Λευκά Όρη
Συντεταγμένες: 35°17′34″N 24°1′54″E / 35.29278°N 24.03167°E
| Λευκά Όρη | |
|---|---|
|
  Λευκά Όρη | |
| Ύψος | 2.453 μέτρα |
| Κορυφή | Πάχνες |
| Γεωγραφικά στοιχεία | |
| Γεωγραφικό Διαμέρισμα | Κρήτη |
Η οροσειρά Λευκά Όρη ή Μαδάρες (Μαδάρα) [1] βρίσκεται στη δυτική Κρήτη, εκτεινόμενη σε περιοχή με μήκος 60 και πλάτος 35 χιλιομέτρων. Ουσιαστικά καλύπτουν το μεγαλύτερο τμήμα του νομού Χανίων και τμήμα του νομού Ρεθύμνης. Με την κορυφή τους Πάχνες στα 2.453 μέτρα, να είναι 3.00 μέτρα χαμηλότερα της Ίδας (Τίμιος Σταυρός), της ψηλότερης κορυφής του Ψηλορείτη που είναι στα 2.456μ. Αξιοσημείωτο είναι πως στον ορεινό όγκο των Λευκών Ορέων υπάρχουν συνολικά 58 κορυφές άνω των 2.000μ.
Γεωμορφολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το ανάγλυφό τους διαμορφώνει τα οροπέδια των Ομαλού, Ασκύφου και ένα πλήθος φαραγγιών, με γνωστότερο αυτό της Σαμαριάς. Επίσης κάποια ακόμη πλατώματα (π.χ Νιάτο),[2] αλλά και αναρίθμητες χαράδρες, σπήλαια, βάραθρα, δολίνες, γκρεμούς και ρήγματα.[3]
Κορυφές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα].jpg)
Υψηλότερες κορυφές αποτελούν οι Πάχνες (2.453 μ.), Τροχάρης (2.401 μ.), Μέσα Σωρός (2.397), Θοδωρή Κορφή (2.377), ενώ συνολικά 58 υπερβαίνουν τα 2.000 μέτρα. Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ένα εσωτερικό υψίπεδο στα 1.800-2.100 μέτρα, η «ορεινή έρημος», το οποίο περιβάλλεται από μία "θάλασσα" κορυφών. Εξαιτίας της ιδιαιτερότητας της μορφολογίας τους, ο αναβάτης οφείλει πάντα να διαθέτει γνώσεις και μέσα προσανατολισμού, δεδομένου ότι υφίσταται σοβαρή πιθανότητα να χαθεί.
Κλίμα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Δέχονται πολύ μεγάλα ετήσια ύψη βροχής (αρκετά πάνω από 2.000 mm). Το καλοκαίρι ωστόσο επικρατεί πλήρης ξηρασία και ο ανεφοδιασμός του επισκέπτη με νερό (σε πηγές και ρυάκια από την τήξη του χιονιού) δυσχεραίνεται στα μεσαία και χαμηλά υψόμετρα. Η χαμηλότερη θερμοκρασία που καταγράφηκε ποτέ ήταν στις 13 Φεβρουαρίου 2004 -33⁰C. Ο επισκέπτης οφείλει πάντα να είναι εφοδιασμένος με τρόφιμα και νερό, όπως επίσης και με γνώσεις προσανατολισμού. Τα κεντρικά Λευκά Όρη έχουν 58 κορυφές άνω των 2.000 μέτρων, αλίμονο σε αυτόν που θα χαθεί το χειμώνα όταν και καλύπτονται εξ ολοκλήρου από χιόνι ή το καλοκαίρι χωρίς νερό όταν και επικρατεί πλήρης ξηρασία.
Ανάβαση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Υπάρχουν αρκετές διαδρομές και τρόποι να προσεγγιστούν από τη νότια ή βόρεια πλευρά τους. Πάντως, περισσότερο ενδιαφέρον εμφανίζει η συνολική διέλευση του συγκροτήματος των Λευκών Ορέων, αντί για την ανάβαση σε κάποιες μεμονωμένες κορυφές. Ο χρόνος για την πρώτη εξαρτάται από την εποχή του έτους, σε κάθε περίπτωση απαιτούνται όμως αρκετές ώρες, γνώσεις προσανατολισμού και πιθανή διανυκτέρευση στο ύπαιθρο.
