Χημειοθεραπεία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Διάσωση 3 πηγών και υποβολή 0 για αρχειοθέτηση.) #IABot (v2.0 |
|||
| Γραμμή 21: | Γραμμή 21: | ||
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι χημειοθεραπευτικών φαρμάκων (πάνω από 50 διαφορετικοί τύποι) και καθένας εξ αυτών έχει διαφορετική επίδραση στα καρκινικά κύτταρα. Συχνά χορηγούνται σε συνδυασμό μεταξύ τους προκειμένου να είναι η θεραπεία πιο αποτελεσματική.<ref>{{Cite web |url=http://www.cancerbackup.org.uk/Treatments/Chemotherapy/Generalinformation/Overview |title="General Information on Chemotherapy" |accessdate=2008-08-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080926113445/http://www.cancerbackup.org.uk/Treatments/Chemotherapy/Generalinformation/Overview |archivedate=2008-09-26 |url-status=dead }}</ref> |
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι χημειοθεραπευτικών φαρμάκων (πάνω από 50 διαφορετικοί τύποι) και καθένας εξ αυτών έχει διαφορετική επίδραση στα καρκινικά κύτταρα. Συχνά χορηγούνται σε συνδυασμό μεταξύ τους προκειμένου να είναι η θεραπεία πιο αποτελεσματική.<ref>{{Cite web |url=http://www.cancerbackup.org.uk/Treatments/Chemotherapy/Generalinformation/Overview |title="General Information on Chemotherapy" |accessdate=2008-08-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080926113445/http://www.cancerbackup.org.uk/Treatments/Chemotherapy/Generalinformation/Overview |archivedate=2008-09-26 |url-status=dead }}</ref> |
||
== Είδη χημειοθεραπείας == |
|||
{| class="wikitable" style="float: right;" |
|||
|+Συνήθη συνδυαστικά σχήματα χημειοθεραπείας<ref>{{Cite journal|title=Cytotoxic chemotherapy: clinical aspects|url=https://www.medicinejournal.co.uk/article/S1357-3039(07)00349-0/abstract|journal=Medicine|date=2008-01-01|issn=1357-3039|pages=24–28|volume=36|issue=1|doi=10.1016/j.mpmed.2007.10.012|language=English|first=Pippa G.|last=Corrie}}</ref> |
|||
! scope="col" |Τύπος καρκίνου |
|||
! scope="col" |Φάρμακα |
|||
! scope="col" |[[Αρκτικόλεξο]] |
|||
|- |
|||
! rowspan="2" scope="row" |[[Καρκίνος του μαστού]] |
|||
|[[Κυκλοφωσφαμίδη]], [[μεθοτρεξάτη]], [[5-φθοριοουρακίλη]], [[βινορελβίνη]] |
|||
|CMF |
|||
|- |
|||
|[[Δοξορουβικίνη]], [[κυκλοφωσφαμίδη]] |
|||
|AC |
|||
|- |
|||
! rowspan="3" scope="row" |[[Λέμφωμα Hodgkin|Λέμφωμα Χότζκιν]] |
|||
|[[Δοσεταξέλη]], [[δοξορουβικίνη]], [[κυκλοφωσφαμίδη]] |
|||
|TAC |
|||
|- |
|||
|[[Δοξορουβικίνη]], [[μπλεομυκίνη]], [[βινβλαστίνη]], [[δακαρβαζίνη]] |
|||
|ABVD |
|||
|- |
|||
|[[Μουστίνη]], [[βινκριστίνη]], [[προκαρβαζίνη]], [[πρεδνιζολόνη]] |
|||
|MOPP |
|||
|- |
|||
! scope="row" |Λέμφωμα μη-Χότζκιν |
|||
|[[Κυκλοφωσφαμίδη]], [[δοξορουβικίνη]], [[βινκριστίνη]], [[πρεδνιζολόνη]] |
|||
|CHOP |
|||
|- |
|||
! scope="row" |Νεοπλασία των γεννητικών κυττάρων |
|||
|[[Βλεομυκίνη]], [[ετοποσίδη]], [[σισπλατίνη]] |
|||
|BEP |
|||
|- |
|||
