Αριάν Μνουσκίν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αριάν Μνουσκίν
Γενικές πληροφορίες
Προφορά
Γέννηση3  Μαρτίου 1939[1][2][3]
Μπουλόν-Μπιγιανκούρ
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[4]
ΣπουδέςΔιεθνής Σχολή Θεάτρου «Ζακ Λεκόκ»
St Clare's, Oxford
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός
σκηνοθέτρια ταινιών κινηματογράφου
σεναριογράφος
θεατρική παραγωγός
μεταφράστρια
Περίοδος ακμής1961
Οικογένεια
ΓονείςAlexandre Mnouchkine
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΔιεθνές Βραβείο Ίψεν (2009)
Kainz Medal (1995)
Μετάλλιο Γκαίτε (2011)[5]
Βραβείο Γκαίτε (2017)[6]
Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου (1987)
βραβείο Κιότο για τις Τέχνες και τη Φιλοσοφία (2019)[7]
Ιστότοπος
www.theatre-du-soleil.fr/fr/
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Η Αριάν Μνουσκίν (γαλλικά: Ariane Mnouchkine, 3 Μαρτίου 1939, Μπουλόν-Μπιγιανκούρ, Γαλλία) είναι Γαλλίδα θεατρική σκηνοθέτιδα και ηγέτιδα του θιάσου τον οποίο ίδρυσε το 1964, το Θέατρο του Ηλίου (γαλλικά: Théâtre du Soleil). Παράλληλα, είναι σεναριογράφος και κινηματογραφικός παραγωγός ταινιών.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καταγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αριάν Μνουσκίν είναι κόρη της Τζουν Χάνεν (1918-2003), κόρης του Βρετανού κωμικού Νίκολας Χάνεν, και του κινηματογραφικού παραγωγού Αλεξάντρ Μνουσκίν (1908-1993), ο οποίος και ονόμαστε την εταιρεία του κινηματογραφικών παραγωγών ως Les Films Ariane.

Οι εκ πατρός παπούδες της Αριάν Μνουσκίν, Αλεξάντρ και Μπρονισλάβα, Ρώσοι εβραϊκής καταγωγής, ασπάστηκαν την Ανατολική Ορθοδοξία με απώτερο σκοπό να έχουν τη δυνατότητα να κατοικήσουν στην Αγία Πετρούπολη, πόλη η οποία, εκείνη την περίοδο, ήταν απαγορευμένη για τους Εβραίους. Πάραυτα, ωστόσο, έπειτα από την εξορία τους στη Γαλλία, εστάλησαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Ντρανσί, από το οποίο, στη συνέχεια, και εκτοπίστηκαν[8] στο Άουσβιτς (φάλαγγα αριθ. 63, με ημερομηνία αναχώρησης από το Ντρανσί στις 17 Δεκεμβρίου 1943), όπου και απεβίωσαν[9].

Ξεκινήματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αριάν Μνουσκίν πραγματοποίησε τα ξεκινήματά της στο χώρο του θεάτρου κατά τη διάρκεια ακαδημαϊκού έτους το οποίο πέρασε εκτός Γαλλίας ως φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στην Αγγλία, όπου και κατέστη μέλος της Δραματικής Εταιρείας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης (αγγλικά: Oxford University Dramatic Society)[10]. Η συγκεκριμένη εμπειρία ήταν αυτή η οποία και την οδήγησε στην επαγγελματική ενασχόληση με τον χώρο του θεάτρου[10]. Έπειτα από την επιστροφή της στο Παρίσι, πιο συγκεκριμένα τον Οκτώβριο του 1959, συνεισέφερε στην ίδρυση του Θεατρικού Συλλόγου των Φοιτητών του Παρισιού (γαλλικά: Association théâtrale des étudiants de Paris ή ATEP)[11] με έδρα το πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Μεταξύ των μελών του, ο συγκεκριμένος σύλλογος περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, τους Φιλίπ Λεοτάρ, Ζαν-Κλωντ Πανσενά, Μαρτίν Φρανκ και Ζεράρ Αρντί. Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, η ίδια υπήρξε μαθήτρια του Ζακ Λεκόκ.

