Μετάβαση στο περιεχόμενο

Φραντς Ξάβερ Μέσερσμιτ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φραντς Ξάβερ Μέσερσμιτ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Franz Xaver Messerschmidt (Γερμανικά)
Γέννηση6  Φεβρουαρίου 1736[1][2][3] ή 20  Αυγούστου 1732[4]
Wiesensteig
Θάνατος19  Αυγούστου 1783[1][2][3] ή 21  Αυγούστου 1783[4]
Μπρατισλάβα
Τόπος ταφήςΜπρατισλάβα
Χώρα πολιτογράφησηςΓερμανία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[5][6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Βιέννης
Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγλύπτης[4][7]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Φραντς Ξάβερ Μέσερσμιτ (γερμανικά: Franz Xaver Messerschmidt) (6 Φεβρουαρίου 1736 - 19 Αυγούστου 1783) ήταν ένας Γερμανός-Αυστριακός γλύπτης, γνωστός για τις ακραίες εκφράσεις των προτομών που κατασκεύασε.[8][9][10]

Γεννήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 1736, στη νοτιοδυτική πόλη της Γερμανίας, Βίζενσταϊγκ.[11] Ο Μέσερσμιτ μεγάλωσε στο Μόναχο, στο σπίτι του θείου του, γλύπτη Γιόχαν Μπαπτίστ Στράουμπ, ο οποίος έγινε ο πρώτος του διδάσκαλος.[12] Πέρασε δύο έτη στο Γκρατς, στο εργαστήριο του άλλου μητρικού θείου του και επίσης γλύπτη Φίλιπ Γιάκομπ Στράουμπ.[13] Κατά τα τέλη του 1755 εισήλθε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βιέννης και έγινε μαθητής του Γιάκομπ Σλέτερερ.[14] Μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε στην αυτοκρατορική συλλογή όπλων. Εκεί, στο σαλόνι του κτιρίου, τα έτη 1760-63, έφτιαξε τα πρώτα του γνωστά έργα τέχνης, τις χάλκινες προτομές του αυτοκρατορικού ζεύγους και ανάγλυφα που αντιπροσωπεύουν το διάδοχο του θρόνου και τη σύζυγό του. Με αυτές τις εργασίες ένωσε την πρόσφατη μπαρόκ τέχνη της αριστοκρατικής αναπαράστασης, η οποία βρισκόταν κάτω από την καθοριστική επιρροή του Μπάλταζαρ Φέρντιναντ Μολ.[15] Σε αυτή την τάση ανήκουν δύο άλλα, μεγαλύτερα από τα πραγματικά πρόσωπα, αγάλματα κασσίτερου των ετών 1764 ως 1766, που αντιπροσωπεύουν το αυτοκρατορικό ζεύγος και ανατέθηκε η κατασκευή τους από την Αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία.[15] Εκτός από μερικά άλλα πορτρέτα, κατασκεύασε, επίσης, προτομές θρησκευτικού θέματος. Έχουν επιζήσει ακόμη διάφορα αγάλματα που ανατέθηκαν σε αυτόν από την πριγκίπισσα της Σαβοΐας.[15]

Ένας από τους χαρακτήρες του Μέσερσμιτ.
Έργο του Μέσερσμιτ από ταφικό μνημείο.