! rowspan="2" scope="row" |[[Καρκίνος του στομάχου]]<ref name="CochraneGastric2017">{{cite journal|vauthors=Wagner AD, Syn NL, Moehler M, Grothe W, Yong WP, Tai BC, Ho J, Unverzagt S|title=Chemotherapy for advanced gastric cancer|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|volume=8|pages=CD004064|date=August 2017|pmid=28850174|pmc=6483552|doi=10.1002/14651858.cd004064.pub4}}</ref> |
|||
|[[Επιρουβικίνη]], [[σισπλατίνη]], [[5-φθοριοουρακίλη]] |
|||
|ECF |
|||
|- |
|||
|[[Επιρουβικίνη]], [[σισπλατίνη]], [[καπεσιταβίνη]] |
|||
|ECX |
|||
|- |
|||
! scope="row" |[[Καρκίνος της ουροδόχου κύστης]] |
|||
|[[Μεθοτρεξάτη]], [[βινκριστίνη]], [[δοξορουβικίνη]], [[σισπλατίνη]] |
|||
|MVAC |
|||
|- |
|||
! scope="row" |[[Καρκίνος του πνεύμονα]] |
|||
|[[Κυκλοφωσφαμίδη]], [[δοξορουβικίνη]], [[βινκριστίνη]], [[βινορελβίνη]] |
|||
|CAV |
|||
|- |
|||
! scope="row" |[[Καρκίνος εντέρου]] |
|||
|[[5-φθοριοουρακίλη]], [[λευκοβορίνη]], [[οξαλιπλατίνη]] |
|||
|[[FOLFOX]] |
|||
|- |
|||
! scope="row" |[[Καρκίνος του παγκρέατος]] |
|||
|[[Γεµσιταβίνη|Γεμσιταβίνη]], [[5-φθοριοουρακίλη]] |
|||
|FOLFOX |
|||
|- |
|||
![[Όγκος των οστών]] |
|||
|[[Δοξορουβικίνη]], [[σισπλατίνη]], [[μεθοτρεξάτη]], [[ιφωσφαμίδη]], [[ετοποσίδη]] |
|||
|MAP/MAPIE |
|||
|} |
|||
Υπάρχει μια σειρά από στρατηγικές στη χορήγηση των φαρμάκων χημειοθεραπείας. Η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί για θεραπευτικό σκοπό ή μπορεί να στοχεύει στην παράταση της ζωής ή στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. |
|||
* Η εισαγωγική χημειοθεραπεία ή χημειοθεραπεία επαγωγής είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής του καρκίνου με ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο. Αυτός ο τύπος χημειοθεραπείας χρησιμοποιείται για θεραπευτικό σκοπό.<ref>{{Cite journal|title=Resistance to cancer chemotherapy: failure in drug response from ADME to P-gp|last3=Taylor|first9=Gamal O.|last8=Mohammed|first8=Osama Y.|last7=Bashir|first7=Adil H. H.|last6=Verduzco|first6=Daniel|last5=Muddathir|first5=Abdel Khalig|last4=Walsh|first4=Megan|first3=Sophie|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26180516/|last2=Stock|first2=Christian-Martin|last=Alfarouk|first=Khalid O.|doi=10.1186/s12935-015-0221-1|volume=15|pages=71|pmid=26180516|pmc=4502609|issn=1475-2867|date=2015|journal=Cancer Cell International|last9=Elhassan}}</ref><ref name=":0">Rachel Airley (2009). ''Cancer chemotherapy''. Wiley-Blackwell. [[ISBN (identifier)|ISBN]] [[Ειδικό:BookSources/978-0-470-09254-5|<bdi>978-0-470-09254-5</bdi>]].</ref> |
|||
* Η συνδυασμένη χημειοθεραπεία είναι η χρήση φαρμάκων με άλλες θεραπείες καρκίνου, όπως χειρουργική επέμβαση, [[ακτινοθεραπεία]] ή θεραπευτική υπερθερμία. |
|||
* Η χημειοθεραπεία σταθεροποίησης χορηγείται μετά την ύφεση προκειμένου να παραταθεί ο συνολικός χρόνος ζωής χωρίς τη νόσο και να βελτιωθεί η συνολική επιβίωση. Το φάρμακο που χορηγείται είναι το ίδιο με το φάρμακο που οδήγησε στην ύφεση.<ref name=":0" /> |
