Μάσσιμο ντε Άντζελις
 |
Αυτό το λήμμα δεν ανήκει σε καμία κατηγορία. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας μία ή περισσότερες κατηγορίες σε αυτό. Αφαιρέστε αυτό το πρότυπο μόλις προσθέσετε κατηγορίες στη σελίδα. |
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης. Αίτιο: ύφος σύνταξης λήμματος, ξένοι όροι Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων. |
Ο Massimo De Angelis είναι καθηγητής πολιτικής οικονομίας στο University of East London. Θα παρουσιάσω τις απόψεις που εξέφρασε «Σχετικά με το νόημα των κοινών, πέρα από τις Αγορές και τα Κράτη: το Commoning ως μια συλλογική πρακτική», H δημόσια συζήτηση έγινε στις 4 Ιουλίου 2009 στην Αθήνα, στην παραλία του Φλοίσβου, με την ομάδα An Architektur και τον Σταύρο Σταυρίδη επίκουρο καθηγητή Αρχιτεκτονικής, στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθήνας.
Ένας νέος πολιτικός λόγος: από τα κινήματα στην κοινωνία.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Καθώς ο νεοφιλελευθερισμός είναι σε αδιέξοδο, σχηματοποιείται ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης του καπιταλισμού, στο οποίο τα κοινά είναι πολύ σημαντικά. (σελ.27).Η πρόκληση είναι να δημιουργήσουν οι άνθρωποι ένα κοινωνικό κίνημα το οποίο θα υπερβεί τις διαιρέσεις και συγκρούσεις μεταξύ του «πλήθους» .Θα περιλαμβάνει όλους τους αγώνες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στο να αναπαράγουν την δικιά τους ζωή. Για να ξεπεράσουμε τις διαιρέσεις στις διαφορετικές κλίμακες της κοινωνικής δράσης πρέπει να παράγουμε νέα κοινά ,τα οποία αποτελούν έναν τρόπο ώστε να εγκαθιδρυθεί ένας νέος πολιτικός λόγος.< />(26-27)
Τα τρία στοιχεία των κοινών: Κοινοί Πόροι, Κοινότητες, Σχέσεις που δημιουργούν τα Κοινά.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σύμφωνα με τον Massimo De Angelis για να αντιληφθούμε τα κοινά πρέπει να συμπεριλάβουμε τρία πράγματα την ίδια στιγμή. Τα κοινά περιλαμβάνουν κοινούς πόρους (κοινές δεξαμενές ή κοινές πηγές ή κοινά αποθέματα), οι οποίες γίνονται αντιληπτές ως μη εμπορικά μέσα για την εκπλήρωση των αναγκών των ανθρώπων
Δεύτερον, τα κοινά οπωσδήποτε δημιουργούνται και διατηρούνται από κοινότητα. Οι κοινότητες (communities) είναι σύνολα από κοινωνούς (commoners) οι οποίοι μοιράζονται τους κοινούς πόρους ,και καθορίζουν οι ίδιοι τους κανόνες σύμφωνα με τους οποίους παρέχεται πρόσβαση και χρήση στους κοινούς πόρους.
Το τρίτο και πιο σημαντικό στοιχείο για να αντιληφθούμε τα κοινά είναι ο όρος commoning πρόκειται για την κοινωνική διαδικασία η οποία δημιουργεί και αναπαράγει τα κοινά.<M.De Angelis και Σ.Σταυρίδης,Σχετικά με το Νόημα των Κοινών,Rebelστο Commons Vs Crisis, Θεσσαλονίκη: Rebel,σ,28. Ο όρος commοning εμφανίστηκε στο βιβλίο του ιστορικού Peter Linebaugh Magna Carta του δεκάτου τρίτου αιώνα, στο οποίο επισημαίνει την διαδικασία του commοning εξηγώντας πως οι commοners στην Αγγλία πήραν την ζωή στα χέρια τους.(28)
Περιφράξεις, Πρωταρχική Συσσώρευση και οι Ελλείψεις του Ορθόδοξου Μαρξισμού.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Massimo De Angelis υποστηρίζει ότι η ορθόδοξη μαρξιστική προσέγγιση- στην οποία οι περιφράξεις και η πρωταρχική συσσώρευση είναι κάτι που συμβαίνει κατά τον σχηματισμό της καπιταλιστικής ανάπτυξης – είναι παραπλανητική.<M. De Angelis και Σταύρος Σταυρίδης,Σχετικά με το Νόημα των Κοινών,Rebelστο Commons Vs Crisis, Θεσσαλονίκη: Rebel, σ.31. Η πρωταρχική συσσώρευση είναι μια διαρκής διαδικασία της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Επειδή το κεφάλαιο επιδιώκει την απεριόριστη διεύρυνση και γι’ αυτό πάντα χρειάζεται νέες σφαίρες και διαστάσεις της ζωής να τις μετατρέπει σε εμπορεύματα, («νέες περιφράξεις»).<M. De Angelis και Σ.Σταυρίδης,Σχετικά με το Νόημα των Κοινών,Rebelστο Commons Vs Crisis, Θεσσαλονίκη: Rebel, σ.31
