Μετέωρα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Andahi (συζήτηση | συνεισφορές)
3 επεξεργασίες
μ πρόσθεση εικόνας
→‎Γεωλογία: αρχή γραψίματος με βάση επιστημονικές δημοσιεύσεις (επεξεργασία με το ProveIt)
Γραμμή 29: Γραμμή 29:


== Γεωλογία ==
== Γεωλογία ==
Τα Μετέωρα βρίσκονται στα όρια της [[θεσσαλικός κάμπος|Θεσσαλικής πεδιάδας]] και κοντά στο νότιο άκρο της Μεσοελληνικής Λεκάνης, ενός τεκτονικού βυθίσματος το οποίο εκτείνεται από την Αλβανία μέχρι τη Θεσσαλία.<ref name="Ori1987"/> Η [[μεσοελληνική λεκάνη]] συνορεύει στα δυτικά με την [[Πίνδος|Πίνδο]] και στα ανατολικά οριοθετείται από την πελαγόνια ζώνη των [[Ελληνίδες (γεωλογία)|Ελληνίδων]].<ref name="ferriere2011">{{Cite journal |url=http://bsgf.geoscienceworld.org/cgi/doi/10.2113/gssgfbull.182.5.437 |title=Tectonic control of the Meteora conglomeratic formations (Mesohellenic basin, Greece) |last=Ferriere |first=J. |last2=Chanier |first2=F. |date=2011-09-01 |journal=Bulletin de la Societe Geologique de France |issue=5 |doi=10.2113/gssgfbull.182.5.437 |volume=182 |pages=437–450 |language=en |issn=0037-9409 |last3=Reynaud |first3=J.-Y. |last4=Pavlopoulos |first4=A. |last5=Ditbanjong |first5=P. |last6=Migiros |first6=G. |last7=Coutand |first7=I. |last8=Stais |first8=A. |last9=Bailleul |first9=J.}}</ref> Η λεκάνη είναι γεμάτη με ιζήματα που μετέφεραν [[Αλλούβιες αποθέσεις|ποτάμιες προσχώσεις]] ή θαλάσσια ιζήματα. Στο νότιο τμήμα της τα ιζήματα αυτά χρονολογούνται από το [[Ολιγόκαινο]] και το [[Μειόκαινο]] και από πάνω τους βρίσκονται τα μεταγενέστερα ιζήματα της θεσσαλικής πεδιάδας. Τα ιζήματα του κάμπου καλύπτουν το νότιο τμήμα του συμπλέγματος των Μετεώρων.<ref name="Ori1987">{{Cite journal |url=http://doi.wiley.com/10.1111/j.1365-3091.1987.tb00808.x |title=Geometries of Gilbert-type deltas and large channels in the Meteora Conglomerate, Meso-Hellenic basin (Oligo-Miocene), central Greece |last=Ori |first=Gian Gabriele |last2=Roveri |first2=Marco |date=1987-10 |journal=Sedimentology |issue=5 |doi=10.1111/j.1365-3091.1987.tb00808.x |volume=34 |pages=845–859 |language=en |issn=0037-0746}}</ref>


Το μέσο υψόμετρο είναι 313 μέτρα.


