Γέζι Ρουζίτσκι
| Γέζι Ρουζίτσκι | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Jerzy Różycki (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 24 Ιουλίου 1909[1] Βιλσάνα |
| Θάνατος | 9 Ιανουαρίου 1942[1] Μεσόγειος Θάλασσα |
| Συνθήκες θανάτου | θανατηφόρο δυστύχημα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Πολωνικά |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Πόζναν «Άνταμ Μιτσκιέβιτς» |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | μαθηματικός κρυπτογράφος |
| Εργοδότης | Πανεπιστήμιο του Πόζναν «Άνταμ Μιτσκιέβιτς» |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Γιάνους Ρουζίτσκι |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (2000)[2][3] |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Γέζι Βίτολντ Ρουζίτσκι (πολωνικά: Jerzy Witold Różycki) (24 Ιουλίου 1909, Βιλσάνα, Ουκρανία – 9 Ιανουαρίου 1942, Μεσόγειος Θάλασσα, κοντά στις Βαλεαρίδες Νήσους) ήταν Πολωνός μαθηματικός και κρυπτογράφος, ο οποίος εργάστηκε στο σπάσιμο των γερμανικών συσκευών κρυπτογράφησης Enigma πριν και κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ρουζίτσκι γεννήθηκε σε αυτό που είναι σήμερα Ουκρανία. Ήταν το τέταρτο και νεότερο παιδί του Ζίγκμουντ Ρουζίτσκι, φαρμακοποιού και πτυχιούχου του Πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης, και της Βάντα, του γένους Μπενίτα. Παρακολούθησε ένα πολωνικό σχολείο στο Κίεβο πριν μετακομίσει με την οικογένειά του στην Πολωνία το 1918. Το 1926 ολοκλήρωσε το λύκειο στο Βίσκουφ στον ποταμό Μπουκ της ανατολικής Πολωνίας.
Ο Ρουζίτσκι σπούδασε μαθηματικά από το 1927 έως το 1932 στη δυτική Πολωνία, στο Μαθηματικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του Πόζναν, αποφοιτώντας με μεταπτυχιακό στις 19 Φεβρουαρίου 1932. Αργότερα θα αποκτούσε ένα δεύτερο μεταπτυχιακό από το Πανεπιστήμιο του Πόζναν, στη γεωγραφία, στις 13 Δεκεμβρίου 1937.
Το 1929, ενώ ήταν ακόμη φοιτητής, ο Ρουζίτσκι, άπταιστος στα γερμανικά, ήταν ένας από τους 20 μονούς φοιτητές μαθηματικών του Πανεπιστημίου του Πόζναν που αποδέχθηκαν μια πρόσκληση να παρακολουθήσουν ένα μυστικό μάθημα κρυπτολογίας που οργανώθηκε σε μια κοντινή στρατιωτική εγκατάσταση από το Γραφείο Κρυπτογράφησης του Πολωνικού Γενικού Επιτελείου, με έδρα τη Βαρσοβία.
Από τον Σεπτέμβριο του 1932, ο Ρουζίτσκι υπηρέτησε ως πολιτικός κρυπτολόγος στο Γραφείο Κρυπτογράφησης του Πολωνικού Γενικού Επιτελείου, που στεγαζόταν μέχρι το 1937 στο Σαξονικό Παλάτι της Βαρσοβίας. Εργάστηκε εκεί μαζί με άλλους αποφοίτους μαθηματικών του Πανεπιστημίου του Πόζναν και απόφοιτους μαθημάτων κρυπτολογίας του Γραφείου Κρυπτογράφησης, Μάριαν Ρεγέφσκι και Χένρικ Ζιγκάλσκι.
Αφού ο Ρεγέφσκι είχε ανακατασκευάσει τη γερμανική στρατιωτική συσκευή Enigma τον Δεκέμβριο του 1932, ο Ρουζίτσκι και ο Ζιγκάλσκι εργάστηκαν επίσης στη συνεχή ανάπτυξη μεθόδων και εξοπλισμού για να εκμεταλλευτούν την αποκρυπτογράφηση Enigma ως πηγή πληροφοριών. Ο Ρουζίτσκι επινόησε τη μέθοδο «ρολόι», η οποία μερικές φορές επέτρεπε να προσδιορίσουμε ποιος από τους ρότορες της μηχανής βρισκόταν στο άκρο δεξιά, δηλαδή στη θέση όπου ο ρότορας περιστρεφόταν πάντα σε κάθε πίεση ενός κλειδιού.