Το σημαντικό είναι ότι ενώ οι περιφράξεις στους κοινούς πόρους συμβαίνει διαρκώς για καπιταλιστική αξιοποίηση οι άνθρωποι διαρκώς δημιουργούν κοινά μέσω του commoning.Προσπαθούν να δημιουργήσουν και να έχουν πρόσβαση σε πόρους με τρόπους οι οποίοι είναι διαφορετικοί από τους όρους της αγοράς. Αναφέρει το παράδειγμα της ομότιμης peer to peer παραγωγή που συμβαίνει στο κυβερνοχώρο ή τις δραστηριότητες στα κοινωνικά κέντρα ή απλώς τους ανθρώπους που συμμετέχουν σε αγώνες και δίνουν τον εαυτό τους για να στηριχθούν αυτοί οι αγώνες..(σ.32)
Ο Massimo De Angelis πιστεύει ότι η παράλειψη του ορθόδοξου μαρξισμού είναι ότι δεν αναγνώρισε τους αγώνες των commoners, γιατί συνηθίζεται να αντιμετωπίζονται ως απαρχαιωμένοι. Αντιθέτως στόχος μας πρέπει να είναι η σύνδεση αυτών των αγώνων για τα κοινά σε ένα ευρύ πλανητικό πλαίσιο ανεξαρτήτως των διαφορών στην ιεραρχία των μισθών, ως ένας τρόπος να υπερβούμε την ιεραρχία των μισθών.<Massimo De Angelis και Σ.Σταυρίδης,Σχετικά με το Νόημα των Κοινών,Rebelστο Commons Vs Crisis, Θεσσαλονίκη: Rebel, σ.32
Κατανοώντας το υποκείμενο της αλλαγής.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατό να ονομάσουμε το υποκείμενο της αλλαγής. Ο μισθωτός εργάτης δεν είναι το απελευθερωτικό υποκείμενο διότι οι καπιταλιστικές σχέσεις είναι διάχυτες στο παγκόσμιο επίπεδο της παραγωγής. Οι πιο «προχωρημένοι» τομείς της παγκόσμιας «εργατικής τάξης» μπορούν υλικά να αναπαραχθούν μόνο στη βάση της αλληλεξάρτησης με τους «λιγότερο αναπτυγμένους» τομείς της παγκόσμιας εργατικής τάξης.
Αυτή η σχέση που αναπτύσσει η σημερινή εργατική τάξη με το κεφάλαιο, μια δομική μορφή αμοιβαίας εξάρτησης οδηγεί σε δημιουργία συμφερόντων που αλληλοαναιρούνται. Μέσα από τις διαδικασίες του commοning,μπορούμε να ξεπεράσουμε τις σημερινές υλικές διαιρέσεις μέσα στην «εργατική τάξη» ,στο «προλεταριάτο» ή στο «πλήθος» και να κατασκευάσουμε κοινά συμφέροντα<Massimo De Angelis και Σ.Σταυρίδης,Σχετικά με το Νόημα των Κοινών,Rebelστο Commons Vs Crisis, Θεσσαλονίκη: Rebel, σ.35>
Κατασκευάζοντας σχέσεις που δημιουργούν κοινά μέσα στην καπιταλιστική δομή.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι σχέσεις που δημιουργούν τα κοινά αναπτύσσονται ακόμα και υπό καπιταλιστικές συνθήκες. Για τον Μαρξ «ο τόπος της αντίστασης ήταν το εργοστάσιο, ο χώρος της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και πειθαρχίας, αλλά ήταν επίσης ο χώρος στο οποίο η κοινωνική συνεργασία της εργασίας προκαλούνταν χωρίς την άμεση μεσολάβηση των χρημάτων.»<Massimo De Angelis και Σταύρος Σταυρίδης,Σχετικά με το Νόημα των Κοινών,Rebelστο Commons Vs Crisis, Θεσσαλονίκη: Rebel, σ.39>
Ο Massimo De Angelis υποστηρίζει ότι εντός του εργοστασίου υπάρχει ένας μη- εμπορευματοποιημένος χώρος ,η στιγμή της παραγωγής όπου μόνο η εργασία μετράει. Η εργασία ως κοινωνική διαδικασία είναι μια μορφή commoning ,θα πρέπει να το αποκαλούμε διαστρεβλωμένο, αλλοιωμένο η παραμορφωμένο commoning.Επειδή τα κοινά στρέφονται το ένα εναντίον του άλλου, θα πρέπει να θέσουμε μια αρχή ότι οτιδήποτε παράγεται στα κοινά να μένει στα κοινά ώστε τα κοινά να μπορούν να διατηρηθούν.