Μελέτες δείχνουν ότι οι βράχοι σχηματίσθηκαν περίπου πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια κατά την [[Παλαιογενής περίοδος|Παλαιογενή Περίοδο]]. Η [[αποσάθρωση]], η [[διάβρωση]] και οι [[Σεισμός|σεισμοί]] στη συνέχεια τους έδωσαν το σημερινό τους σχήμα.
Μελέτες δείχνουν ότι οι βράχοι σχηματίσθηκαν περίπου πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια κατά την [[Παλαιογενής περίοδος|Παλαιογενή Περίοδο]]. Η [[αποσάθρωση]], η [[διάβρωση]] και οι [[Σεισμός|σεισμοί]] στη συνέχεια τους έδωσαν το σημερινό τους σχήμα.
Γραμμή 38: Γραμμή 38:
[[Αρχείο:Μετεωρα α10.jpg|μικρογραφία|Όψη των Μετεώρων|αριστερά]]
[[Αρχείο:Μετεωρα α10.jpg|μικρογραφία|Όψη των Μετεώρων|αριστερά]]
Σύμφωνα με τη θεωρία του Γερμανού γεωλόγου Αλεξάντερ Φίλιπσον, που επισκέφτηκε την Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα, η δημιουργία αυτών των τεράστιων ογκολίθων οφείλεται σ΄ ένα δελτοειδή κώνο από ποταμίσιους ογκόλιθους και ασβεστολιθικά πετρώματα που για εκατομμύρια χρόνια χύνονταν σε θαλάσσια έκταση που κάλυπτε τότε τη [[Θεσσαλία]]. Οι γεωλογικές μεταβολές των αιώνων ανύψωσαν και αποσφήνωσαν το τμήμα αυτό, όταν αποτραβήχτηκαν τα νερά στο [[Αιγαίο πέλαγος|Αιγαίο]]. Έτσι, αργότερα κατά την [[Τριτογενής περίοδος|τριτογενή περίοδο]] που διαμορφώθηκαν οι αλπικές πτυχώσεις της οροσειράς της Πίνδου, αποκόπηκε αυτός ο κώνος από τη συμπαγή μορφή του, δημιουργώντας επιμέρους μικρότερους, αυτοί που υφίστανται σήμερα, και ανάμεσά τους τη κοιλάδα του Πηνειού ποταμού.
Σύμφωνα με τη θεωρία του Γερμανού γεωλόγου Αλεξάντερ Φίλιπσον, που επισκέφτηκε την Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα, η δημιουργία αυτών των τεράστιων ογκολίθων οφείλεται σ΄ ένα δελτοειδή κώνο από ποταμίσιους ογκόλιθους και ασβεστολιθικά πετρώματα που για εκατομμύρια χρόνια χύνονταν σε θαλάσσια έκταση που κάλυπτε τότε τη [[Θεσσαλία]]. Οι γεωλογικές μεταβολές των αιώνων ανύψωσαν και αποσφήνωσαν το τμήμα αυτό, όταν αποτραβήχτηκαν τα νερά στο [[Αιγαίο πέλαγος|Αιγαίο]]. Έτσι, αργότερα κατά την [[Τριτογενής περίοδος|τριτογενή περίοδο]] που διαμορφώθηκαν οι αλπικές πτυχώσεις της οροσειράς της Πίνδου, αποκόπηκε αυτός ο κώνος από τη συμπαγή μορφή του, δημιουργώντας επιμέρους μικρότερους, αυτοί που υφίστανται σήμερα, και ανάμεσά τους τη κοιλάδα του Πηνειού ποταμού.

Τα Μετέωρα σήμερα έχουν τη μορφή απότομων κορυφών με ύψος που φτάνει τα 200 μέτρα και πλάτος μέχρι 300 μέτρα.<ref name="Ori1987"/> Το μέσο υψόμετρο είναι 313 μέτρα.


Μέσα σε αυτούς τους βράχους βρίσκεται το [[Σπήλαιο Θεόπετρας]].
Μέσα σε αυτούς τους βράχους βρίσκεται το [[Σπήλαιο Θεόπετρας]].

Έκδοση από την 19:03, 27 Ιανουαρίου 2020

 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 30/01/2014.
Μετέωρα
Άποψη των μονών Ρουσάνου και Αγίου Νικολάου Αναπαυσά
Χάρτης
ΤοποθεσίαΘεσσαλία, Ελλάδα
Συντεταγμένες39°42′51″N 21°37′52″E / 39.71417°N 21.63111°E / 39.71417; 21.63111Συντεταγμένες: 39°42′51″N 21°37′52″E / 39.71417°N 21.63111°E / 39.71417; 21.63111
Επίσημη ονομασία: Metéora
ΕίδοςΜικτό
Κριτήριαi, ii, iv, v, vii
Ορισμός1988 (12η συνεδρίαση)
Διακριτικός κώδικας455
Χώρα Ελλάδα
ΠεριοχήΕυρώπη
Χάρτης
Το παρόν λήμμα αναφέρεται στη γεωγραφία. Για τον αστρονομικό όρο βλ. Μετέωρο