Στις 29 Μαΐου 1964[12], η Αριάν Μνουσκίν, από κοινού με τον ίδιο πυρήνα φίλων της, κατέθεσε το καταστατικό του πρώτου εργατικού συνεταιρισμού παραγωγής με αντικείμενο θεατρική εταιρεία[13], ιδρύοντας το Θέατρο του Ηλίου, το οποίο, το 1970, εγκαταστάθηκε στον χώρο της Λα Καρτουσερί, στη Βενσέν.

Το Θέατρο του Ηλίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Θέατρο του Ηλίου ιδρύθηκε υπό τη μορφή εργατικού συνεταιρισμού εμπνεόμενου από ένα κοινοτικό πνεύμα. Η συλλογική δομή του, πρακτική η οποία αποτέλεσε κληρονομιά της δεκαετίας του 1960, προτού, ωστόσο, διαλυθεί κατά τις απαρχές της δεκαετίας του 1980, χαρακτηρίστηκε από την ιδιαίτερη μακροζωία της. Ορισμένες εκ των αρχών οι οποίες και διέπνεαν τη λειτουργία του συγκεκριμένου θιάσου άφησαν σημαντική παρακαταθήκη, όπως, μεταξύ άλλων, ο κοινός μισθός για το σύνολο των μελών, τοποθέτηση μακιγιάζ εμπρός στους θεατές, σερβίρισμα σούπας στους θεατές, ενώ η ίδια η Αριάν Μνουσκίν ήταν τοποθετημένη στην είσοδο του χώρου και επικύρωνε αυτοπροσώπως τα εισητήρια του κοινού[14].

Στη συνέχεια, η Αριάν Μνουσκίν διακρίθηκε για την επιλογή της θεματολογίας των παραγωγών της, οι οποίες, αρκετά συχνά, οδηγούσαν σε περαιτέρω σκέψεις ως προς την ανθρώπινη κατάσταση, καθώς και ως προς τις σκηνοθεσίες της οι οποίες και διέθεταν ιδιατέρως οπτικά χαρακτηριστικά, όπως, μεταξύ άλλων, τα κινούμενα σκηνικά της τα οποία και παρουσίαζαν τη σκηνή από διαφορετικές οπτικές γωνίες, συνοδευόμενες από πραγματική «μουσική επένδυση», πανταχού παρούσα, η οποία εκτελείτο ζωντανά, στην άκρη της σκηνής, από τον μουσικό και τραγουδοποιό Ζαν-Ζακ Λεμέτρ, με τον οποίο η ίδια ξεκίνησε να συνεργάζεται με σημείο εκκίνησης το 1979. Η συγκεκριμένη θεματολογία παρουσίαζε συχνά δράματα τα οποία συγκλονίζουν ή συγκλόνισαν τον πλανήτη, με απώτερο σκοπό να καταστεί το θέατρο ως μέσο το οποίο θα ρίξει φως στην ιστορία των καιρών μας, όπως, μεταξύ άλλων, ο φονταμενταλισμός στον Ταρτούφο και η πολιτική δειλία στο Tambours sur la digue.

Το 2003, το Θέατρο του Ηλίου ανέβασε την παράσταση Le Dernier Caravansérail (Odyssées), η οποίο αποτελείτο από δύο μέρη, τα Le Fleuve Cruel και Origines et Destins, ενώ διηγείτο περιστατικά καθημερινής ζωής στο Αφγανιστάν, καθώς και στη Βόρεια Γαλλία, πιο συγκεκριμένα στο Σανγκάτ, τοποθεσία από την οποία πρόσφυγες επιχειρούν παρανόμως την είσοδό τους στην Αγγλία, ελπίζοντας να βρουν ένα είδος ζωής το οποίο είναι ανέφικτο για τους ίδιους στη χώρα καταγωγής τους. Το Les Éphémères, παράσταση η οποία ανέβηκε το 2006, επίσης χωρισμένα σε δύο μέρη, καθένα εκ των οποίων με διάρκεια, περίπου, 3 ωρών και 15 λεπτών, στη συγκεκριμένη περίπτωση αναφερόμενα ως «συλλογές», διαδραματίζεται στο σύνολό της εντός γαλλικού εδάφους. Εντός αυτής, η Αριάν Μνουσκίν, θέτοντας μία παύση στα μεγάλα έπη των προηγούμενων παραγωγών της, σκηνοθετεί αριθμό καθημερινών ιστοριών, βασιζόμενη σε ρυθμό διαρκώς διακοπτόμενο από μία επαναλαμβανόμενη εναλλαγή μεταξύ ξεκαρδιστικών, καυστικών, καθώς και οδυνηρών σκηνών.

