Ειρήνη Κομνηνή Δούκαινα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ειρήνη Κομνηνή Δούκαινα
Η Ειρήνη Αγγελίνα, μετέπειτα μοναχή Ξένη.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1220 (περίπου)
Θάνατος13ος αιώνας[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΙβάν Ασέν Β΄[2]
ΤέκναΜαρία Ασένινα
Μιχαήλ Ασέν Α΄
Άννα-Θεοδώρα Ασένινα της Βουλγαρίας
ΓονείςΘεόδωρος Κομνηνός Δούκας[3] και Μαρία Πετραλίφαινα[3]
ΑδέλφιαΔημήτριος Αγγελοδούκας
Ιωάννης Κομνηνός Δούκας
Άννα Δούκαινα Αγγελίνα
ΟικογένειαΚομνηνοδούκες
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Ειρήνη Κομνηνή Δούκαινα Αγγελίνα (άκμασε 1238-1256) από τον Οίκο των Αγγέλων της Ηπείρου, ήταν αυτοκράτειρα (τσαρίτσα) της Βουλγαρίας ως η τρίτη σύζυγος του Ιβάν Ασέν Β΄.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ήταν κόρη του Θεοδώρου δεσπότη της Ηπείρου και της Μαρίας Πετραλίφαινας, αδελφής του σεβαστοκράτορα Ιωάννη κυβερνήτη της Θεσσαλίας. Η κόρη τού Ιωάννη Αγία Θεοδώρα της Άρτας είχε παντρευτεί τον Μιχαήλ Β΄ δεσπότη της Ηπείρου, ανιψιό του Θεοδώρου.

Το 1230 μετά τη μάχη της Κλοκοτνίτσας, η Ειρήνη και η οικογένειά της αιχμαλωτίστηκαν από τον στρατό του Ιβάν Ασέν Β΄ της Βουλγαρίας και μεταφέρθηκαν στην πρωτεύουσά του Τάρνοβο. Εκεί η Ειρήνη μεγάλωσε στο παλάτι· έγινε γνωστή για την ομορφιά της και ο χήρος τσάρος την ερωτεύτηκε. Το 1237 ο Ιβάν Ασέν Β΄ έκανε τον τρίτο γάμο του μαζί της. Σύμφωνα με έναν Βυζαντινό συγγραφέα, ο τσάρος την αγαπούσε "όχι λιγότερο από ότι ο Αντώνιος την Κλεοπάτρα" και ήταν η ερωμένη του για μερικά έτη, πριν παντρευτούν το 1237. Όμως η κόρη του Ιβάν Ασέν Β΄ από τον πρώτο του γάμο με την Άννα (Ανίσια), η Μαρία, είχε παντρευτεί τον θείο της Ειρήνης, τον Μανουήλ Άγγελο κυβερνήτη της Θεσσαλονίκης, έτσι ο γάμος έγινε κατά παράβαση του κανονικού δικαίου της Εκκλησίας. Υπάρχει ένδειξη, ότι η Εκκλησία της Βουλγαρίας αντιτέθηκε στον γάμο και πως ο πατριάρχης Σπυρίδων (ή Βησσαρίων) εκτοπίστηκε ή εκτελέστηκε από τον εξοργισμένο τσάρο.[4][5]

Το 1241 ο Ιβάν Ασέν Β΄ απεβίωσε και τον διαδέχθηκε ο γιος από την δεύτερη σύζυγό του Άννα (Μαρία) των Άρπαντ, ο Καλιμάν Α΄ Ασέν, ο οποίος δηλητηριάστηκε το 1246 και ο θρόνος περιήλθε στον γιο του τσάρου από την Ειρήνη, τον Μιχαήλ Ασέν. Σύμφωνα με μία άποψη, η Ειρήνη ήταν αυτή, που δηλητηρίασε τον προγονό της Καλιμάν Α΄ με σκοπό να τον διαδεχθεί ο δικός της γιος. Υποθέτουμε πως η Ειρήνη θα έγινε αντιβασίλισσα, καθώς ο Μιχαήλ Ασέν ήταν 16 ετών· ωστόσο υπάρχουν ενδείξεις μόνο γι' αυτή την υπόθεση.

Αποσύρθηκε σε μονή με το όνομα Ξένη. Όταν το 1256 απεβίωσε ο γιος της, εκδιώχθηκε από τη Βουλγαρία και πέρασε την υπόλοιπη ζωή της στις γαίες της οικογένειάς της κοντά στη Θεσσαλονίκη.[6]

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νυμφεύτηκε το 1237 τον Ιβάν Ασέν Β΄ τσάρο της Βουλγαρίας και είχε τέκνα:

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ανακτήθηκε στις 27  Νοεμβρίου 2018.
  2. p22004.htm#i220036. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  4. Andreev & Lalkov 1996, pp. 193–194
  5. Andreev, Lazarov & Pavlov 2012, p. 114
  6. Plamen Pavlov, "Първите дами" на Средновековна България" Archived 2011-07-15 at the Wayback Machine

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Андреев (Andreev), Йордан (Jordan); Лалков (Lalkov), Милчо (Milcho) (1996). Българските ханове и царе (The Bulgarian Khans and Tsars) (in Bulgarian). Велико Търново (Veliko Tarnovo): Абагар (Abagar). ISBN 954-427-216-X.
  • Андреев (Andreev), Йордан (Jordan); Лазаров (Lazarov), Иван (Ivan); Павлов (Pavlov), Пламен (Plamen) (2012). Кой кой е в средновековна България [Who is Who in Medieval Bulgaria] (in Bulgarian). Изток Запад (Iztok Zapad). ISBN 978-619-152-012-1.