Τα Μετέωρα είναι ένα σύμπλεγμα σκοτεινόχρωμους βράχους από ψαμμίτη οι οποίοι υψώνονται έξω από την Καλαμπάκα, κοντά στα πρώτα υψώματα της Πίνδου και των Χασίων. Τα μοναστήρια των Μετεώρων, που είναι χτισμένα στις κορυφές κάποιων από τους βράχους, είναι σήμερα το δεύτερο πλέον σημαντικό μοναστικό συγκρότημα στην Ελλάδα, ύστερα από το Άγιο Όρος. Από τα τριάντα που υπήρξαν ιστορικά, σήμερα λειτουργούν μόνον έξι, τα οποία, από το 1988, περιλαμβάνονται στον κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Γεωλογία

Τα Μετέωρα βρίσκονται στα όρια της Θεσσαλικής πεδιάδας και κοντά στο νότιο άκρο της Μεσοελληνικής Λεκάνης, ενός τεκτονικού βυθίσματος το οποίο εκτείνεται από την Αλβανία μέχρι τη Θεσσαλία.[1] Η μεσοελληνική λεκάνη συνορεύει στα δυτικά με την Πίνδο και στα ανατολικά οριοθετείται από την πελαγόνια ζώνη των Ελληνίδων.[2] Η λεκάνη είναι γεμάτη με ιζήματα που μετέφεραν ποτάμιες προσχώσεις ή θαλάσσια ιζήματα. Στο νότιο τμήμα της τα ιζήματα αυτά χρονολογούνται από το Ολιγόκαινο και το Μειόκαινο και από πάνω τους βρίσκονται τα μεταγενέστερα ιζήματα της θεσσαλικής πεδιάδας. Τα ιζήματα του κάμπου καλύπτουν το νότιο τμήμα του συμπλέγματος των Μετεώρων.[1]


Μελέτες δείχνουν ότι οι βράχοι σχηματίσθηκαν περίπου πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια κατά την Παλαιογενή Περίοδο. Η αποσάθρωση, η διάβρωση και οι σεισμοί στη συνέχεια τους έδωσαν το σημερινό τους σχήμα.

Η δημιουργία του γεωλογικού τοπίου, αν και έχει κατά καιρούς απασχολήσει πολλούς Έλληνες και ξένους γεωλόγους, δεν έχει ακόμη ξεκάθαρα ερμηνευθεί. Είναι ενδιαφέρον το ότι ούτε η Ελληνική Μυθολογία ούτε οι αρχαίοι Έλληνες αλλά και ούτε ξένος ιστορικός έχει αναφερθεί στον χώρο αυτό.

Όψη των Μετεώρων

Σύμφωνα με τη θεωρία του Γερμανού γεωλόγου Αλεξάντερ Φίλιπσον, που επισκέφτηκε την Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα, η δημιουργία αυτών των τεράστιων ογκολίθων οφείλεται σ΄ ένα δελτοειδή κώνο από ποταμίσιους ογκόλιθους και ασβεστολιθικά πετρώματα που για εκατομμύρια χρόνια χύνονταν σε θαλάσσια έκταση που κάλυπτε τότε τη Θεσσαλία. Οι γεωλογικές μεταβολές των αιώνων ανύψωσαν και αποσφήνωσαν το τμήμα αυτό, όταν αποτραβήχτηκαν τα νερά στο Αιγαίο. Έτσι, αργότερα κατά την τριτογενή περίοδο που διαμορφώθηκαν οι αλπικές πτυχώσεις της οροσειράς της Πίνδου, αποκόπηκε αυτός ο κώνος από τη συμπαγή μορφή του, δημιουργώντας επιμέρους μικρότερους, αυτοί που υφίστανται σήμερα, και ανάμεσά τους τη κοιλάδα του Πηνειού ποταμού.

Τα Μετέωρα σήμερα έχουν τη μορφή απότομων κορυφών με ύψος που φτάνει τα 200 μέτρα και πλάτος μέχρι 300 μέτρα.[1] Το μέσο υψόμετρο είναι 313 μέτρα.

Μέσα σε αυτούς τους βράχους βρίσκεται το Σπήλαιο Θεόπετρας.

Εγκατάσταση του μοναχισμού

Ο Ελβετός φωτογράφος Φρεντερίκ Μπουασονά ανεβαίνοντας με δίχτυ στα Μετέωρα, 1908

Το άγριο και απροσπέλαστο τοπίο αποτέλεσε πρόσφορο χώρο για τους χριστιανούς ασκητές που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή σε χρονολογία που δεν είναι ακριβώς γνωστή.

