Βοσνιακός μουσουλμανικός εθνικισμός
Ο βοσνιακός μουσουλμανικός εθνικισμός (bošnjaštvo / бошњаштво) είναι ο εθνικισμός που υποστηρίζει την εθνικότητα των Βοσνίων και προάγει την πολιτιστική ενότητα των Βοσνίων.[1] Δεν πρέπει να συγχέεται με τον βοσνιακό εθνικισμό που προωθεί την ενότητα σε όλους μαζί τους Βόσνιους μουσουλμάνους, Σερβοβόσνιους και Κροατοβόσνιους και αναφέρεται ως (bosanstvo / босанство), Οι Βόσνιοι είχαν προηγουμένως θεωρηθεί ως εθνικά μουσουλμάνοι σε στοιχεία απογραφής, αλλά αυτό το μοντέλο χρησιμοποιήθηκε τελευταία στην απογραφή του 1991 .
Τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν, ο βοσνιακός μουσουλμανικός εθνικισμός στηριζόταν σε μεγάλο βαθμό στην εστίαση στη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και στην εξασφάλιση της εθνικής και πολιτιστικής ενότητας και των δικαιωμάτων των Βοσνίων μουσουλμάνων. [2]
.svg)
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το αρχαιότερο μνημείο μιας βοσνιακής ταυτότητας προέκυψε αρχικά στη μεσαιωνική Βοσνία και στερήθηκε κάθε θρησκευτική συνειδητοποίηση. Η κατάσταση παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητη καθ 'όλη την οθωμανική περίοδο με όρους όπως «Boşnak milleti», «Boşnak kavmi» και «Boşnak taifesi» (όλοι οι νόμοι, κατά προσέγγιση, «ο βοσνιακός λαός») που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν τους Βόσνιους σε μια εθνική ή " φυλετική "έννοια. Μετά την Αυστρο-Ουγγρική κατοχή της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης το 1878, η αυστριακή διοίκηση ενέκρινε επισήμως την Bošnjaštvo ως βάση για ένα βοσνιακό έθνος, που θα συμπεριελάμβανε όλες τις σλαβικές εθνότητες της Βοσνίας ανεξαρτήτως θρησκεύματος. Η πολιτική επιδίωξε να απομονώσει τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη από τους αλυτρωτιστές γείτονές της (Σέρβους, Κροάτες και Οθωμανούς) και να αναιρέσει την ιδέα της κροατικής και της σερβικής εθνότητας, η οποία είχε ήδη αρχίσει να σημειώνει πρόοδο μεταξύ των καθολικών και ορθόδοξων, αντίστοιχα.[3][4] Μια βοσνιακή εθνική συνείδηση είχε αρχίσει να καλλιεργείται από τους Βόσνιους μουσουλμάνους την οθωμανική. Αυτή η ιδέα ήρθε σε αντίθεση με εθνικιστές από τη Σερβία και την Κροατία οι οποίοι επέλεξαν να διεκδικήσουν τον βοσνιακό μουσουλμανικό πληθυσμό ως τμήμα του σερβικού και του κροατικού έθνους, αντίστοιχα.[5] [2] [1]
Σε ένα άρθρο του περιοδικού Bošnjak ( «Ο Βόσνιος»), ο Βόσνιος συγγραφέας και δήμαρχος του Σαράγεβο Μέχμετ- μπέης Καπετάνοβιτς δήλωσε ότι οι Βόσνιοι Μουσουλμάνοι δεν ήταν ούτε Κροάτες, ούτε Σέρβοι, αλλά ένα ξεχωριστό έθνος που απλώς συγγένευε με τους προαναφερθέντες λαούς:[6]
Ενώ οι Κροάτες υποστηρίζουν ότι οι Ορθόδοξοι είναι εχθροί μας και ότι σερβικός εθνικισμός και Ορθοδοξία είναι το ίδιο πράγμα, οι Σέρβοι καταβάλλουν προσπάθεια με μια ψεύτικη ιστορία, στην οποία όλος ο κόσμος ανήκει στο σερβικό έθνος. Εμείς δεν πρέπει ποτέ να αρνηθούμε ότι ανήκουμε στους Νότιους Σλάβους- ωστόσο οφείλουμε να παραμείνουμε Βόσνιοι, όπως οι πατέρες μας, και τίποτα άλλο.[7]
Με την ίδρυση της Γιουγκοσλαβίας το 1918, οι Γιουγκοσλάβοι μοναρχικοί διακήρυτταν ότι η μόνη εθνότητα της Γιουγκοσλαβίας είναι οι Γιουγκοσλάβοι, με τα ονόματα Σέρβοι, Κροάτες, Σλοβένοι να αποτελούν ονόματα 'γιουγκοσλαβικών φυλών', αποκλείοντας έτσι την αναγνώριση των Βόσνιων μουσουλμάνων ως ξεχωριστό λαό της Γιουγκοσλαβίας προκαλώντας τους δυσαρέσκεια [2] Ως απάντηση στην έλλειψη αναγνώρισης, ο Γιουγκοσλαβικός Μουσουλμανικός Οργανισμός (JMO) ιδρύθηκε το 1919 με την υποστήριξη των περισσότερων Βόσνιων και άλλων Σλάβων Μουσουλμάνων σε ολόκληρη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της μουσουλμανικής διανόησης και της κοινωνικής ελίτ, που προσπάθησαν να υπερασπιστούν τη 'βοσνιακή και μουσουλμανική' ταυτότητα - συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών, κοινωνικών