Ο Ρόλος και οι Αντιδράσεις του Κράτους.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η τρέχουσα χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση οδηγεί σε μια ανάδυση των κοινών. Ο καπιταλισμός αντιδρά σε σχέση με την εμφάνιση του commοning Πρώτον ποινικοποιεί τις εναλλακτικές σε κάθε διαδικασία περίφραξης. Δεύτερον, τα υποκείμενα μπλοκάρονται από την αγορά για να επιστρέψουν στην αγορά. Και τρίτον, μια συγκεκριμένη λειτουργία διακυβέρνησης ,η οποία εξασφαλίζει την υποταγή των ατόμων, των ομάδων και των αξιών τους, των αναγκών και των προσδοκιών κάτω από το πλαίσιο των διαδικασιών της αγοράς.<assimo De Angelis και Σ.Σταυρίδης,Σχετικά με το Νόημα των Κοινών, Rebelστο Commons Vs Crisis, Θεσσαλονίκη: Rebel,σ.43>
Εξελισσόμενες Διαπραγματεύσεις: Το πάρκο Ναβαρίνου στα Εξάρχεια, Αθήνα.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μέσω της εξελισσόμενης διαδικασίας του communing διοργανωτές μετέτρεψαν το εγκαταλελειμμένο πάρκινγκ στα Εξάρχεια στο πάρκο Ναβαρίνου. Το πρόβλημα είναι ότι κάθε φορά που προσπαθούμε να παράγουμε κοινά αυτό που επίσης χρειαζόμαστε είναι η παραγωγή μιας αντίστοιχης κοινότητας.(48)Το πάρκο Ναβαρίνου είναι ένα κοινό και οι διοργανωτές του θα πρέπει να προωθούν συναντήσεις διαφορετικών κοινοτήτων στο πάρκο, οι οποίες θα οδηγήσουν σε πιο σταθερές μορφές communing. Άρα τα αναδυόμενα κοινά είναι ένας χώρος διαπραγμάτευσης μεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων.
Μια ακόμη σημαντική πτυχή του commοning είναι η αναπαραγωγή. Οι άνθρωποι για να κρατήσουν το πάρκο πρέπει όχι μόνο να καθαρίζουν διαρκώς τον χώρο ,αλλά να αναπαράγουν την νομιμότητα να διεκδικείται ο χώρος απέναντι στην κοινότητα, την αστυνομία και ούτω καθ’ εξής.(48)Θα πρέπει οι διαφορετικές κοινότητες γύρω από το πάρκο να έρθουν κοντά και να μοιραστούν την εργασία της αναπαραγωγής
Εάν μείνουμε μόνοι τι θα κάνουμε;[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε ένα φανταστικό σενάριο «εάν μείνουμε μόνοι» πιστεύει ότι για κάποιο χρονικό διάστημα οι άνθρωποι θα συνέχιζαν να λειτουργούν ως homo economicus μέχρι να επαναπρογραμματίσουμε τους εαυτούς μας να στηρίξουν διαφορετικούς τύπους σχέσεων. Ακόμη και «εάν μείνουμε μόνοι» οι άνθρωποι θα εξακολουθούν να διαχωρίζονται σε ιεραρχίες εξουσίας.<Massimo De Angelis και Σταύρος Σταυρίδης,Σχετικά με το Νόημα των Κοινών, Rebel στο Commons Vs Crisis, Θεσσαλονίκη: Rebel, σ.53>
Θα μορφοποιούσαμε το κράτος ώστε να γίνει αντιληπτό ως ο τρόπος του από κάτω προς τα πάνω. Θα μπορούσαν οι commoners να θεσπίζουν, να παρακολουθούν και να ενισχύουν τους βασικούς συλλογικούς κανόνες εντός των κοινών,με έναν διαφορετικό τρόπο από ότι συμβαίνει σήμερα.
Αρένες για την σύσταση των κοινών και τα όρια τους.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Massimo De Angelis βλέπει να υπάρχουν παντού εν δυνάμει αρένες του commoning, της παραγωγής των κοινών. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αρένας είναι τα κατειλημμένα εργοστάσια στην Αργεντινή τα οποία πρέπει να εξετάσουν τα εσωτερικά τους όρια. Η κοινότητα των εργατών κάνει τις επιλογές της- ποια θα είναι η σχέση τους με το εξωτερικό, τους ανέργους, τις γειτονικές κοινότητες-οι οποίες επηρεάζουν και τις σχέσεις που αναπτύσσουν με άλλες commοning αρένες< M.De Angelis και Σταύρος Σταυρίδης,Σχετικά με το Νόημα των Κοινών,Rebelστο Commons Vs Crisis, Θεσσαλονίκη: Rebel/>σ.57>
Ακόμη το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αυτές οι πρωτοβουλίες είναι με ποιον τρόπο θα αυτό-οργανώσουν την εκμετάλλευση τους και τον βαθμό επιρροής τους από τις διαδικασίες της καπιταλιστικής αγοράς. Το ερώτημα που πρέπει να θέσουν τα υποκείμενα μέσα στις αρένες του commοning είναι αν μπορούν να συνθέσουν ένα κίνημα που να αποτελεί μια θετική δύναμη της κοινότητας και να λέει«όχι» στο «όχι» του κεφαλαίου.
Πηγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
1)M. De Angelis, Σ. Σταυρίδης, «Σχετικά με το Νόημα των Κοινών, πέρα από τις Αγορές και τα Κράτη: το Commoning ως μια συλλογική πρακτική» στο Commons Vs Crisis, Θεσσαλονίκη: Rebel, σ. 25-63.