Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τζέμμα Σκούλμε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Τζέμμα Σκούλμε
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Džemma Lija Skulme (Γερμανικά)
Γέννηση20  Σεπτεμβρίου 1925[1][2]
Ρίγα[2]
Θάνατος9  Νοεμβρίου 2019[2]
Ρίγα
Τόπος ταφήςδασικό νεκροταφείο της Ρίγας
Χώρα πολιτογράφησηςΛετονία[3]
Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΛετονικά[4]
Ρωσικά[5]
ΣπουδέςΑκαδημία Τέχνης της Λετονίας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακαλλιτέχνιδα[6]
ζωγράφος[7]
εικαστικός καλλιτέχνης[5]
εικονογράφος[5]
Οικογένεια
ΣύζυγοςArtūrs Dimiters (1947–1953)
Ojārs Ābols (1953–1983)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤάγμα των Τριών Αστέρων
Κρατικό Βραβείο Ε.Σ.Σ.Δ.
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Τζέμμα Σκούλμε (20 Σεπτεμβρίου 1925 – 9 Νοεμβρίου 2019) ήταν Λετονή καλλιτέχνης και μοντερνιστής ζωγράφος. Η προσωπικότητα της Τζέμμα Σκούλμε έπαιξε πρωταρχικό ρόλο στην ανάπτυξη της Λετονικής τέχνης και στην κοινωνική ζωή της Λετονίας στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. [8]

Η Τζέμμα Σκούλμε καταγόταν από την οικογένεια καλλιτεχνών Σκούλμε. Ήταν κόρη του Λετονού ζωγράφου Ότο Σκούλμε (1889-1967) και της πρώτης γυναίκας γλύπτριας της Λετονίας Μάρτα Λιεπίνα- Σκούλμε (1890–1962). [9] Ο Ότο , η Μάρτα και ο θείος της Τζέμμα, Ούγκα Σκούλμε, ήταν μέλη της Ομάδας Καλλιτεχνών της Ρίγας που καθόρισαν την ανάπτυξη της τέχνης στη Λετονία τη δεκαετία του 1930.

Το 1949 η Τζέμμα Σκούλμε αποφοίτησε από το τμήμα εικαστικής τέχνης της Ακαδημίας Τέχνης της Λετονίας και το Ινστιτούτο Τέχνης Repin το 1955. Από το 1956 ήταν μέλος της Ένωσης Καλλιτεχνών της Λετονίας και ήταν η πρόεδρός της από το 1982-1992. Το 1976 της απονεμήθηκε ο τιμητικός τίτλος του Λαϊκού Καλλιτέχνη της Λετονικής ΣΣΔ. Από το 1993 ήταν πρόεδρος του Ιδρύματος Jaunrades. Το 1992 εξελέγη επίτιμο μέλος της Λετονικής Ακαδημίας Επιστημών και έλαβε επίτιμο διδάκτορα από την Ακαδημία Τέχνης της Λετονίας το 1998. Σε αναγνώριση της δουλειάς της, ο Σύλλογος Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης Τέχνης της Λετονίας την τίμησε με το πτυχίο Dr. honoris causa για τη συμβολή της στον Λετονικό πολιτισμό. [10]

Η Τζέμμα Σκούλμε δούλεψε σε λάδι, ακρυλικό και ακουαρέλα. Ξεκινώντας τη δεκαετία του 1970 ανέπτυξε το θέμα της καρυάτιδας, όπου προσπάθησε να αποκαλύψει την ηθική και πνευματική δύναμη μιας γυναίκας (Οι Γυναίκες της Νικαράγουα, 1968· Καρυάτιδα, 1979, και άλλες). Επίσης, στράφηκε στο θέμα του οπλοφόρου, τη Λετονική εθνογραφία και τις αρχές της λαϊκής τέχνης. Στους πίνακές της του δεύτερου μισού της δεκαετίας του 1960 η κοσμοθεωρία της έγινε πιο δραματική και ανέβασε την εκφραστικότητα της δουλειάς της χρησιμοποιώντας μεγάλο πινέλο ή ακόμα και μαχαίρι παλέτας για εφαρμογή του χρώματος. Σε κομμάτια όπως η Μάρτα με Μάσκα (1973), ο Βαλεντίνς Σκούλμε ως Ριχάρδος Γ' (1974) και ο Διάλογος (1975) η καλλιτέχνης απεικονίζει με αυθόρμητη ευκολία δραματικές ή ηρωικές εικόνες γεμάτες ζωή και πνεύμα. [11] Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 έγινε επίσης γνωστή για τις εικονογραφήσεις βιβλίων και περιοδικών της.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 η καλλιτέχνης στρέφεται στην τεχνική του συγγραφέα - συνδυασμός ακρυλικού και λαδιού δημιουργώντας έτσι ενδιαφέρουσες υφές. Η ζωγραφική της αυτή την περίοδο έχει γίνει πιο εννοιολογική. Τις τελευταίες δεκαετίες ο Τζέμμα Σκούλμε χρησιμοποιεί αφελή στυλιστική παιδική ζωγραφιά για να δημιουργήσει ζωηρά και ζωγραφικά βιρτουόζα έργα τέχνης. Έχει εργαστεί ως βοηθός διακοσμήτριας στο Daile Theatre και στο Κουκλοθέατρο της Λετονίας (1945-1947). [12]