Φαράγγια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παράλληλα περίπου μεταξύ τους και με κατηφορική διεύθυνση προς τις νότιες ακτές στο Λιβυκό πέλαγος, συναντώνται ορισμένα από τα φαράγγια με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στην Ελλάδα, π.χ Αράδαινας (ανάμεσα στα ευρωπαϊκά με τα υψηλότερα τοιχώματα), Ελυγιά, Κλάδου (ή Δωμάτων, πλέον επιβλητικό και δύσβατο όλων), Σαμαριάς, Τρυπητής,[4] και κάποια μικρότερου μήκους αλλά με πλούσια χλωρίδα: Αγίας Ειρήνης, (Ν)Ίμπρου, Σφακιανό (Βαρθολομά ή Λαγκό) κλπ.[2] Η ημερήσια διάβαση καθενός τους, πρόκειται και από μόνη της για μία συνιστώμενη προοπτική εξόρμησης.
Σπήλαια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 2024 τα πέντε από τα δέκα βαθύτερα εξερευνημένα σπήλαια της Ελλάδας βρίσκονται στα Λευκά Όρη. Τα δύο βαθύτερα, το Λιοντάρι (-1,100m) και ο Γουργούθακας (-1,100m) βρίσκονται στη βόρεια πλευρά κάτω από την κορυφή του Αγίου Πνεύματος, ενώ το σπηλαιοβάραθροΣτέρνες (-722m) βρίσκεται στο νότο στην ομώνυμη κορυφή Στέρνες. Τέλος, η Πραλίνα (-617m) και ο Κολοσσός (-553m) βρίσκονται προς την ανατολή της ορεινής μάζας.
Ανθρώπινη παρουσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Καταγράφεται συνεχής από τη Νεολιθική εποχή, όπως αποδεικνύουν οι αρχαιολογικές έρευνες.[3] Κτίσματα της Βυζαντινής, Ενετικής και Οθωμανικής κατοχής σώζονται και εντός ακόμη του σημερινού οικιστικού ιστού των χωριών. Η απομόνωση και το άγριο του τόπου συνδυαζόμενα με το ελεύθερο φρόνημα και το φιλοπόλεμο των κατοίκων, ευνόησαν ώστε η ορεινή αυτή περιοχή να αποτελεί σχεδόν πάντοτε έναν από τους πυρήνες εκδήλωσης των εκάστοτε εξεγέρσεων, ορμητήριο και καταφύγιο των επαναστατημένων Κρητών.
Παραπομπές-σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ μαδάρες στα κρητικά (από το αρχαιοελληνικό μαδαρός = γυμνός Αρχειοθετήθηκε 2015-09-08 στο Wayback Machine.): απόκρημνα όρη με υποτυπώδη βλάστηση Χανιώτικες μαδάρες, Νίκος Μαστροπαύλος, ΒΗΜΑ Ταξίδι] ή/και βοσκοτόπια σε μεγάλα υψόμετρα ["Η δημιουργία του κρητικού τοπίου", Όλιβερ Ράκχαμ - Τζένιφερ Μούντι (μετάφρ. Κώστας Σμπόνιας, επιστημ. επιμέλ. Άγγελος Χανιώτης), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας ΙΤΕ), Ηράκλειο 1996, ISBN 960-5241-78-1, σελ. 357]
- ↑ 2,0 2,1 Ράκχαμ-Μούντι, ό.π, σελ. xiv
- ↑ 3,0 3,1 "Το αλφαβητάρι της Σαμαριάς", Χαρίκλεια Καργιολάκη, Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων), Χανιά 2008, ISBN 978-960-9855-20-4, σελ. 25
- ↑ "Το Φαράγγι της Σαμαριάς • Χθες και σήμερα", Σοφία Σουλή, Εκδόσεις Μιχάλης Τουμπής, Αθήνα 1994, ISBN 960-7504-25-9, σελ. 80, 87-89, 93
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Λευκά Όρη, πρώην Υπουργείο Περιβάλλοντος
Τα Βουνά της Ελλάδας • Λευκά Όρη (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
