Φιρμιλιανός Καισαρείας

Φιρμιλιανός Καισαρείας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	0η χιλιετία
Θάνατος	268 Ταρσός
Eορτασμός αγίου	28 Οκτωβρίου
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ιερέας φιλόσοφος συγγραφέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	επίσκοπος

Ο Φιρμιλιανός Καισαρείας (πέθανε το 268) χριστιανός επίσκοπος της Καισαρείας που έζησε τον 3ο αιώνα και είχε καππαδόκική καταγωγή.

Βίος

Δεν γνωρίζουμε που και πότε γεννήθηκε, πιθανή είναι πάντως η καππαδοκική καταγωγή του. Ήταν εθνικής καταγωγής με σημαντική εθνική θύραθεν παιδεία. Το 230 έγινε επίσκοπος στην Καισάρεια Καπππαδοκίας. Υπήρξε μαθητής του Ωριγένη, τον οποίον μετέβαινε συχνά να ακούει στην Παλαιστίνη ή καλούσε στην έδρα του, ή κατέφυγε ο ίδιος ο Ωριγένης με σκοπό να γλιτώσει από τον διωγμό του Μαξιμίνου του Θρακός. Ενεπλάκη σε σημαντικά εκκλησιαστικά προβλήματα της εποχής του: το Νοβατιανό σχίσμα, για το οποίο συγκάλεσε σύνοδο το 251 στην Αντιόχεια με σκοπό την εκλογή διαδόχου του Φάβιου Αντιοχείας. Έτσι εξελέγη από τη σύνοδο αυτή ο Δημητριανός. Ο Φιρμιλιανός θα καταδικάσει, επίσης, την αποδοχή του βαπτίσματος των αιρετικών από τον Στέφανο Ρώμης.

Η θέση του είναι η προβολή της άποψης πως όπως είναι ένας ο Ιησούς και μία η πίστη, ένα είναι και το βάπτισμα, άρα το βάπτισμα των αιρετικών είναι άκυρο. Με τα μέτρα που έλαβε ο Στέφανος κατά των Εκκλησιών της Αντιόχειας, διέσπασε την εκκλησιαστική ενότητα, και τελικά ο ίδιος ο επίσκοπος Ρώμης χωρίστηκε από όλους, έλεγε σε επιστολή του ο Φιρμιαλιανός.

Eνεργή θα είναι η συμμετοχή του και στο ζήτημα του Παύλου του Σαμοσατέα: με δική του πρωτοβουλία μάλιστα θα συγκληθούν τρεις κατά αυτού. σύνοδοι στην Αντιόχεια, στις δύο πρώτες δε,θα προεδρεύσει, ενώ στην τελευταία δεν θα προλάβει να συμμετάσχει αφού θα πεθάνει καθ΄όδόν, το 268 μ.Χ.

Συγγραφικό έργο

Ο Φιρμιλιανός, όπως πολλοί επίσκοποι του καιρού του, έγραψε επιστολές σχετικές με τα εκκλησιαστικά ζητήματα στη ρύθμιση των οποίων έλαβε μέρος. Αόριστες είναι οι πληροφορίες γύρω από το αν έγραψε πραγματείες. Από τις επιστολές του σώζεται μόνο αυτή προς τον Κυπριανό Καρθαγένης, την οποία συνέταξε μετά από σχετική επιστολή που του απέστειλε ο Κυπριανός, σε λατινική απόδοση. Το περιεχόμενό της σχετίζεται με το ζήτημα της εγκυρότητας του βαπτίσματος των αιρετικών και της αναγκαιότητας ή μη του αναβαπτισμού τους, το τελευταίο αποδέχονται οι Κυπριανός και Φιρμιλιανός. Έγραψε και επιστολές με αποδέκτη τον Ωριγένη. Η μαρτυρία του Μωϋσή Χωρήνη στην Αρμενική ιστορία του πως ο Φιρμιλιανός συνέταξε ιστορία των διωγμών των Χριστιανών επί Διοκλητιανού, δεν πρέπει να είναι έγκυρη, αφού ο Φιρμιλιανός δεν ήταν σύγχρονος του συγκεκριμένου αυτοκράτορα, εκτός αν έργο του που αναφερόταν σε παλιότερους διωγμούς, συμπληρώθηκε μεταγενέστερα από άλλο συντάκτη.

Πηγές

• Παναγιώτης Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, τομ. Β. εκδ. Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη, 2005, σελ.955-957
• Στυλιανός Παπαδόπουλος, Πατρολογία τομ. Α' ,εκδ. Παρουσία, Αθήνα, 1997, σελ.456-457
• Βασίλειος Τατάκης, Η Συμβολή της Καππαδοκίας στη Χριστιανική Σκέψη, ΦΙΡΜΙΛΙΑΝΟΣ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ [2]