Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ελ Γκρέκο (ταινία)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
El Greco
(Ελ Γκρέκο)
Κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαΓιάννης Σμαραγδής
ΣενάριοΤζάκι Παβλένκο,
Γιάννης Σμαραγδής
ΠρωταγωνιστέςΝικ Άσντον,
Χουάν Ντιέγκο Μπότο,
Λάκης Λαζόπουλος,
Λάγια Μαρούλ,
Δήμητρα Ματσούκα,
Σωτήρης Μουστάκας
ΜουσικήΒαγγέλης Παπαθανασίου
ΔιανομήNetflix
Πρώτη προβολή18/10/2007
Διάρκεια119 λεπτά
ΠροέλευσηΕλλάδα, Ισπανία και Ουγγαρία[1]
ΓλώσσαΑγγλικά, Ελληνικά, Ισπανικά

Το El Greco (στα ελληνικά: Ελ Γκρέκο), είναι ιστορική βιογραφική ταινία διεθνούς παραγωγής, του 2007, σε σκηνοθεσία Γιάννη Σμαραγδή, και σενάριο Τζάκι Παβλένκο και Γιάννη Σμαραγδή, με πρωταγωνιστές τους Νικ Άσντον, Χουάν Ντιέγκο Μπότο, Λάκη Λαζόπουλο, Δήμητρα Ματσούκα, Λάγια Μαρούλ και Σωτήρη Μουστάκα.

Η ταινία μας μεταφέρει στον 16ο αιώνα με αφετηρία την Κρήτη, στη Βενετία ως το Τολέδο της Ισπανίας, ακολουθώντας την περιπετειώδη αναζήτηση του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου ή Ελ Γκρέκο για ελευθερία και έρωτα.

Εκείνη την εποχή η Κρήτη, η ιδιαίτερη πατρίδα του ζωγράφου, βρίσκεται υπό την κατοχή των Ενετών. Ο πατέρας του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου είναι αντάρτης και μάχεται τους κατακτητές, ενώ ο νεαρός καλλιτέχνης απολαμβάνει ήδη μεγάλη φήμη και επιτυχία. Μαζί με το στενό του φίλο Νικολό, που τον συνοδεύει παντού και τον προστατεύει, ο Γκρέκο θα βρεθεί στη Βενετία, ακολουθώντας την πανέμορφη Φραντζέσκα ντα Ρίμι. Εκεί θα θητεύσει στο εργαστήριο του μεγάλου ζωγράφου της Αναγέννησης Τιτσιάνο, ενώ θα γνωρίσει τον Ισπανό ιδεαλιστή ιερωμένο Νίνο ντε Γκεβάρα, που θα επηρεάσει καθοριστικά τη ζωή του. Ο Γκεβάρα γοητεύεται από το ταλέντο του Έλληνα ζωγράφου και τον θαυμάζει, αν και διαφωνεί με την ιδιότυπη στάση του σε ό,τι αφορά την τέχνη και τον Θεό. Οι δυο τους αναπτύσσουν μια ξεχωριστή φιλία.

Φθάνοντας στην Ισπανία, ο Θεοτοκόπουλος κατακτά παγκόσμια φήμη ως καλλιτέχνης, ενώ βρίσκει τον μεγάλο έρωτα της ζωής του στο πρόσωπο της Χερόνιμα. Αποκτά ισχυρούς φίλους και είναι ευτυχισμένος που εργάζεται στην Ισπανία, ως τη στιγμή που θα δεχτεί το πρώτο χτύπημα της μοίρας. Μέσα στη δυστυχία του, θα ξανασυναντηθεί με ένα αγαπημένο πρόσωπο από το παρελθόν: τον Νίνο ντε Γκεβάρα, ο οποίος τώρα πια είναι Μέγας Ιεροεξεταστής και στέλνει τους «αιρετικούς» στην πυρά. Η μετάλλαξη του φίλου του σοκάρει τον Γκρέκο, ενώ το συγκλονιστικό θέαμα των ανθρώπων στην πυρά τον ωθεί να απεικονίσει με σχεδόν υπερφυσικό τρόπο την ψυχή των αθώων, κάνοντάς τους να φαίνονται άγιοι. Αυτό εξοργίζει τον Γκεβάρα.