Με σημείο εκκίνησης το 2006, αριθμός μελών του Θεάτρου Αφτάμπ με έδρα την Καμπούλ μεταβαίνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα στη Γαλλία, στο πλαίσιο συνεργασιών με τον θίασο του Ηλίου[15].

Το 2016, η Μνουσκίν προχώρησε στη δημιουργία του Une chambre en Inde κατά τη διάρκεια παραμονής της ιδίας στο Πουντουτσέρι, με απώτερο σκοπό την εξερεύνηση της λαϊκής και αγροτικής θεατρικής παράδοσης των Ταμίλ, πιο συγκεκριμένα του Τερού Κουτού, ως αντίδραση εμπρός στις τρομοκρατικές επιθέσεις που έλαβαν χώρα στη Γαλλία τον Νοέμβριο του 2015 και τον Ιούλιο του 2016. Πέραν των συγκεκριμένων γεγονότων, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στα ζητήματα του πολέμου στη Συρία και της υπερθέρμανσης του πλανήτη[16].

Στις 28 Μαΐου 2018, της απονεμέθηκε το βραβείο Μολιέρ για την καλύτερη σκηνοθεσία παραγωγής δημοσίου θεάτρου κατά τη διάρκεια της 30ής έκδοσης των Μολιέρ, η οποία και έλαβε χώρα εντός της Αίθουσας Πλεγιέλ, για την παράστασή της υπό τον τίτλο Une chambre en Inde[17]. Η συγκεκριμένη θεατρική παράσταση, η οποία «από λάθος είχε ξεχαστεί το 2017 »[18], έλαβε το Μολιέρ δημοσίου θεάτρου[17].

Η Αριάν Μνουσκίν στο Τροπικό Μουσείο του Άμστερνταμ, τον Ιούνιο του 1986.

Κινηματογράφος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε επίπεδο κινηματογράφου, συμμετείχε το 1964 στη δημιουργία του σεναρίου του Ο τυχοδιώκτης του Ρίο, σε σκηνοθεσία του Φιλίπ ντε Μπροκά. Στη συνέχεια, μέσω του Θεάτρου του Ηλίου, ξεκίνησε, αρχικώς, με την κινηματογράφηση, το 1974, της παράστασης του θιάσου υπό τον τίτλο 1789. Το 1978, η Αριάν Μνουσκίν ανέπτυξε ακόμη μεγαλύτερες φιλοδοξίες, αναλαμβάνοντας την σκηνοθεσία μίας μεγάλους μήκους, επιβλητικής, με ζωηρά και πλούσια σκηνικά, βιογραφικής ταινίας αφιερμένης στον Μολιέρο, με τον Φιλίπ Κωμπέρ στον πρωταγωνιστικό ρόλο, η οποία, στη συνέχεια, πιο συγκεκριμένα 1981, μεταδόθηκε τηλεοπτικώς υπό τη μορφή σειράς αποτελούμενης από, συνολικά, πέντε επεισόδια, καθένα εκ των οποίων διάρκειας μίας ώρας και υπό τον τίτλο Molière, ou la vie d'un honnête homme. Εκ νέου σε τηλεοπτικό επίπεδο, διασκεύασε δύο έργα της Ελέν Σιξού, τα La Nuit miraculeuse, το 1989, και Tambours sur la digue, το 2003.

Το 2011, με αφορμή τα γυρίσματα της κινηματογραφικής μεταφοράς του Les Naufragés du Fol Espoir (Aurores), η Αριάν Μνουσκίν και το Θέατρο του Ηλίου εγκαινίασαν την έννοια του «ψηφιακού μαικήνα», ξεκινώντας σχετική εκστρατεία συνδρομής απευθυνόμενη στο κοινό του θιάσου, «το πλέον πολύτιμο και πιστό κοινό μεταξύ των πιστών κοινών», με απώτερο σκοπό να μην οδηγηθούν στη θυσία της τέχνης εμπρός στους χρονικούς περιορισμούς[19][20].

Ακτιβισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καλλιτέχνιδα ενεργή σε επίπεδο ακτιβισμού από τα επαγγελματικά ξεκινήματά της, υπήρξε, γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2007, μεταξύ 150 εκπροσώπων των γραμμάτων και των τεχνών οι οποίοι υπέγραψαν κείμενο έκκλησης ψήφου υπέρ της Σεγκολέν Ρουαγιάλ, «ενάντια σε μια αλαζονική δεξιά», υπέρ «μιας αριστεράς της ελπίδας»[21]. Παράλληλα, φέρεται, από κοινού με τον Ντιντιέ Μπεζάς, να παρέθεσε ορισμένες συμβουλές προς την προεδρική υποψήφια ως προς τις κινήσεις των χεριών της, κατά τη διάρκεια της πρώτης έκδοσης της Εορτής της Αδελφότητας, τον Σεπτλεμβριο του 2008, στον χώρο εκδηλώσεων Le Zénith του Παρισιού[22].

Αποτελεί μέλος της επιτροπής υποστήριξης της Οργάνωσης Πρίμο Λέβι, η οποία λειτουργεί στο Παρίσι κέντρο περίθαλψης για πρόσωπα που έχουν υπάρξει θύματα βασανηστηρίων και πολιτικής βίας στις χώρες καταγωγής τους και τα οποία, σήμερα, βρίσκονται ως πρόσφυγες στη Γαλλία[23].

Κολλέγιο της Γαλλίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ορισθείσα, στις 25 Ιουλίου 2007, από τα μέλη του Κολλεγίου της Γαλλίας ως αναπληρώτρια καθηγήτρια για χρονικό διάστημα διάρκειας δώδεκα μηνών στην έδρα της καλλιτεχνικής δημιουργίας, η ίδια, αρχικώς, αρνήθηκε τη συγκεκριμένη θέση, θεωρώντας πως την όφειλε στον Νικολά Σαρκοζί, προτού, στη συνέχεια, εξετάσει το ενδεχόμενο αποδοχής της, μην επιθυμώντας «να φερθεί με αγένεια απέναντι σε πρόσωπα τα οποία θαυμάζει και εκτιμά[24]», καταλήγοντας, τελικώς, στην απόρριψή της[25].

Ακτιβισμός υπέρ των Θιβετιανών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1997, η Αριάν Μνουσκίν σκηνοθέτισε το Et soudain, des nuits d'éveil, θεατρική παράσταση η οποία ασχολείτο, σύμφωνα με τις Λωράνς Λιμπάν και Μαρία Σέβτσοβα, με την κατοχή του Θιβέτ από τους Κινέζους[26][27], καθώς και αυτό το οποίο η ίδια η Μνουσκίν χαρακτήρισε το 2002 ως «κινεζική καταπίεση στο Θιβέτ»[28]. Υπήρξε μεταξύ των υπογράφοντων έκκλησης απελευθέρωσης του Νγκαουάνγκ Σανγκντρόλ[29], καθώς και ακόμη μίας η οποία αφορούσε το δικαίωμα αποστολής της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Παιδιού του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών να επισκεφτεί Θιβετιανό παιδί το οποίο βρισκόταν σε κατοίκον περιορισμό στην Κίνα από το 1995, τον Γκεντούν Τσοεκί Νιμά, αναγνωρισμένο ως τον 11ο Παντσέν Λάμα από τον 14ο Δαλάι Λάμα[30]. Το 2001, φιλοξένησε εντός του θεάτρου της την παράσταση Moines danseurs du Tibet : monastère de Shechen, εκδήλωση η οποία έλαβε χώρα στο πλαίσιο των εορτασμών του θιβετιανού νέου έτους. Παράλληλα, στην ίδια τοποθεσία, έλαβαν χώρα συναντήσεις διαλόγου μεταξύ του Ματιέ Ρικάρ, θιβετολόγων και ιστορικών γαλλικών και ξένων πανεπιστημίων, καθώς και Κινέζων αντιφρονούντων, με αντικείμενο το ερώτημα « Faut-il vraiment danser avec la Chine ? »[31]. Τον Μάρτιο του 2008, η Αριάν Μνουσκίν ηγήθηκε, από κοινού με την Κολλεκτίβα Κίνα ΟΑ 2008 (γαλλικά: Collectif Chine JO 2008), ενέργειας με απώτερο σκοπό να απευθύνει έκκληση προς τους δρομείς του Μαραθωνίου του Παρισιού «να κινητοποιηθούν σχετικά με το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα και στο Θιβέτ»[32], ενώ, σύμφωνα με την εφημερίδα Le Figaro, προς τους Γάλλους μεταξύ αυτών «να τοποθετήσουν στα ρούχα τους αυτοκόλλητα τα οποία καλούν την Κίνα, διοργανώτρια χώρα των Ολυμπιακών Αγωνων του 2008, να σεβαστούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, έπειτα από την καταστολή πρόσφατων διαδηλώσεων Θιβετιανών από την κυβέρνηση του Πεκίνου[33][34][35]».