|||
* Η εντατικοποιημένη χημειοθεραπεία είναι πανομοιότυπη με τη χημειοθεραπεία σταθεροποίησης, αλλά χρησιμοποιείται διαφορετικό φάρμακο από την εισαγωγική χημειοθεραπεία.<ref name=":0" /> |
|||
* Η συνδυαστική χημειοθεραπεία περιλαμβάνει τη θεραπεία ενός ατόμου με πολλά διαφορετικά φάρμακα ταυτόχρονα. Τα φάρμακα διαφέρουν ως προς τον μηχανισμό και τις παρενέργειές τους. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι η ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων ανάπτυξης αντίστασης σε οποιονδήποτε παράγοντα. Επίσης, τα φάρμακα μπορούν συχνά να χρησιμοποιηθούν σε χαμηλότερες δόσεις, μειώνοντας την τοξικότητα.<ref name=":0" /><ref name=":1">Wood M, Brighton D (2005). ''The Royal Marsden Hospital handbook of cancer chemotherapy: a guide for the multidisciplinary team''. St. Louis, Mo: Elsevier Churchill Livingstone. [[ISBN (identifier)|ISBN]] [[Ειδικό:BookSources/978-0-443-07101-0|<bdi>978-0-443-07101-0</bdi>]].</ref> |
|||
*Η προεγχειρητική ή νεοεπικουρική χημειοθεραπεία χορηγείται πριν από μια χειρουργική επέμβαση, και έχει σχεδιαστεί για τη συρρίκνωση του πρωτοπαθούς όγκου.<ref name=":0" /> Χορηγείται επίσης σε καρκίνους με υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης μικρομεταστατικής νόσου.<ref name=":1" /> |
|||
*Η επικουρική ή συμπληρωματική ή προφυλακτική χημειοθεραπεία χορηγείται μετά από τοπική θεραπεία (ακτινοθεραπεία ή χειρουργική επέμβαση). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ύπαρξης καρκίνου, αλλά υπάρχει κίνδυνος υποτροπής.<ref name=":0" /> Είναι επίσης χρήσιμο στη θανάτωση τυχόν καρκινικών κυττάρων που έχουν εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος. Αυτές οι μικρομεταστάσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με επικουρική χημειοθεραπεία και μπορούν να μειώσουν τα ποσοστά υποτροπής που προκαλούνται από αυτά τα διασπαρμένα κύτταρα.<ref>{{Cite journal|title=Maintenance therapy to suppress micrometastasis: the new challenge for adjuvant cancer treatment|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16061845/|journal=Clinical Cancer Research: An Official Journal of the American Association for Cancer Research|date=2005-08-01|issn=1078-0432|pmid=16061845|pages=5337–5341|volume=11|issue=15|doi=10.1158/1078-0432.CCR-05-0437|first=Richard J.|last=Epstein}}</ref> |
|||
*Η χημειοθεραπεία συντήρησης είναι μια επαναλαμβανόμενη θεραπεία χαμηλής δόσης για την παράταση της ύφεσης.<ref>{{Cite journal|title=Chemotherapy for advanced gastric cancer|first3=Markus|first8=Susanne|last7=Ho|first7=Jingshan|last6=Tai|first6=Bee-Choo|last5=Yong|first5=Wei Peng|last4=Grothe|first4=Wilfried|last3=Moehler|last2=Syn|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28850174/|first2=Nicholas Lx|last=Wagner|first=Anna Dorothea|doi=10.1002/14651858.CD004064.pub4|volume=8|pages=CD004064|pmid=28850174|pmc=6483552|issn=1469-493X|date=2017-08-29|journal=The Cochrane Database of Systematic Reviews|last8=Unverzagt}}</ref><ref name=":0" /> |