Η Λετονή ιστορικός τέχνης Λάιμα Σλάβα τονίζει τη γραμμή ως ανακάλυψη της δεκαετίας του 1960 στο δημιουργικό έργο της Τζέμμα Σκούλμε: «Στην αρχή είναι ομαλή και εποικοδομητική και ορίζει το σχήμα ενός χαρακτήρα, μετά γίνεται πιο ελαφρύ και πιο διαφανές». [13]

Ατομικές εκθέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τζέμμα Σκούλμε έχει συμμετάσχει σε ατομικές εκθέσεις από το 1949: Ρίγα (1968, 1985, 1992, 1994, 1995), Μόσχα (1969, 1984), Γενεύη (Ελβετία), Μιλάνο (Ιταλία, 1971), Βίλνιους (1976), Φρίντρικσταντ (Νορβηγία, 1994, 1995), Cesis (1996), Κίεβο (Ουκρανία, 1997), Έκθεση Οικογένεια των Σκούλμε στο Δυτικό Βερολίνο (1981), Πίτσμπουργκ (ΗΠΑ, 1986), Μπέργκαμο (Ιταλία, 1987), Ρίγα (1998). – 1999).

Ομαδικές εκθέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα έργα της έχουν παρουσιαστεί σε εκθέσεις στη Νέα Υόρκη (1989), Μόναχο, Βόννη, Πίτσμπουργκ (ΗΠΑ, ''Γυναίκες μεταξύ Εποχών: Νέα Έθνη, Νέα Τέχνη'', 1993).

Τα έργα της μπορεί κανείς να τα δει στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Λετονίας, στο Μουσείο Τέχνης Zimmerli στο Πανεπιστήμιο Rutgers (ΗΠΑ), στην Πινακοθήκη Tretyakov (Ρωσία).

Τα έργα της βρίσκονται επίσης σε ιδιωτικές συλλογές ατόμων, μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος της Ρωσίας και η βασίλισσα της Δανίας. [14]

Αφιέρωση στον καλλιτέχνη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1986, μια ταινία ντοκιμαντέρ "Τζέμμα" αφιερώθηκε στην καλλιτέχνιδα στο Riga Film Studio. Διευθυντής του είναι η Λάιμα Ζούργκινα.

  1. 1,0 1,1 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd.nl/explore/artists/72958. Ανακτήθηκε στις 23  Αυγούστου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 www.apollo.lv/6822043/dievs-vinu-pienema-muziba-aizgajusi-maksliniece-dzemma-skulme. Ανακτήθηκε στις 9  Νοεμβρίου 2019.
  3. e97186bd-8b98-4890-9110-b0ad8b6a79da. Ανακτήθηκε στις 4  Ιουλίου 2020.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb16577589z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  5. 5,0 5,1 5,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. mzk20241243710. Ανακτήθηκε στις 18  Νοεμβρίου 2024.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 110028570. Ανακτήθηκε στις 7  Μαρτίου 2015.
  7. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουνίου 2019.
  8. Manss.lv. «The great summer exhibition 2010». 
  9. Apinis.lv. «The Hundred Great Latvians» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 26 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2022. 
  10. Gerharde-Upeniece, Ginta (2013). 50 Latvian Painting Masterpieces of the 20th century. Riga: Jumava. σελ. 69. ISBN 978-9934-11-397-0. 
  11. Жажеровна Нефедова, Инара (1982). Джемма Скулме: Живопись. Мастера советского искусства (στα Ρωσικά). Moscow: Советский художник. σελ. 106. 
  12. Ņefedova, Ināra (1995). Māksla un arhitektūra biogrāfijās (στα Λετονικά). Riga: Latvijas enciklopēdija. σελ. 61. ISBN 5-89960-057-8. 
  13. Slava, Laima (2015). Džemma Skulme. Riga: Neputns. ISBN 978-9934-512-63-6. 
  14. «Dzemma Skulme». www.gallery.lv. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2018.