οδηγούνταν σε οίκους ανοχής υπό τη διοίκηση ενός λοχία πεζικού. Κάθε κορίτσι έπρεπε να εξυπηρετήσει 20-21 μέλη ενός τάγματος, και μετά θα της επιτρεπόταν να πάρει άλλους άνδρες για να βγάλουν χρήματα για να αγοράσουν τρόφιμα.[11]

Ωστόσο, υπήρξε ανάπτυξη στην εθνική συνείδηση και η Επανάσταση στο Βασίλειο της Πολωνίας (1905-1907) είχε ως αποτέλεσμα τη γενική βελτίωση της κατάστασης λίγο πριν από τη διάλυση της Αυτοκρατορίας.[7] Μερικά μεγάλα πολιτικά κόμματα της Δεύτερης Πολωνικής Δημοκρατίας αναπτύχθηκαν εκείνη την εποχή στο Ρωσικό Διαμελισμό (π.χ. Πολωνικό Σοσιαλιστικό Κόμμα).[7]

Οι Ουκρανοί θεωρούνταν επίσημα «μέρος του ρωσικού λαού» και εκείνη την εποχή αναφερόταν κυρίως ως Μικροί Ρώσοι.[12] Δεδομένου ότι θεωρούνταν Ρώσοι, δεν υφίσταντο διακρίσεις σε ατομικό επίπεδο και (αν μπορούσαν να μιλούν ρωσικά) ήταν ανοιχτή σε οποιαδήποτε καριέρα.[12] Ωστόσο, το 1804 η ουκρανική γλώσσα ως μάθημα και γλώσσα διδασκαλίας απαγορεύτηκε από τα σχολεία. Μια απαγόρευση των ουκρανικών βιβλίων το 1863 οδήγησε στο μυστικό Διάταγμα Εμς του Αλέξανδρου Β΄, το οποίο απαγόρευσε τη δημοσίευση και την εισαγωγή των περισσότερων βιβλίων στην ουκρανική γλώσσα, δημόσιες παραστάσεις και διαλέξεις, και απαγόρευσε ακόμη και την εκτύπωση ουκρανικών κειμένων που συνόδευαν μουσικές παρτιτούρες.[13] Οι Ουκρανοί που ζούσαν στην Αυστροουγγαρία είχαν περισσότερα δικαιώματα από τους Ουκρανούς που ζούσαν στη Ρωσική Αυτοκρατορία.

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα εδάφη του Ρωσικού Διαμελισμού γνώρισαν πολύ μέτρια οικονομική ανάπτυξη με την πάροδο του χρόνου. Καμία επιχειρηματική δραστηριότητα δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς να δωροδοκηθούν πρώτα οι τσαρικοί αξιωματούχοι.[10] Μεγάλο μέρος της παραγωγής του Διαμελισμού εξήχθη στη Ρωσία, ειδικά μετά την κατάργηση των συνόρων μεταξύ της Πολωνίας του Συνεδρίου και της Ρωσίας το 1851.[7] Η Μεταρρύθμιση Απελευθέρωσης του 1861 ήταν ένα σημαντικό βήμα προς την βιομηχανοποίηση και την αστικοποίηση.[7] Ιδιαίτερα, τις τελευταίες τρεις ή τέσσερις δεκαετίες πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σημειώθηκε σημαντική οικονομική ανάπτυξη και αστικοποίηση.[7] Ωστόσο, σε πολλούς τομείς της οικονομίας, η ανάπτυξη σταμάτησε.[7]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Νόρμαν Ντέιβις (2005), «Rossiya: The Russian Partition», God's Playground. A History of Poland, II: 1795 to the Present, Oxford University Press, σελ. 60–82, ISBN 0199253404, https://books.google.com/books?id=9Tbed6iMNLEC&pg=PA60, ανακτήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 2012 
  2. ↑ 2,0 2,1 Davies, Norman. God's Playground: a history of Poland. Revised Edition. Oxford: Clarendon Press, 2005.
  3. ↑ Isabel de Madariaga, Russia in the Age of Catherine the Great, Sterling Publishing Company, Inc., 2002, (ISBN 1-84212-511-7), Google Print, σελ. 446.[νεκρός σύνδεσμος]
  4. ↑ «Karmelici trzewiczkowi». Wąsosz town webpage. 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (Page content without image files stored at the Internet Archive) στις 31 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2013. 
  5. ↑ Elżbieta Czerwonka, Alina Żmijewska. «Dziedzictwo kulturowe Radziłowa» (MS Word document, direct download) (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2013. Source: J. Wiśniewski, "Dzieje osadnictwa w powiecie grajewskim do połowy XVI wieku", Studia i materiały do dziejów powiatu grajewskiego, edited by M. Gnatowski and H. Majecki, volume I and II, Βαρσοβία 1975. 
  6. ↑ Public relations (2012). «Historia miasta Zambrów». City of Zambrów official website. Δημαρχείο του Ζάμπρουφ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2013. 
  7. ↑ 7,00 7,01 7,02 7,03 7,04 7,05 7,06 7,07 7,08 7,09 Άντζεϊ Γκαρλίτσκι, Polsko-Gruziński sojusz wojskowy, Polityka: Wydanie Specjalne 2/2008, ISSN 1730-0525, σελ. 11-12
  8. ↑ Νόρμαν Ντέιβις (1996). Europe: a history. Oxford University Press. σελίδες 828–. ISBN 978-0-19-820171-7. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2011. 
  9. ↑ Νόρμαν Ντέιβις (2005). Rossiya. Oxford University Press. σελ. 64. ISBN 9780199253401. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Αγκάτα Τουσίνσκα (2001). The Russian Club. Garrisons. Brothels (PDF) (στα Πολωνικά). Wydawnictwo „Tower Press” Gdańsk. σελίδες 42–44. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2012. 
  11. ↑ Τόμας Τσιμπούλσκι (2016). Włocławek: Issues of prostitution based on local sources before 1939 (PDF). Vol. 31. Επιστημονική Εταιρεία του Βουοτσουάβεκ από τα κονδύλια του Υπουργού Επιστημών και Ανώτατης Εκπαίδευσης. σελ. 188. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2021. 
  12. ↑ 12,0 12,1 The Ukrainian Question: The Russian Empire and Nationalism in the Nineteenth Century του Αλεκσέι Μίλερ, 2003, Πανεπιστήμιο Κεντρικής Ευρώπης (σελ. 26)
  13. ↑ «XII. СКОРПІОНИ НА УКРАЇНСЬКЕ СЛОВО. Іван Огієнко. Історія української літературної мови». Litopys.org.ua. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2012. 

Περαιτέρω ανάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ρωσικός_Διαμελισμός&oldid=10487970"