|||
*Η χημειοθεραπεία διάσωσης ή παρηγορητική χημειοθεραπεία χορηγείται χωρίς θεραπευτική πρόθεση, αλλά απλώς για να μειωθεί το φορτίο του όγκου και να αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής. Για αυτά τα σχήματα, γενικά, αναμένεται καλύτερο προφίλ τοξικότητας.<ref name=":0" /> |
|||
Όλα τα σχήματα χημειοθεραπείας απαιτούν ο λήπτης να είναι σε θέση να υποβληθεί στη θεραπεία. Η κατάσταση απόδοσης χρησιμοποιείται συχνά ως μέτρο για να καθοριστεί εάν ένα άτομο μπορεί να λάβει χημειοθεραπεία ή εάν απαιτείται μείωση της δόσης. Επειδή μόνο ένα κλάσμα των κυττάρων σε έναν όγκο πεθαίνει με κάθε θεραπεία (κλασματική θανάτωση), πρέπει να χορηγούνται επαναλαμβανόμενες δόσεις για να συνεχιστεί η μείωση του μεγέθους του όγκου.<ref>{{Cite book|title=Handbook of cancer chemotherapy|first=Roland T.|last=Internet Archive|publisher=Philadelphia : Lippincott Williams & Wilkins|isbn=978-0-7817-3629-9|date=2003|url=http://archive.org/details/handbookofcancer00rola}}</ref> Τα τρέχοντα σχήματα χημειοθεραπείας εφαρμόζουν τη φαρμακευτική αγωγή σε κύκλους, με τη συχνότητα και τη διάρκεια των θεραπειών να περιορίζονται από την τοξικότητα.<ref>{{Cite book|title=Cancer chemotherapy and biotherapy : principles and practice. [electronic resource]|last=Internet Archive|publisher=Philadelphia : Lippincott Williams & Wilkins|isbn=978-0-7817-5628-0|date=2006|url=http://archive.org/details/cancerchemothera0000unse_v1m4}}</ref> |
|||
=== Αποτελεσματικότητα === |
|||
Η αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου και το στάδιο. Η συνολική αποτελεσματικότητα κυμαίνεται από θεραπευτική για ορισμένους καρκίνους, όπως ορισμένες [[Λευχαιμία|λευχαιμίες]],<ref>{{Cite journal|title=Diffuse large B-cell lymphoma: current treatment approaches|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22730604/|journal=Oncology (Williston Park, N.Y.)|date=2012-05|issn=0890-9091|pmid=22730604|pages=488–495|volume=26|issue=5|first=Loretta J.|last=Nastoupil|first2=Adam C.|last2=Rose|first3=Christopher R.|last3=Flowers}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Follicular lymphoma: 2012 update on diagnosis and management|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23001911/|journal=American Journal of Hematology|date=2012-10|issn=1096-8652|pmid=23001911|pages=988–995|volume=87|issue=10|doi=10.1002/ajh.23313|first=Arnold|last=Freedman}}</ref> έως αναποτελεσματική, όπως σε ορισμένους [[Εγκεφαλικός όγκος|όγκους του εγκεφάλου]],<ref>{{Cite journal|title=The present and future management of malignant brain tumours: surgery, radiotherapy, chemotherapy|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15146036/|journal=Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry|date=2004-06|issn=0022-3050|pmc=1765659|pmid=15146036|pages=ii24–30|volume=75 Suppl 2|doi=10.1136/jnnp.2004.040535|first=R.