Διαμάχη σχετικά με το Kanata[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Δεκέμβριο του 2018, οι Αριάν Μνουσκίν και Ρομπέρ Λεπάζ αποφάσισαν από κοινού τη διατήρηση των προγραμματισμένων ημερομηνιών της παράστασης υπό τον τίτλο Kanata στην Λα Καρτουσερί, παρά τη διαμάχη η οποία είχε προκληθεί σχετικά με το περιεχόμενό της. Επρόκειτο για πρώτη φορά, όπου η Μνουσκίν παραχωρούσε τον θίασό της σε άλλο σκηνοθέτη[36].

Θέατρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεθοδολογία, ερμηνεία και επιρροές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το θέατρο της Αριάν Μνουσκίν ακολουθεί τις θεατρικές παραδόσεις των Βιλάρ, Μπρεχτ και Χέγκελ, ενός είδους θεάτρου το οποίο αναβιώνει εκ νέου την ανάγκη ύπαρξης συσχέτισης μεταξύ θεάτρου και κοινωνίας.

Εντός ενός πνεύματος κοινοτικότητας, το οποίο είναι παρών από τις απαρχές του Θεάτρου του Ηλίου, η Αριάν Μνουσκίν έχει ως συνήθεια την μόνιμη παρουσία της στην αρχή και στο τέλος κάθε παράστασης.

Ουδέποτε προχωρά σε επί μάκρον προετοιμασία μίας παράστασης. Παράλληλα, δεν προχωρά σε διανομή των ρόλων, δεν επιβάλλει χαρακτήρες στους ηθοποιούς της, καθώς είναι οι ίδιοι οι οποίοι θα επιλέξουν και θα δουλέψουν την ψυχοσύνθεσή τους. Σύμφωνα με την Μπριζίτ Ρεμέρ, η Αριάν Μνουσκίν, όπως και ο Βρετανός σκηνοθέτης Πίτερ Μπρουκ, ηγείται «θιάσου ο οποίος, όπως στην περίπτωση των κονκλαβίων, απομακρύνεται από τα εγκόσμια με απώτερο σκοπό τη δημιουργία, με εντατικότητα και οικειότητα,των παραστάσεών τους, προτού, στη συνέχεια, απευθύνουν κάλεσμα προς το κοινό όταν νιώσουν πως έφτασε η κατάλληλη στιγμή». Σύμφωνα με τους ίδιους τους ηθοποιούς της, «πρόκειται για μέγιστο καταλύτη και οργανωτή» ο οποίος κάνει τα πάντα να συντονίζονται και να λειτουργούν μεταξύ τους[37].

Πρώτες σημαντικές επιτυχίες της αποτέλεσαν τα Η Κουζίνα του Άρνολντ Γουέσκερ (1967), καθώς και τα 1789 (1970) και L'Âge d'or (1975), τα οποία αποτέλεσαν προϊόν συλλογικής εργασίας. Στη συνέχεια, ανέλαβε την σκηνοθεσία έργων κλασσικών συγγραφέων, όπως, μεταξύ άλλων, οι Μολιέρος, Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, καθώς και άλλοι, και σύγχρονων συγγραφέων, όπως, μεταξύ άλλων, οι Ελέν Σιξού, Άρνολντ Γουέσκερ, καθώς και άλλοι, συχνά εμπνεόμενη από τις παραδόσεις της Άπω Ανατολής (ινδικό θέατρο, ιαπωνικό θέατρο, κ.ά.)[38].