Σύμφωνα με διάφορες γνώμες βυζαντινολόγων υποστηρίζεται ότι ξεκίνησε πριν από το 11ο αιώνα. Άλλες ιστορικές όμως πληροφορίες αναφέρουν ως πρώτο ασκητή οικιστή κάποιον Βαρνάβα που το 950-970 ίδρυσε την πολύ παλιά Σκήτη του Αγίου Πνεύματος. Ακολούθησαν η ίδρυση της Μεταμόρφωσης (1020) από κάποιον Κρητικό μοναχό Ανδρόνικο και το 1160 ιδρύεται η Σκήτη Σταγών ή Δούπιανη. Μετά από 200 χρόνια ο ασκητής Βαρλαάμ ιδρύει το Μοναστήρι των Τριών Ιεραρχών και των Αγίων Πάντων και αργότερα άγνωστοι ιερωμένοι δημιούργησαν τα Μοναστήρια Αγίας Τριάδος, του Αγίου Στεφάνου, της Υπαπαντής, του Ρουσάνου ή Αρσάνου, του Αγίου Γεωργίου του Μανδηλά, του Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά, της Παναγίας της Μήκανης, των Αγίων Θεοδώρων, του Αγίου Νικολάου του Μπάντοβα, των Αγίων Αποστόλων, του Αγίου Γρηγορίου, του Αγίου Αντωνίου, του Παντοκράτορα, της Αγίας Μονής, του Προδρόμου, της Μονής Υψηλωτέρας, ή Καλλιγράφων, του Μοδέστου, της Αλύσεως, του Αποστόλου Πέτρου, του Αγίου Δημητρίου, του Καλλιστράτου, του Ταξιαρχών και του Ιωάννου του Μπουνήλα.

Το όνομα Μετέωρα αποδίδεται στον κτήτορα της μονής Μεγάλου Μετεώρου, τον Άγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη, ο οποίος ονόμασε «Μετέωρο» τον Πλατύ Λίθο στον οποίο ανέβηκε πρώτη φορά το 1344. Γενικά η μοναστική ζωή στα Μετέωρα σημείωσε ύφεση στα χρόνια της παρακμής και της πτώσης της βυζαντινής αυτοκρατορίας και της συνακόλουθης οθωμανικής κατάκτησης της Θεσσαλίας το 1393. Ωστόσο, από τα τέλη του 15ου αιώνα και κυρίως το 16ο αιώνα τα Μετέωρα γνωρίζουν τη μεγαλύτερή τους ακμή, καθώς ιδρύονται νέες μονές, καθολικά και μοναστηριακά κτίσματα, τα οποία κοσμούνται με απαράμιλλης τέχνης αγιογραφίες.

Με την πάροδο του χρόνου η μοναστηριακή αυτή πολιτεία άρχισε να ενισχύεται με μοναχούς για να φθάσει στο απόγειο της ακμής της γύρω στο 17ο αιώνα. Όμως, από την εποχή αυτή αρχίζει και η παρακμή με αποτέλεσμα σήμερα να λειτουργούν μόνο τα μοναστήρια της Μεταμόρφωσης, του Βαρλαάμ, του Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά, του Ρουσάνου, της Αγίας Τριάδος και του Αγίου Στεφάνου, καθώς και κάποια τμήματα ορισμένων άλλων, ενώ τα υπόλοιπα έχουν εξαφανισθεί.

Τα Μετέωρα, λόγω και της μορφολογίας τους, πρόσφεραν στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ιδανικό καταφύγιο για το μοναχισμό και διέσωσαν μνημεία του πολιτισμού και έργα της μεταβυζαντινής τέχνης. Στις αρχές του 19ου αιώνα πολλά μοναστήρια λεηλατήθηκαν από το στρατό του Αλή Πασά.

Στη δεκαετία του 1920 λαξεύτηκαν κλίμακες και σήραγγες στους βράχους καθιστώντας τις μονές προσβάσιμες από το γειτονικό οροπέδιο κι έτσι η παραδοσιακή μέθοδος επικοινωνίας και ανεφοδιασμού τον μονών με ανεμόσκαλες, σκοινιά, τροχαλίες και καλάθια, σταδιακά εγκαταλείφθηκε.