Στις 9 Ιανουαρίου 1942, ο Ρουζίτσκι χάθηκε στη Μεσόγειο Θάλασσα ενώ επέστρεφε στο κέντρο Cadix, κοντά στο Ουζές στη Γαλλία του Βισύ, από μια θητεία στο παράρτημα της Cadix στο Κάστρο Κουμπά στα περίχωρα του Αλγερίου. Το επιβατηγό πλοίο του, το SS Lamoricière, βυθίστηκε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες κοντά στις Βαλεαρίδες Νήσους.[4] Μεταξύ των θυμάτων της καταστροφής, μεταξύ των 222 επιβατών που σκοτώθηκαν, ήταν ο Πιοτρ Σμολένσκι και ο Στρατηγός Γιαν Γκραλίνσκι, του ρωσικού τμήματος του Πολωνικού Γραφείου Κρυπτογράφησης πριν από τον πόλεμο, και ένας Γάλλος αξιωματικός που συνόδευε τους τρεις Πολωνούς, ο Στρατηγός Φρανσουά Λέιν.
Ο Ρουζίτσκι έχει ένα κενοτάφιο (συμβολικό τάφο) στο Εθνικό Πάνθεον στην Εκκλησία των Αγίων Πέτρου και Παύλου στην Κρακοβία της Πολωνίας.[5]
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1938, σε ηλικία 29 ετών, ο Ρουζίτσκι παντρεύτηκε τη Μάρια Μπαρμπάρα Μάικα. Ο γιος τους, Γιάνους Ρουζίτσκι, γεννημένος στις 10 Μαΐου 1939, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βαρσοβίας και ήταν μέλος της πολωνικής ομάδας ξιφασκίας που κέρδισε το αργυρό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1964 στο Τόκιο.[6]
Μνήμη και τιμές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1980, ο Ρουζίτσκι και οι δύο συνάδελφοί του μαθηματικοί ήταν μεταξύ των ηρώων του Sekret Enigmy (Μυστικό Enigma), μιας πολωνικής ταινίας θρίλερ για τη λύση του γερμανικής συκσευής Enigma. Στα τέλη του 1980, δημιουργήθηκε επίσης μια πολωνική τηλεοπτική σειρά με παρόμοιο θέμα, Tajemnice Enigmy (Τα μυστικά του Enigma).[7]
Στις 21 Φεβρουαρίου 2000, ο Πολωνός Πρόεδρος, Αλεξάντερ Κφασνιέφσκι, απένειμε μεταθανάτια στον Ρουζίτσκι τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας για εξαιρετική προσφορά στην πατρίδα του.[8]
Το 2007, ένα τρίπλευρο μνημείο αποκαλύφθηκε μπροστά από το Αυτοκρατορικό Κάστρο στο Πόζναν, τιμώντας τη μνήμη των τριών μαθηματικών-κρυπτολόγων (Ρεγέφσκι, Ρουζίτσκι και Ζιγκάλσκι), αποφοίτων του Πανεπιστημίου του Πόζναν, οι οποίοι ανακατασκεύασαν τη γερμανική συσκευή Enigma και ανέπτυξαν μεθόδους κρυπτογράφησης., συμβάλλοντας έτσι στην επακόλουθη νίκη των Συμμάχων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το 2009, τα Πολωνικά Ταχυδρομεία εξέδωσαν μια σειρά τεσσάρων αναμνηστικών γραμματοσήμων, ένα από τα οποία απεικόνιζε τον Ρουζίτσκι και τους συναδέλφους μαθηματικούς-κρυπτολόγους, Μάριαν Ρεγέφσκι και Χένρικ Ζιγκάλσκι.[9]
Το 2014, στους Ρουζίτσκι, Ρεγέφσκι και Ζιγκάλσκι απονεμήθηκε μετά θάνατον το διάσημο Βραβείο Milestone ΙΗΗΜ από το Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών ως αναγνώριση των επιτευγμάτων που άλλαξαν τον κόσμο.[10]
Το 2014, μια αναμνηστική πλακέτα στα πολωνικά και τα αγγλικά, αφιερωμένη στον Ρουζίτσκι και τους δύο συναδέλφους του, παρουσιάστηκε ενώπιον του Ινστιτούτου Μαθηματικών της Πολωνικής Ακαδημίας Επιστημών στη Βαρσοβία.