|last=Rampling|first2=A.|last2=James|first3=V.|last3=Papanastassiou}}</ref> έως περιττή σε άλλους, όπως οι περισσότεροι μη μελανωματικοί [[Καρκίνος του δέρματος|καρκίνοι του δέρματος]].<ref>{{Cite journal|title=Non-melanoma skin cancer|url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20171403/|journal=Lancet (London, England)|date=2010-02-20|issn=1474-547X|pmid=20171403|pages=673–685|volume=375|issue=9715|doi=10.1016/S0140-6736(09)61196-X|first=Vishal|last=Madan|first2=John T.|last2=Lear|first3=Rolf-Markus|last3=Szeimies}}</ref> |
|||
== Παρενέργειες == |
== Παρενέργειες == |
||
| Γραμμή 33: | Γραμμή 108: | ||
{{βικιλεξικό}} |
{{βικιλεξικό}} |
||
*.[http://uninettunouniversity.academia.edu/SOFIAARTEMI/Papers/1733658/_Management and Sanitation of the Workers in ChemotherapeuticDepartmentsName: Sophia A. ArtemiYear: 2011] |
*.[http://uninettunouniversity.academia.edu/SOFIAARTEMI/Papers/1733658/_Management and Sanitation of the Workers in ChemotherapeuticDepartmentsName: Sophia A. ArtemiYear: 2011] |
||
{{ιατρική-επέκταση }} |
|||
[[Κατηγορία:Θεραπευτικές αγωγές]] |
[[Κατηγορία:Θεραπευτικές αγωγές]] |
||
Έκδοση από την 16:31, 16 Απριλίου 2022
Με την ευρύτερη έννοια του όρου χημειοθεραπεία χαρακτηρίζεται στην Ιατρική η οποιαδήποτε ασκούμενη θεραπεία νόσων με χρήση χημικών ουσιών - φαρμάκων καλούμενων γενικώς χημειοθεραπευτικά.
Γενικά
Η χημειοθεραπεία εφαρμόζεται τόσο με χαρακτήρα προληπτικό, ειδικότερα σε λοιμώδη νοσήματα, περίπτωση αντιμικροβιακής χημειοθεραπείας, όσο και καθαρά θεραπευτικό στη περίπτωση του καρκίνου. Με τη χημειοθεραπεία αποφεύγεται η συνεχής ακτινοβολία καθώς και ή χειρουργική επέμβαση) στα πλαίσια της αντιμετώπισης (θεραπεία) μιας ασθένειας. Ο όρος αυτός άρχισε να χρησιμοποιείται ουσιαστικά με την εισαγωγή των αντιβιοτικών στη Θεραπευτική.
Σήμερα, η χρήση του όρου γίνεται σε προληπτικές εφαρμογές σε νόσους που προέρχονται από βακτήρια, ιούς, πρωτόζωα, μύκητες κ.λπ. και κατά γενικότερο κανόνα στη θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου με παράλληλη επίσης χρήση αντιβιοτικών. Αυτό έχει ως συνέπεια η έννοια χημειοθεραπεία να ισοδυναμεί σήμερα με την αντινεοπλασματική αγωγή (νεόπλασμα = καρκίνος).
Μια εξ ίσου σπουδαία εφαρμογή που εντάσσεται στη χημειοθεραπεία, αν και στη πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς θεραπεία πλην όμως κατά το αποτέλεσμα σ΄ αυτήν αποβλέπει, είναι η χορήγηση χημικών ουσιών που καταστέλλουν ή τροποποιούν την ανοσιακή αντίδραση του ανθρώπινου οργανισμού προς αποτροπή απόρριψης μοσχεύματος ιστού ή οργάνου, που εν προκειμένω εφαρμόζεται προληπτικά.
Αντικαρκινική αγωγή
Εφαρμόζεται όταν ένας καρκίνος είναι διάχυτος (δηλαδή σε δύο ή περισσότερες εστίες, λόγω λεμφαδενικής ή αιματολογικής μετάστασης), οπότε δεν μπορεί να εφαρμοστεί η χειρουργική αφαίρεσή του (που πιθανώς να επιφέρει ίαση εάν ο όγκος είναι εντοπισμένος).