και οικονομικών δικαιωμάτων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. [2] Το JMO συμμετείχε σε κυβερνητικές ενέργειες σύντομα το 1928 και στη συνέχεια περισσότερο από το 1935 έως το 1938 στο οποίο συμμετείχε στην κυβέρνηση με στόχο τη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης σε αντίθεση με τα σχέδια για τη δημιουργία μιας αυτόνομης Κροατίας που κατείχε έδαφος Βοσνία και Ερζεγοβίνη. [2] Οι προσπάθειες του JMO για την αποφυγή της διχοτόμησης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης απέτυχαν και το Μπανάτο της Κροατίας δημιουργήθηκε το 1939, που έλαβε εδάφη της Βοσνίας. [2]
Ο βοσνιακός εθνικισμός δέχθηκε σοβαρή πλήγμα κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου όταν εισήχθη η Γιουγκοσλαβία από τις δυνάμεις του Άξονα και η Βοσνία και Ερζεγοβίνη προσαρτήθηκε από το Ανεξάρτητο Κράτος της Κροατίας (NDH) που θεωρούσε τους Βόσνιους μουσουλμάνους ως «Μουσουλμάνους Κροάτες». [2] Μέχρι τα τέλη του 1941, μεγάλο μέρος της βοσνιακής ελίτ επέκρινε ανοιχτά το καθεστώς της φασιστικής Κροατίας για την πολιτική του έναντι των μειονοτήτων του και ζήτησε αυτονομία για τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. [2]
Με τη δημιουργία της κομμουνιστικής Γιουγκοσλαβίας το 1945, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη αποκαταστάθηκε ως εδαφική οντότητα και ως μία από τις έξι συστατικές δημοκρατίες του ομοσπονδιακού κράτους της Γιουγκοσλαβίας. [2] Για να επιλύσει τη Σερβο-Κροατική διαμάχη για τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση το 1971 αναγνώρισε τους Βόσνιους Μουσουλμάνους ως ξεχωριστή εθνικότητα. [2]
Ο βοσνιακός μουσουλμανικός εθνικισμός κέρδισε ισχύ από τη δεκαετία του '80, ιδίως μετά τη δημοσίευση της Ισλαμικής Διακήρυξης του Αλίγια Ιζετμπέγκοβιτς, η οποία απαίτησε την αναζωπύρωση της ισλαμικής ταυτότητας από τους Βόσνιους μουσουλμάνους. Ο Izetbegović συνελήφθη από τις γιουγκοσλαβικές κρατικές αρχές το 1983 με ισχυρισμούς ότι προωθεί μια καθαρά μουσουλμανική Βοσνία και υπηρέτησε πέντε χρόνια στη φυλακή. [2] Το 1990, ο Izetbegović και άλλοι ίδρυσαν το Κόμμα Δημοκρατικής Δράσης, το οποίο έγινε το κύριο βοσνιακό κόμμα στο Βοσνιακό κοινοβούλιο. [2] Η έκρηξη του πολέμου της Βοσνίας από το 1992 έως το 1995 ενίσχυσε τη βοσνιακή μουσουλμανική ταυτότητα. [2] Το 1993, επανήλθε από τις γιουγκοσλαβικές αρχές η χρήση του όρου Βόσνιοι για να αντικαταστήσει τον παλιότερο 'εθνικά μουσουλμάνοι'. [2]
Βιβλιογραφικές αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Jack David Eller. From culture to ethnicity to conflict: an anthropological perspective on international ethnic conflict. University of Michigan Press, 1999. Pp. 262.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 Motyl 2001.
- ↑ Velikonja, Mitja (2003). Religious Separation and Political Intolerance in Bosnia-Herzegovina, pp. 130-135. Texas A&M University Press. ISBN 1-58544-226-7.
- ↑ Robert Donia, John VA Fine (2005). Bosnia and Hercegovina: A Tradition Betrayed. Columbia University Press. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2012.
- ↑ Central and South-Eastern Europe 2004, Volume 4, Routledge, p 110.
- ↑ Jack David Eller. From culture to ethnicity to conflict: an anthropological perspective on international ethnic conflict. University of Michigan Press, 1999. Pp. 263.
- ↑ Eller, Jack David (1999). From culture to ethnicity to conflict: an anthropological perspective on international ethnic conflict. Μίσιγκαν, ΗΠΑ: University of Michigan Press. σελ. 263.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Motyl, Alexander J. (2001). Encyclopedia of Nationalism, Volume II. Academic Press. ISBN 0-12-227230-7.
- Куртовић, Шукрија (1914). «О национализму Муслимана» (στα Σερβικά). Сарајево: Ш. Куртовић. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2015.