Στη μάχη που θα διεξαχθεί ανάμεσά τους, το φως πολεμά το σκοτάδι. Τα όπλα του Γκεβάρα είναι η εξουσία και ο θάνατος, ενώ ο Γκρέκο προτάσσει τους πίνακές του, το φως και τις αξίες του ανυπότακτου κρητικού πολιτισμού που τον γέννησε.

Ηθοποιός Ρόλος
Νικ Άσντον Δομήνικος Θεοτοκόπουλος
Χουάν Ντιέγκο Μπότο Νίνο ντε Γκεβάρα
Λάκης Λαζόπουλος Νικολός
Λάγια Μαρούλ Χερόνιμα
Δήμητρα Ματσούκα Φραντζέσκα ντα Ρίμι
Σωτήρης Μουστάκας Τιτσιάνο
Γιώργος Χριστοδούλου δούκας ντα Ρίμι
Δημήτρης Καλλιβωκάς Χακόν
  • Η ταινία του Γιάννη Σμαραγδή είναι βασισμένη στο βιβλίο El Greco - Ο ζωγράφος του Θεού του Δημήτρη Σιατόπουλου, που αφηγείται την επική ιστορία του διασημότερου Κρητικού ζωγράφου της Αναγέννησης, του ασυμβίβαστου δημιουργού και υπερασπιστή της ελευθερίας Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, γνωστότερου σε όλο τον κόσμο ως Ελ Γκρέκο.
  • Για την ταινία εργάστηκαν πολλοί Έλληνες και Ευρωπαίοι συντελεστές, καθώς το καστ είναι διεθνές, ενώ συμπαραγωγοί είναι ο Ισπανός Ραϊμόν Μασλόρενς και ο Ούγγρος Ντένες Τζέκερες.
  • Γυρίσματα έγιναν στην Κρήτη, τη Ρόδο, την Ισπανία και τη Βενετία. Μεταξύ των Ελλήνων ηθοποιών που λαμβάνουν μέρος στην ταινία συγκαταλέγονται ο Λάκης Λαζόπουλος, που υποδύεται τον αφοσιωμένο φίλο του Ελ Γκρέκο, Νικολό, αλλά και ο Σωτήρης Μουστάκας στην τελευταία του εμφάνιση πριν πεθάνει, στον ρόλο του ζωγράφου Τιτσιάνο, δασκάλου του Ελ Γκρέκο, τον οποίο υποδύεται ο Βρετανός ηθοποιός Νικ Άσντον.

Ο κριτικός κινηματογράφου Σταύρος Γανωτής έδωσε μια μικτή κριτική και γράφει:

«Το να βρισκόμαστε ενώπιον της μεγαλύτερης ελληνικής παραγωγής που έγινε ποτέ, πριν από όλα μας γεμίζει με κάποια συγκίνηση. Δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από αντίστοιχες του εξωτερικού, και κάλλιστα θα μπορούσε να βραβευτεί στο εξωτερικό σε αρκετές τεχνικές κατηγορίες (πλην του ήχου). Οι περισσότερες ερμηνείες είναι πειστικές (όχι όμως όλες), το σενάριο καλογραμμένο και η σκηνοθεσία ακαδημαϊκά στρωτή. Όμως, η εξαντλητική αφήγηση χαλάει τον ρυθμό της δραματουργίας, και θα μπορούσε να υπάρχει περισσότερη ψυχή στον -κάποιες στιγμές- ψυχρό καμβά της ταινίας.»[3]

  • Νίκος Χατζηνικολάου, Ο Γκρέκο στη μεγάλη οθόνη, εκδ. Άγρα, Αθήνα, 2008
  1. (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  2. Ράμμου, Ελένη (2007). 48ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού. σελ. 78. 
  3. «Η κριτική ανάλυση του Σταύρου Γανωτή». filmy.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2021.