Δράση
Ο καρκίνος είναι ασθένεια η οποία αναπτύσσεται όταν ο οργανισμός αρχίζει να παράγει περισσότερα κύτταρα από εκείνα που πραγματικά χρειάζεται, δημιουργώντας όγκους, και όταν τα κύτταρα που τον αποτελούν εισβάλλουν σε ιστούς και μεταφέρονται σε άλλα μέρη του σώματος[1] .
Τα περισσότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ως χημειοθεραπευτικά σταματούν την αναπαραγωγή των κυττάρων (μίτωση), χτυπώντας επιτυχημένα τα κύτταρα που αναπαράγονται γρήγορα. Επειδή αυτά τα φάρμακα δημιουργούν βλάβες στα κύτταρα, ονομάζονται κυτταροτοξικά. Αυτό σημαίνει πως τα φάρμακα αυτά χτυπούν όχι μόνο τα καρκινικά κύτταρα, αλλά και τα υγιή, φυσιολογικά κύτταρα που αναπαράγονται γρήγορα, παραδείγματος χάριν αυτά των μαλλιών.[2]
Γι' αυτό το λόγο η χημειοθεραπεία είναι πιο επιτυχής σε όγκους με γρήγορη αναπαραγωγή (οξεία μυελογενής λευχαιμία και επιθετικά λεμφώματα, συμπεριλαμβανομένου και του Hodgkin). Κακοήθειες με πιο αργή αναπαραγωγή δεν επηρεάζονται τόσο εύκολα (π.χ. Indolent λέμφωμα).
Επίσης τα φάρμακα αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά τα νεότερα καρκινώματα.
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι χημειοθεραπευτικών φαρμάκων (πάνω από 50 διαφορετικοί τύποι) και καθένας εξ αυτών έχει διαφορετική επίδραση στα καρκινικά κύτταρα. Συχνά χορηγούνται σε συνδυασμό μεταξύ τους προκειμένου να είναι η θεραπεία πιο αποτελεσματική.[3]
Είδη χημειοθεραπείας
Υπάρχει μια σειρά από στρατηγικές στη χορήγηση των φαρμάκων χημειοθεραπείας. Η χημειοθεραπεία μπορεί να χορηγηθεί για θεραπευτικό σκοπό ή μπορεί να στοχεύει στην παράταση της ζωής ή στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
- Η εισαγωγική χημειοθεραπεία ή χημειοθεραπεία επαγωγής είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής του καρκίνου με ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο. Αυτός ο τύπος χημειοθεραπείας χρησιμοποιείται για θεραπευτικό σκοπό.[6][7]
- Η συνδυασμένη χημειοθεραπεία είναι η χρήση φαρμάκων με άλλες θεραπείες καρκίνου, όπως χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία ή θεραπευτική υπερθερμία.
