Κόλεϊ Σίμπερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Κόλεϊ Σίμπερ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση6ιουλ. / 16  Νοεμβρίου 1671γρηγ.[1][2][3]
Λονδίνο
Θάνατος11  Δεκεμβρίου 1757[3][4][5]
Λονδίνο
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6]
ΣπουδέςThe King's School, Grantham
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταθεατρικός συγγραφέας
ποιητής
συγγραφέας[7]
ηθοποιός θεάτρου
Οικογένεια
ΣύζυγοςCatherine Cibber
ΤέκναTheophilus Cibber
Catharine Cibber[8]
Charlotte Charke
ΓονείςCaius Gabriel Cibber
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΒραβευμένος ποιητής του Ηνωμένου Βασιλείου (1730–1757)
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Κόλεϊ Σίμπερ (αγγλικά: Colley Cibber) (6 Νοεμβρίου 1671 - 12 Νοεμβρίου 1757) ήταν Άγγλος ηθοποιός, διευθυντής θεάτρου, ιμπρεσάριος, θεατρικός συγγραφέας και ποιητής.[9]

Τα απομνημονεύματά του Απολογία για τη ζωή του Κόλεϊ Σίμπερ (1740) περιγράφουν τη ζωή του και τη θεατρική ζωή της εποχής του με προσωπικό ύφος. Έγραψε 25 έργα, τα μισά από τα οποία διασκευάστηκαν από διάφορες πηγές, γεγονός που οδήγησε σύγχρονους συγγραφείς όπως ο Αλεξάντερ Πόουπ, μεταξύ άλλων, να επικρίνουν τον «άθλιο ακρωτηριασμό» του «σταυρωμένου Μολιέρου» και του «δύστυχου Σαίξπηρ».

Θεωρούσε τον εαυτό του πρωτίστως ηθοποιό και είχε μεγάλη επιτυχία σε κωμικούς ρόλους, ενώ ως τραγικός ηθοποιός ήταν άστοχος. Ο Σίμπερ δεν ήταν πάντα αγαπητός στους συγχρόνους του. Κατηγορήθηκε συχνά για εμπορικές θεατρικές παραγωγές, αμφισβητήσιμες επιχειρηματικές μεθόδους και έναν κοινωνικό και πολιτικό καιροσκοπισμό που πίστευαν ότι του χάρισε την τιμή του ποιητή της βασιλικής αυλής (Βραβευμένος ποιητής) μόνο λόγω των διασυνδέσεών του. Το ποιητικό του έργο χλευάστηκε στην εποχή του και κατηγορήθηκε για έλλειψη αισθητικής. [10]

Η σημασία του Σίμπερ στην ιστορία του βρετανικού θεάτρου βασίζεται στο ότι είναι ένας από τους πρώτους σε μια μακρά σειρά ηθοποιών-διευθυντών θεάτρου, στο ενδιαφέρον μερικών κωμωδιών του όπως Η τελευταία αλλαγή της αγάπης (1696), η πρώτη συναισθηματική κωμωδία, μια μορφή δράματος που κυριάρχησε στην αγγλική σκηνή για σχεδόν έναν αιώνα, και Ο απρόσεκτος σύζυγος (1704) ως μαρτυρίες των εξελισσόμενων προτιμήσεων του κοινού και της συντηρητικής ιδεολογίας των αρχών του 18ου αιώνα, καθώς και στην αξία της αυτοβιογραφίας του ως ιστορική πηγή.[11]

Βιογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Κόλεϊ Σίμπερ γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1671. Ήταν το μεγαλύτερο παιδί του Κάιους Γκάμπριελ Σίμπερ, διακεκριμένου γλύπτη με καταγωγή από τη Δανία, και έλαβε καλή μόρφωση. Το 1690, άρχισε να εργάζεται ως ηθοποιός. Φτωχός, σε διαμάχη με τους γονείς του, μπήκε στον θεατρικό κόσμο παρά τις κακές προοπτικές και την ανασφαλή, κοινωνικά κατώτερη δουλειά του ηθοποιού. Το 1693 παντρεύτηκε και απέκτησε 12 παιδιά μεταξύ 1694 και 1713, έξι από τα οποία επέζησαν.

Ο Κόλεϊ Σίμπερ στον ρόλο του λόρδου Φόπινγκτον στο έργο του Τζον Βάνμπρου Η υποτροπή

Μετά από το δυσοίωνο ξεκίνημα ως ηθοποιός, ο Σίμπερ, βρίσκοντας τα κέρδη του ως ηθοποιός ανεπαρκή, έγραψε το Η τελευταία αλλαγή της αγάπης για να προσφέρει στον εαυτό του έναν ρόλο, έργο που καθιέρωσε τη φήμη του τόσο ως ηθοποιού όσο και ως θεατρικού συγγραφέα. Είχε μεγάλη επιτυχία παίζοντας κωμικούς ρόλους σε κωμωδίες της Παλινόρθωσης, όπως στο έργο του Τζον Βάνμπρου Η υποτροπή. Σε τραγικούς ρόλους θεωρήθηκε μελοδραματικός και αποτυχημένος και έπεσε επανειλημμένα θύμα χλευασμού. Έγραψε πολλά θεατρικά έργα που παίχτηκαν από τον δικό του θίασο στο Ντρούρυ Λέιν στο Λονδίνο. Εκτός από τα δικά του, διασκεύασε μια σειρά από έργα (μεταξύ των οποίων και θεατρικά του Σαίξπηρ και του Μολιέρου) για τα οποία δέχθηκε επανειλημμένα κριτική για λογοκλοπή. Το 1710 έγινε ένας από τους επιχειρηματίες-διευθυντές του θεάτρου Ντρούρυ Λέιν που διαχειρίστηκε σε μια άκρως εμπορική, αν και όχι καλλιτεχνικά επιτυχημένη, γραμμή προσθέτοντας θεατρικά εφέ και απορρίπτοντας τα έργα που θεωρούσε μη εμπορικά.[12]

