Μετσοβίτες έμποροι

Οι Μετσοβίτες έμποροι ήταν πραματευτάδες του Μετσόβου που δραστηριοποιήθηκαν σε μεγάλο βαθμό στο εμπόριο, τόσο στην οθωμανική επικράτεια, όσο και στον ευρύτερο Ευρωπαϊκό χώρο.

Κοινωνικοοικονομική ανέλιξη του Μετσόβου

Η κοινωνικοοικονομική ανέλιξη του Μετσόβου κατά την οθωμανική περίοδο οφείλεται, κατά ένα μεγάλο βαθμό, στη διείσδυση τμημάτων του πληθυσμού του στο εμπόριο του οθωμανικού αλλά και ευρύτερα του ευρωπαϊκού χώρου. Με δεδομένο το γεγονός ότι η μετανάστευσή των κατοίκων του αποτελεί μία πραγματικότητα που έχει επισημανθεί από παλιά είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε τις απαρχές της εμπορικής τους δράσης.

Μαρτυρίες-πηγές

Ουσιαστικές πληροφορίες υπάρχουν από τα μέσα του 17^ου αιώνα και μετά, που μαρτυρείται παρουσία Μετσοβιτών πραματευτάδων στην Κωνσταντινούπολη και τη Βενετία, γεγονός που υποδεικνύει μία πρόδρομη φάση ανάμειξής τους στο εμπόριο της ανατολικής Μεσογείου. Η χρονική συγκυρία μάς επιτρέπει να αναφερθούμε σε μία σχετικά πρώιμη εμπορική κινητικότητα του πληθυσμού της ορεινής πολίχνης. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 18^ου αιώνα καταγράφεται παρουσία Μετσοβιτών εμπόρων στην Κωνσταντινούπολη, το Βουκουρέστι και η Βιέννη. Στα τέλη του 18^ου αιώνα έχει διαμορφωθεί πλέον μία εμπορική κοινότητα Μετσοβιτών, η οποία μέσω της λειτουργίας συνεργατικών ή αλληλοκαλυπτόμενων εμπορικών δικτύων, δρα σε ένα εκτεταμένο γεωγραφικό χώρο.

19ος αιώνας

Η πρώτη δεκαετία του 19^ου αιώνα σηματοδοτεί την απαρχή της πιο δυναμικής της φάσης. Πλέον, το γεωγραφικό και οικονομικό φάσμα της εμπορικής τους δράσης, ξεπερνά κατά πολύ τις αρχικές του διαστάσεις. Τα απώτατα όριά της εγγράφονται μεταξύ Μόσχας, Καΐρου, Μάλτας, Λιβόρνου και Τεργέστης.

Πόλεις δραστηριότητας

Μόνιμη εμπορική παρουσία τους καταγράφεται επίσης στις πόλεις Κέρκυρα, Σέρρες, Φιλιππούπολη, Οδησσός, Μπροντ, Μόσχα, Πετρούπολη, Σεβαστούπολη, Νίζνα, Θεσσαλονίκη, Κισινάου, Ιάσιο, Ισμαήλιο, Κραϊόβα, Φοκσάνη, Γαλάτσι και ευκαιριακή στα πανηγύρια ή τις πιάτσες του Περλεπέ, του Σιστόβ, της Ουζουντζιόβας, του Ροστόβ, της Ορσόβας, της Σμύρνης, της Κύπρου, και της Δαμασκού. Φυσικά η Κωνσταντινούπολη, το Βουκουρέστι και η Βιέννη, όπου δρούσαν από παλιά, συνεχίζουν να παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις Μετσοβιτών εμπόρων.

Αλεξάνδρεια

Σημαντικό ήταν και το νέο σχεδόν υπερπόντιο γι’ αυτούς κέντρο εμπορικής δράσης, αυτό της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο. Η τελευταία αναφορά αποκαλύπτει ότι η φύση του εμπορίου τους έχει αποστασιοποιηθεί κατά πολύ από την παραδοσιακή χερσαία διαμετακόμιση και τις εμποροπανηγύρεις των Βαλκανίων. Αν και η πρωταρχική του μορφή εξακολουθεί να απασχολεί ακόμη τους συμπατριώτες τους, που διατηρούν ως έδρα τους το Μέτσοβο ή τα Γιάννενα, ένας μεγάλος αριθμός από αυτούς έχει πλέον συστήσει εμπορικούς οίκους, εταιρείες και πρακτορεία σε μακρινά μέρη, όπου και ασχολούνται με κάθε μορφή εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου

Πηγές

• D Limona.- N.Trandaferescu, Documnte economice din arhiva casei comersiale Ioan St. Stamu ( 714-1875 ), Direcţia Generală a Arhivelor Statului din Republica Socialistă România,Vol. Ι, ΙΙ, Bucureşti1983.
• Α. Γούδας, Βίοι Παράλληλοι, των επί της αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων ανδρών, τόμ. Δ΄, εκ του τυπογραφείου Χ. Ν. Φιλαδελφέως, Αθήνα 1871,. σελ.148-185·
• Γ. Πλατάρης-Τζίμας, Κώδικας Διαθηκών, Μείζονες και ελάσσονες ευεργέτες τουΜετσόβουεκδ. Νομαρχιακής

αυτοδιοίκησης Ιωαννίνων και Δήμου Μετσόβου, Μέτσοβο/Αθήνα 2004,, τόμ. Α΄, σελ. 174-207, 285-333, τόμ. Β΄ , σελ. 189-193, 195, τόμ. Γ΄, σελ. 67·, 181,·

• Γ. Πλατάρης, «Οι Τοσίτσηδες στο Λιβόρνο», Ηπειρωτικό Ημερολόγιο, 1984, σελ. 199-206.

• Γ. Αρς, «Νέα στοιχεία για την παρουσία μερικών Ηπειρωτών στη Ρωσία τις αρχές του 19ου αιώνα», στο Γιάννινα-Ήπειρος 19ος-20^ος αι. Ιστορία-Κοινωνία-  Πολιτισμό. Πρακτικά Β΄ Επιστημονικού  Συνεδρίου (Γιάννινα, 2-4 Σεπτεμβρίου 1988), Γιάννινα1993,σελ. 330
• Α. Πολίτου, Ο Ελληνισμός και η Νεωτέρα Αίγυπτος, τόμ. Α΄, Η ιστορία του αιγυπτιώτου ελληνισμού από του 1798 μέχρι 1927, εκδ. Γράμματα, Αλεξάνδρεια-Αθήναι 1928, σελ. 166,167, 172, 176, 240.
• Α. Πολίτου, Ο Ελληνισμός και η Νεωτέρα Αίγυπτος, τόμ. Β΄, Συμβολή του ελληνισμού εις την ανάπτυξιν της νεωτέρας Αιγύπτου, εκδ. Γράμματα, Αλεξάνδρεια-Αθήναι.1930, σελ. 168·