- Η χημειοθεραπεία σταθεροποίησης χορηγείται μετά την ύφεση προκειμένου να παραταθεί ο συνολικός χρόνος ζωής χωρίς τη νόσο και να βελτιωθεί η συνολική επιβίωση. Το φάρμακο που χορηγείται είναι το ίδιο με το φάρμακο που οδήγησε στην ύφεση.[7]
- Η εντατικοποιημένη χημειοθεραπεία είναι πανομοιότυπη με τη χημειοθεραπεία σταθεροποίησης, αλλά χρησιμοποιείται διαφορετικό φάρμακο από την εισαγωγική χημειοθεραπεία.[7]
- Η συνδυαστική χημειοθεραπεία περιλαμβάνει τη θεραπεία ενός ατόμου με πολλά διαφορετικά φάρμακα ταυτόχρονα. Τα φάρμακα διαφέρουν ως προς τον μηχανισμό και τις παρενέργειές τους. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι η ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων ανάπτυξης αντίστασης σε οποιονδήποτε παράγοντα. Επίσης, τα φάρμακα μπορούν συχνά να χρησιμοποιηθούν σε χαμηλότερες δόσεις, μειώνοντας την τοξικότητα.[7][8]
- Η προεγχειρητική ή νεοεπικουρική χημειοθεραπεία χορηγείται πριν από μια χειρουργική επέμβαση, και έχει σχεδιαστεί για τη συρρίκνωση του πρωτοπαθούς όγκου.[7] Χορηγείται επίσης σε καρκίνους με υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης μικρομεταστατικής νόσου.[8]
- Η επικουρική ή συμπληρωματική ή προφυλακτική χημειοθεραπεία χορηγείται μετά από τοπική θεραπεία (ακτινοθεραπεία ή χειρουργική επέμβαση). Μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ύπαρξης καρκίνου, αλλά υπάρχει κίνδυνος υποτροπής.[7] Είναι επίσης χρήσιμο στη θανάτωση τυχόν καρκινικών κυττάρων που έχουν εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος. Αυτές οι μικρομεταστάσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν με επικουρική χημειοθεραπεία και μπορούν να μειώσουν τα ποσοστά υποτροπής που προκαλούνται από αυτά τα διασπαρμένα κύτταρα.[9]
- Η χημειοθεραπεία συντήρησης είναι μια επαναλαμβανόμενη θεραπεία χαμηλής δόσης για την παράταση της ύφεσης.[10][7]
- Η χημειοθεραπεία διάσωσης ή παρηγορητική χημειοθεραπεία χορηγείται χωρίς θεραπευτική πρόθεση, αλλά απλώς για να μειωθεί το φορτίο του όγκου και να αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής. Για αυτά τα σχήματα, γενικά, αναμένεται καλύτερο προφίλ τοξικότητας.[7]
Όλα τα σχήματα χημειοθεραπείας απαιτούν ο λήπτης να είναι σε θέση να υποβληθεί στη θεραπεία. Η κατάσταση απόδοσης χρησιμοποιείται συχνά ως μέτρο για να καθοριστεί εάν ένα άτομο μπορεί να λάβει χημειοθεραπεία ή εάν απαιτείται μείωση της δόσης. Επειδή μόνο ένα κλάσμα των κυττάρων σε έναν όγκο πεθαίνει με κάθε θεραπεία (κλασματική θανάτωση), πρέπει να χορηγούνται επαναλαμβανόμενες δόσεις για να συνεχιστεί η μείωση του μεγέθους του όγκου.[11] Τα τρέχοντα σχήματα χημειοθεραπείας εφαρμόζουν τη φαρμακευτική αγωγή σε κύκλους, με τη συχνότητα και τη διάρκεια των θεραπειών να περιορίζονται από την τοξικότητα.[12]
Αποτελεσματικότητα
Η αποτελεσματικότητα της χημειοθεραπείας εξαρτάται από τον τύπο του καρκίνου και το στάδιο. Η συνολική αποτελεσματικότητα κυμαίνεται από θεραπευτική για ορισμένους καρκίνους, όπως ορισμένες λευχαιμίες,[13][14] έως αναποτελεσματική, όπως σε ορισμένους όγκους του εγκεφάλου,[15] έως περιττή σε άλλους, όπως οι περισσότεροι μη μελανωματικοί καρκίνοι του δέρματος.[16]
Παρενέργειες
Η χημειοθεραπεία συνοδεύεται από πολλές παρενέργειες, ανάλογα με τη συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή που εφαρμόζεται. Αυτές που εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα είναι: κόπωση, ναυτία, εμετούς, διάρροια, άφθες στο στόμα, στοματίτιδα, απώλεια μαλλιών (αλωπεκία), εξανθήματα και καταστολή του μυελού των οστών με μείωση των λευκών, των ερυθρών αιμοσφαιρίων και των αιμοπεταλίων στο αίμα. [2]
Άλλα φάρμακα μπορεί επίσης να προκαλέσουν πόνο, απώλεια μνήμης, σήψη, απώλεια ή αύξηση βάρους, αιμορραγία, δευτερεύουσες νεοπλασίες.[17]
Παραπομπές
- ↑ «"On Health Glossary"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2008.