Το 2018, ένας παγκάκι μνήμης του Ρουζίτσκι αποκαλύφθηκε σε ένα πάρκο στην πόλη Βίσκουφ, όπου ο Ρουζίτσκι είχε παρακολουθήσει το λύκειο.[11]
Το 2021, το Κέντρο Κρυπτογράφησης Enigma, ένα εκπαιδευτικό και επιστημονικό ίδρυμα αφιερωμένο στους Πολωνούς μαθηματικούς που έσπασαν τον κρυπτογράφηση του Enigma, συμπεριλαμβανομένου του Γέζι Ρουζίτσκι, άνοιξε στο Πόζναν.[12]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. jerzy-witold-rozycki-matematyk-wiesz.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2022.
- ↑ isap
.sejm .gov .pl /isap .nsf /DocDetails .xsp?id=WMP20000130273. - ↑ Το πλοίο είχε βαφτιστεί με το όνομα ενός Γάλλου στρατηγού του 19ου αιώνα, Λουί Ζουσό ντε Λαμορισιέρ, ο οποίος είχε εμπλακεί στη γαλλική κατάκτηση της Αλγερίας.
- ↑ «Jerzy Różycki ma symboliczny grób. Wyszkowianie na oficjalnej uroczystości». https://nowywyszkowiak.pl/wydarzenia/jerzy-rozycki-ma-symboliczny-grob-wyszkowianie-na-oficjalnej-uroczystosci-foto.html. Ανακτήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 2020.
- ↑ «Janusz Różycki | Olympics.com». olympics.com.
- ↑ Kasparek & Woytak 1982
- ↑ «M.P. 2000 nr 13 σελ. 273». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-03-26. https://web.archive.org/web/20200326220042/http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20000130273. Ανακτήθηκε στις 2019-02-25.
- ↑ «Znaczki z 2009 roku». https://www.kzp.pl/index.php?artykul=kat-zn-2009-index. Ανακτήθηκε στις 2019-02-25.
- ↑ «IEEE R10 News and Highlights». https://www.ieeer10.org/wp-content/uploads/2015/01/IEEE-R10-Newsletter_Dec2014.pdf. Ανακτήθηκε στις 2019-02-25.
- ↑ «Na ławeczce obok Różyckiego». https://nowywyszkowiak.pl/wydarzenia/na-laweczce-obok-rozyckiego-foto.html. Ανακτήθηκε στις 2019-02-25.
- ↑ «New centre dedicated to Polish Enigma codebreakers opens in Poznań». Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2021.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Zdzisław Jan Kapera, "People of the Enigma: Jerzy Witold Różycki (1904-42)", μετάφραση Tomasz Laczewski, Παράρτημα Α στο Kozaczuk and Straszak, Enigma: How the Poles Broke the Nazi Code, 2004, σελ. 81–86.
- Βουαντίσουαφ Κοζάτσουκ, Enigma: How the German Machine Cipher Was Broken, and How It Was It was Reads by the Allies in II World War, επιμέλεια και μετάφραση Κρίστοφερ Κασπάρεκ, Frederick, MD, University Publications of America, 1984.
- Zdzisław Jan Kapera, "Różycki, Jerzy Witold," Polski słownik biograficzny (Πολωνικό Βιογραφικό Λεξικό), τόμ. XXXII, Βρότσουαφ, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk (Πολωνική Ακαδημία Επιστημών), 1989–1991, σελ. 523–25.
|