Παράλληλα, η Αριάν Μνουσκίν θεωρεί το θέατρο της Άπω Ανατολής ως τη μοναδική πραγματική μορφή θεάτρου. Αντιθέτως του δυτικού θεάτρου, το οποίο «έχει δημιουργήσει μόνον ρεαλιστικές αναπαραστάσεις»[39], το θέατρο της Άπω Ανατολής ασκεί πραγματική γοητεία, με αποτέλεσμα την επιρροή της ιδίας και του συνολικού έργου της, κυρίως, από ασιατικής προελεύσεως μορφές θεάτρου όπως, μεταξύ άλλων, το καμπούκι, το νο και το μπουνράκου.

Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1987, την πρώτη βραβευθείσα με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου, για το συνολικό έργο της στο πλαίσιο του Θεάτρου του Ηλίου[40].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 Itaú Cultural: (Πορτογαλικά) Enciclopédia Itaú Cultural. Itaú Cultural. Σάο Πάολο. pessoa359987/ariane-mnouchkine. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-85-7979-060-7.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 19817. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. mnouchkine-ariane. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11916343m. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. ↑ www.goethe.de/resources/files/pdf290/liste_preistraegerinnen_goethe-medaille_1955-20222023.pdf.
  6. ↑ www.frankfurt.de/sixcms/detail.php?id=21489.
  7. ↑ www.kyotoprize.org/en/laureates/ariane_mnouchkine/.
  8. ↑ (Γαλλικά) «Ariane Mnouchkine, le théâtre comme un combat». La Croix. 22 Οκτωβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2019. 
  9. ↑ Βάση δεδομένων του Μνημείου του Ολοκαυτώματος
  10. ↑ 10,0 10,1 (Αγγλικά) Dickson, Andrew (10 Αυγούστου 2012). «Ariane Mnouchkine and the Théâtre du Soleil: a life in theatre». The Guardian. ISSN 0261-3077. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2020. 
  11. ↑ (Γαλλικά) «Histoire». ATEP3 – Association théâtrale des étudiants de Paris 3. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  12. ↑ (Γαλλικά) Paoli, Angèle (29 Μαΐου 2005). «29 mai 1964 : création du Théâtre du Soleil». terresdefemmes.blogs.com. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  13. ↑ (Γαλλικά) Darge, Fabienne (23 Απριλίου 2014). «De levers de Soleil en levers de rideau, cinquante ans d'« Ariane »». Le Monde. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  14. ↑ (Γαλλικά) Labourdette, Jean-Paul (2007). «Théâtre du Soleil». Paris Spectacles. Petit Futé. σελ. 148. 
  15. ↑ (Γαλλικά) «Quelques repères historiques». Théâtre du Soleil. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2022. 
  16. ↑ (Γαλλικά) Bouchez, Emmanuelle (19 Νοεμβρίου 2016). «Ariane Mnouchkine : le rire (et le théâtre) pour combattre l'horreur». Télérama. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  17. ↑ 17,0 17,1 (Γαλλικά) Blanchard, Sandrine (28 Μαΐου 2018). «Molières 2018 : Mnouchkine, Daguerre et Pommerat sont les grands gagnants de la cérémonie». Le Monde. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2021. 
  18. ↑ (Γαλλικά) «Le Palmarès complet des Molières 2018, la reine Mnouchkine couronnée, carton plein pour "Adieu Monsieur Haffman"». France Info. 29 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2021. 
  19. ↑ (Γαλλικά) Pascaud, Fabienne (16 Μαΐου 2011). «Vers une nouvelle responsabilité du spectateur-téléspectateur ?». Télérama (3201). 
  20. ↑ (Γαλλικά) «Lettre aux souscripteurs». Théâtre du Soleil. 14 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  21. ↑ (Γαλλικά) «"Avant qu'il ne soit trop tard"». L'Obs. 13 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2022. 
  22. ↑ (Γαλλικά) «Les secrets du meeting de Royal». Le Parisien. 30 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  23. ↑ (Γαλλικά) «Comité de soutien». Association Primo Levi. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  24. ↑ (Γαλλικά) «Ariane Mnouchkine revient sur sa décision». Le Monde. 27 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2022. 