- ↑ 2,0 2,1 «"Βασικά σημεία της χημειοθεραπείας"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2008.
- ↑ «"General Information on Chemotherapy"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2008.
- ↑ Corrie, Pippa G. (2008-01-01). «Cytotoxic chemotherapy: clinical aspects» (στα English). Medicine 36 (1): 24–28. doi:. ISSN 1357-3039. https://www.medicinejournal.co.uk/article/S1357-3039(07)00349-0/abstract.
- ↑ «Chemotherapy for advanced gastric cancer». The Cochrane Database of Systematic Reviews 8: CD004064. August 2017. doi:. PMID 28850174.
- ↑ Alfarouk, Khalid O.; Stock, Christian-Martin; Taylor, Sophie; Walsh, Megan; Muddathir, Abdel Khalig; Verduzco, Daniel; Bashir, Adil H. H.; Mohammed, Osama Y. και άλλοι. (2015). «Resistance to cancer chemotherapy: failure in drug response from ADME to P-gp». Cancer Cell International 15: 71. doi:. ISSN 1475-2867. PMID 26180516. PMC 4502609. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26180516/.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 Rachel Airley (2009). Cancer chemotherapy. Wiley-Blackwell. ISBN 978-0-470-09254-5.
- ↑ 8,0 8,1 Wood M, Brighton D (2005). The Royal Marsden Hospital handbook of cancer chemotherapy: a guide for the multidisciplinary team. St. Louis, Mo: Elsevier Churchill Livingstone. ISBN 978-0-443-07101-0.
- ↑ Epstein, Richard J. (2005-08-01). «Maintenance therapy to suppress micrometastasis: the new challenge for adjuvant cancer treatment». Clinical Cancer Research: An Official Journal of the American Association for Cancer Research 11 (15): 5337–5341. doi:. ISSN 1078-0432. PMID 16061845. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16061845/.
- ↑ Wagner, Anna Dorothea; Syn, Nicholas Lx; Moehler, Markus; Grothe, Wilfried; Yong, Wei Peng; Tai, Bee-Choo; Ho, Jingshan; Unverzagt, Susanne (2017-08-29). «Chemotherapy for advanced gastric cancer». The Cochrane Database of Systematic Reviews 8: CD004064. doi:. ISSN 1469-493X. PMID 28850174. PMC 6483552. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28850174/.
- ↑ Internet Archive, Roland T. (2003). Handbook of cancer chemotherapy. Philadelphia : Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 978-0-7817-3629-9.
- ↑ Internet Archive (2006). Cancer chemotherapy and biotherapy : principles and practice. [electronic resource]. Philadelphia : Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 978-0-7817-5628-0.
- ↑ Nastoupil, Loretta J.; Rose, Adam C.; Flowers, Christopher R. (2012-05). «Diffuse large B-cell lymphoma: current treatment approaches». Oncology (Williston Park, N.Y.) 26 (5): 488–495. ISSN 0890-9091. PMID 22730604. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22730604/.
- ↑ Freedman, Arnold (2012-10). «Follicular lymphoma: 2012 update on diagnosis and management». American Journal of Hematology 87 (10): 988–995. doi:. ISSN 1096-8652. PMID 23001911. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23001911/.
- ↑ Rampling, R.; James, A.; Papanastassiou, V. (2004-06). «The present and future management of malignant brain tumours: surgery, radiotherapy, chemotherapy». Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry 75 Suppl 2: ii24–30. doi:. ISSN 0022-3050. PMID 15146036. PMC 1765659. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15146036/.
- ↑ Madan, Vishal; Lear, John T.; Szeimies, Rolf-Markus (2010-02-20). «Non-melanoma skin cancer». Lancet (London, England) 375 (9715): 673–685. doi:. ISSN 1474-547X. PMID 20171403. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20171403/.
- ↑ "BreastCancer.org" "Chemotherapy Side Effects"