Η Ιερά Μονή Βαρλαάμ

Επισκέψιμες Μονές

Ασημένιο τεχνούργημα Μετεώρων

Σήμερα έξι μονές είναι επισκέψιμες και συγκεκριμένα:

Προστατευόμενη τοποθεσία

Τα Μετέωρα είναι προστατευόμενος βιότοπος του δικτύου Natura 2000 με κωδικό GR1440003.[3] Το τοπίο περιλαμβάνει δασωμένους λόφους με εντυπωσιακά απόκρημνους βράχους, την παραποτάμια κοιλάδα των ποταμών Ληθαίος και Μούργκας, δάση πλατύφυλλων φυλλοβόλων, δάση πλατάνων και βελανιδιών, θαμνώνες και καλλιεργήσιμες εκτάσεις.[4][5][6] Στη σημαντική χλωρίδα περιλαμβάνονται τα ενδημικά είδη: Κενταύρια της Καλαμπάκας, Κενταύρια η γαλακτόχρους και το προστατευόμενο είδος Άνθεμις η Κρητική. Η περιοχή είναι σημαντική για την αναπαραγωγή της ορνιθοπανίδας, και περιλαμβάνει πληθυσμούς από προστατευόμενα είδη όπως ο ασπροπάρης, κουκουβάγιες, αετούς και άλλα αρπακτικά πτηνά. Στη σημαντική πανίδα περιλαμβάνονται: ευρωπαϊκές ενυδρίδες, μυωτίδες, ρινόλοφοι, χελώνες, σπιτόφιδα, πεταλούδες, λύκοι, δενδρομυωξοί, τρανόσαυρες, πιπιστρέλλοι, αλπικοί τρίτωνες, οχιές, δεντρογαλιές, ασινόφιδα, κρασπεδωτές χελώνες, κ.α. Επίσης, τα ψάρια: μπριάνα Σπερχειού, βελονίτσες, μακεδονικά μπριάνα, κ.α. Ο βιότοπος απειλείται από την υλοτόμηση των ώριμων συστάδων βελανιδιάς, την επέκταση του οδικού δικτύου, το παράνομο κυνήγι, την υπερβόσκηση, και τον τουρισμό.[6]

Φωτογραφίες

  • Ο Άγιος Στέφανος
    Ο Άγιος Στέφανος
  • Μονή Ρουσάνου
    Μονή Ρουσάνου
  • Η θέα απο την αυλή της Μονής του μεγάλου Μετεώρου
    Η θέα απο την αυλή της Μονής του μεγάλου Μετεώρου
  • Αρχείο:IMG 20190816 104417.jpg

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Τα Μοναστήρια των Μετεώρων - Ειδησεογραφική ιστοσελίδα της Καλαμπάκας Tameteora.gr

Αναφορές

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Ori, Gian Gabriele; Roveri, Marco (1987-10). «Geometries of Gilbert-type deltas and large channels in the Meteora Conglomerate, Meso-Hellenic basin (Oligo-Miocene), central Greece» (στα αγγλικά). Sedimentology 34 (5): 845–859. doi:10.1111/j.1365-3091.1987.tb00808.x. ISSN 0037-0746. http://doi.wiley.com/10.1111/j.1365-3091.1987.tb00808.x. 
  2. ↑ Ferriere, J.; Chanier, F.; Reynaud, J.-Y.; Pavlopoulos, A.; Ditbanjong, P.; Migiros, G.; Coutand, I.; Stais, A. και άλλοι. (2011-09-01). «Tectonic control of the Meteora conglomeratic formations (Mesohellenic basin, Greece)» (στα αγγλικά). Bulletin de la Societe Geologique de France 182 (5): 437–450. doi:10.2113/gssgfbull.182.5.437. ISSN 0037-9409. http://bsgf.geoscienceworld.org/cgi/doi/10.2113/gssgfbull.182.5.437. 
  3. ↑ «N2K GR1440003 dataforms». natura2000.eea.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019. 
  4. ↑ «Αντιχάσια Όρη και Μετέωρα - Σημαντικές Περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας - Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περιβάλλον». www.ornithologiki.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019. 
  5. ↑ «Ζώνη Ειδικής Προστασίας Αντιχάσια Όρη και Μετέωρα (GR1440005) | Η επιστροφή του Ασπροπάρη». old.lifeneophron.eu. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «NatureBank - Βιότοπος CORINE - Αντιχάσια όρη και Μετέωρα». filotis.itia.ntua.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019. 

Δες επίσης


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μετέωρα&oldid=8003268"