  25. ↑ (Γαλλικά) «Ariane Mnouchkine renonce au Collège de France». Le Nouvel Observateur. 17 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  26. ↑ (Γαλλικά) Liban, Laurence (5 Φεβρουαρίου 1998). «Mnouchkine, l'alchimiste». L'Express. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. À première vue, la pièce traite de l'occupation du Tibet par les Chinois. 
  27. ↑ (Αγγλικά) Shevtsova, Maria (Σεπτέμβριος 1999). «Ariane Mnouchkine in Tibet». PAJ 63 21 (3): 72-78. ISSN 1537-9477. «The Théâtre du Soleil's four-month run to packed houses of Et soudain, des nuits d'éveil (And Suddenly, Nights of Awakening) is a tribute to the Tibetans who, in exile abroad or in internal exile under Chinese occupation, stand for the cause of resistance against annihilation.». 
  28. ↑ (Γαλλικά) Greulich, Silke (13 Δεκεμβρίου 2002). «Entretien avec Ariane Mnouchkine». ARTE-TV. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. Le spectacle que nous avons réalisé précédemment, Et soudain, des nuits d’éveil ! — dont le thème était l’oppression chinoise au Tibet — était au contraire très simple dans sa forme, presque quelconque, voire réaliste. 
  29. ↑ «Liberté pour Ngawang Sangdrol». Επιτροπή Υποστήριξης Θιβετιανού Λαού. 23 Σεπτεμβρίου 2000. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  30. ↑ (Γαλλικά) «Appel pour le plus jeune prisonnier politique du monde». France-Tibet. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  31. ↑ (Αγγλικά) Helffer, Mireille (2012). «Preservation and Transformations of Liturgical Traditions in Exile: the Case of Zhe chen Monastery in Bodnath (Nepal)». Στο: Buffetrille, Katia. Revisiting Rituals in a Changing Tibetan World. Brill's Tibetan Studies Library. Brill. σελ. 155. ISBN 9004235000. 
  32. ↑ (Γαλλικά) «Rassemblement pour les droits de l'Homme en Chine, organisé sur le parcours du Marathon de Paris». FIDH. 3 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  33. ↑ (Γαλλικά) «Tibet : Mnouchkine lance un appel». Le Figaro. 22 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  34. ↑ (Γαλλικά) «Tibet : Ariane Mnouchkine lance un appel aux sportifs». France Info. 22 Μαρτίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  35. ↑ (Γαλλικά) Patuzzi, Claudia (11 Ιανουαρίου 2014). «Un chantier colossal (articles n. 2)». ladroitebiaise.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιανουαρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2023. 
  36. ↑ (Γαλλικά) Pascaud, Fabienne (5 Ιανουαρίου 2019). «Au Théâtre du Soleil, la flamboyante saga de Robert Lepage résiste à la polémique». Télérama. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2023. 
  37. ↑ (Γαλλικά) Rémer, Brigitte (2002). Fragments d'un discours théâtral. Entre singulier et pluriel, de l'individualité créatrice à l'oeuvre collective. Παρίσι: Harmattan. σελ. 85. ISBN 978-2-7475-2910-5. 
  38. ↑ (Αγγλικά) Barton, Robert· McGregor, Annie (2012). Theatre in your life. Βοστώνη Αυστραλία: Wadsworth Cengage Learning. σελ. 371. ISBN 978-0-495-90197-6. She has directed four Asian-themed (Cambodian, Indian, Tibetan, and Chinese) plays by Hélène Cixous. 
  39. ↑ (Γαλλικά) «Le théâtre est oriental…». Théâtre du Soleil. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2022. 
  40. ↑ (Ιταλικά) «I Edizione». Premio Europa per il Teatro. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2022. 

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • (Γαλλικά) Corvin, Michel (2005). «Mnouchkine, Ariane». Dictionnaire encyclopédique du théâtre à travers le monde. Παρίσι: Éditions Bordas. 
  • (Γαλλικά) Féral, Josette (1995). Rencontres avec Ariane Mnouchkine, dresser un monument à l'éphémère. Μονρεάλ: XYZ Éditeur. 
  • (Γαλλικά) Féral, Josette (1998). Trajectoire du Soleil autour d'Ariane Mnouchkine. Παρίσι: Éditions Théâtrales. 
  • (Γαλλικά) Pascaud, Fabienne (1995). L'Art du présent. Παρίσι: Éditions Plon. 
  • (Γαλλικά) Picon-Vallin, Béatrice (2009). Ariane Mnouchkine. Actes Sud papiers. Αρλ: Actes Sud. 
Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αριάν_Μνουσκίν&oldid=10244135"