Η μπαρόκ περίοδος των έργων του έληξε το 1769 με την προτομή του γιατρού της αυλής Γκέραρντ βαν Σβίτεν, που ανατέθηκε στον Μέσερσμιτ από την αυτοκράτειρα.[16] Την ίδια περίοδο εμφανίζονται τα πρώτα έργα του νεοκλασικού ρυθμού, τα οποία έκανε για να τα προσφέρει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών.[15] Σε αυτά και σε μετέπειτα έργα πρόσθεσε πολλές εμπειρίες που απέκτησε το 1765 κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στη Ρώμη.[15] Μία από αυτές τις πρώτες προτομές του, των ετών 1769 έως 1770, που επηρεάστηκαν από τη ρωμαϊκή τέχνη, αντιπροσωπεύει το γνωστό γιατρό Φραντς Άντον Μέσμερ.[15] Την ίδια περίπου εποχή (1770-1772) ο Μέσερσμιτ άρχισε να εργάζεται για τις προτομές των χαρακτήρων του, που έχει υποστηριχθεί (κυρίως από την Ερνστ Κρις) ότι συνδέθηκαν με ορισμένες παρανοϊκές ιδέες και ψευδαισθήσεις από τις οποίες έπασχε ο καλλιτέχνης στις αρχές της δεκαετίας του 1870.[15] Ο Μέσερσμιτ βρισκόταν όλο και περισσότερο σε αντίθεση με το περιβάλλον του. Η κατάστασή του επιδεινώθηκε σε τέτοιο βαθμό, ώστε το 1774, όταν έκανε αίτηση για την κενή έδρα κύριου καθηγητή στην Ακαδημία, όπου δίδασκε από το 1769, αντί να την πάρει εκδιώχθηκε από πλήρως από εκεί.[15] Σε επιστολή του προς την Αυτοκράτειρα, ο Βέντζελ Άντον, Πρίγκιπας του Κάουνιτς-Ρίτμπεχ εξήρε τις ικανότητες του Μέσερσμιτ, αλλά ανέφερε ότι εξαιτίας της φύσης της ασθένειάς του ο διορισμός του σε θέση διδασκαλίας θα ήταν επιζήμιος για το ίδρυμα.[17]

Πικραμένος, έφυγε από τη Βιέννη και μετακόμισε στην γενέτειρά του, το Βίζενσταϊγκ, και από έπειτα από εκεί στο Μόναχο.[15] Εκεί παρέμεινε δύο χρόνια περιμένοντας να εργαστεί στην αυλή. Το 1777 πήγε στο Πρέσμπουργκ (σημερινή Μπρατισλάβα), όπου ο αδελφός του, Γιόχαν Άνταμ εργαζόταν και εκείνος ως γλύπτης.[18] Εκεί πέρασε τα τελευταία έξι χρόνια της ζωής του, βρισκόμενος στα περίχωρα της πόλης.[19] Απεβίωσε στις 19 Αυγούστου 1783.[20]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb123379133. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Franz Xaver Messerschmidt». (Ολλανδικά) RKDartists. 115149.
  3. 3,0 3,1 3,2 «Benezit Dictionary of Artists» (Αγγλικά) Oxford University Press. 2006. B00121420. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 «Messerschmidt, Franz Xaver» (Γερμανικά) σελ. 441.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb123379133. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. CONOR.SI. 8480355.
  7. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/6788. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  8. http://www.getty.edu/art/exhibitions/messerschmidt/character.html
  9. http://www.theguardian.com/artanddesign/2011/jan/28/franz-xaver-messerschmidt-review
  10. http://www.visual-arts-cork.com/sculpture/messerschmidt-franz-xaver.htm
  11. http://www.hatjecantz.de/franz-xaver-messerschmidt-1736-1783-1220-0.html
  12. http://www.hatjecantz.de/franz-xaver-messerschmidt-1736-1783-1221-1.html
  13. Das Achtzehnte Jahrhundert [1]
  14. https://monuments.univie.ac.at/index.php?title=Franz_Xaver_Messerschmidt
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 15,7 15,8 http://www.getty.edu/art/collection/artists/25299/franz-xaver-messerschmidt-german-1736-1783/
  16. http://www.wga.hu/frames-e.html?/bio/m/messersc/biograph.html
  17. http://www.academia.edu/4090276/Intrigue_or_Insanity_The_Case_of_Franz_Xaver_Messerschmidt
  18. http://www.metmuseum.org/art/collection/search/236688
  19. Dystonia and Dystonic Syndromes [2]
  20. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιανουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2016.