Το 1730 ανακηρύχθηκε βραβευμένος ποιητής, ένας διορισμός που προσέλκυσε ευρεία περιφρόνηση, ιδιαίτερα από τον Αλεξάντερ Πόουπ και άλλους σατιρικούς συγγραφείς που πίστευαν ότι το βραβείο θα έπρεπε να δοθεί σε πολύ καλύτερο ποιητή. Θεωρήθηκε ευρέως ως πολιτική παρά καλλιτεχνική τιμή και ως ανταμοιβή για την ακούραστη υποστήριξή του στους Ουίγους, το κόμμα του πρωθυπουργού Ρόμπερτ Γουόλπολ. Τα ποιήματά του ακολουθούνταν τακτικά από μια καταιγίδα ανώνυμων παρωδιών. Σήμερα δεν θεωρείται πλέον ποιητής. Ο Σίμπερ απαθανατίστηκε άδοξα σε ένα επίγραμμα της εποχής:

Στην εύθυμη παλιά Αγγλία κάποτε ήταν κανόνας,

ο βασιλιάς είχε τον ποιητή του και επίσης τον ανόητό του

αλλά τώρα είμαστε πιο φειδωλοί, θα ήθελα να το ξέρετε,

αυτός ο Σίμπερ μπορεί να χρησιμεύσει και για ανόητος και για ποιητής.[13]

Ο Κόλεϊ Σίμπερ το 1740, ζωγραφισμένη γύψινη προτομή

Μερικές από τις κωμωδίες του δείχνουν ξεκάθαρα τη στροφή προς τον συντηρητισμό και την αλλαγή των προτιμήσεων του κοινού στις αρχές του 18ου αιώνα - ειδικά σε σύγκριση με τις κωμωδίες της Παλινόρθωσης. Η αυτοβιογραφία του Απολογία για τη ζωή του Κόλεϊ Σίμπερ (1740) είναι μια ανεκτίμητη μελέτη για τα θεατρικά δρώμενα των αρχών του 18ου αιώνα και την τέχνη της υποκριτικής όπως ασκούνταν στην εποχή του. Ο Σίμπερ καθιέρωσε έτσι μια παράδοση αυτοβιογραφιών πλούσια σε ανέκδοτα γεγονότα και ως εκ τούτου συχνά επικά σε έκταση. Οι σύγχρονες φήμες απέδιδαν την πατρότητα αυτής της αυτοβιογραφίας στον συγγραφέα Χένρι Φίλντινγκ.

Ο Σίμπερ δέχθηκε πολλές επιθέσεις από σύγχρονους συγγραφείς. Οι πρώτες ήταν ως επί το πλείστον ανώνυμες, αλλά οι Ντάνιελ Ντεφόε και Τομ Μπράουν θεωρούνται ως πιθανοί συγγραφείς.  Αργότερα, επικριτικά φυλλάδια έγραψαν ο Τζόναθαν Σουίφτ, ο Τζον Ντένις και ο Χένρι Φίλντινγκ.  Η πιο διάσημη σύγκρουση που είχε ο Σίμπερ ήταν με τον Αλεξάντερ Πόουπ. Μετά από σφοδρή κλιμακούμενη αντιπαλότητα, έγινε ο κύριος στόχος του σατιρικού ποιήματος του Πόουπ Η Ντουνσιάδα, που μετέτρεψε τον Σίμπερ από ένα απλό σύμπτωμα της καλλιτεχνικής παρακμής της Βρετανίας, στον ημίθεο της βλακείας.

Τις δύο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του, ο Σίμπερ παρέμεινε εξέχων στην κοινωνία και περνούσε τα καλοκαίρια του σε κοσμικά ιαματικά λουτρά όπως το Μπαθ. Ήταν φίλος με τον συγγραφέα Σάμιουελ Ρίτσαρντσον. Σε ηλικία 73 ετών το 1745, έκανε την τελευταία του εμφάνιση στη σκηνή. Πέθανε ξαφνικά στο σπίτι του στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο του 1757 σε ηλικία 86 ετών.[14]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12346773c. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6x92jn6. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 International Music Score Library Project. Category:Cibber,_Colley. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia. 0017724.
  5. «Proleksis enciklopedija» (Κροατικά) 15318.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12346773c. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  8. Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  9. . «npg.org.uk/Colley Cibber (1671-1757), Dramatist and actor». 
  10. . «britannica.com/biography/Colley-Cibber». 
  11. . «poetandpoem.com/Colley-Cibber». 
  12. . «twickenham-museum.org.uk/Colley Cibber, Actor-manager, Poet Laureate & dramatist,1671 - 1757». 
  13. . «imdb.com/name/Colley Cibber (1671-1757), Dramatist and actor». 
  14. . «mypoeticside.com/poets/colley-cibber-poems».