Σύφαξ

Σύφαξ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	250 π.Χ. Αΐν Τεμουχέντ
Θάνατος	202 π.Χ. Τίβολι
Τόπος ταφής	Mausoleum of Blad Guitoun
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Σοφονίσβη
Τέκνα	Βερμίνας της Νουμιδίας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μονάρχης
Σχετικά πολυμέσα

Ο Σύφαξ (Σύφακας) ήταν βασιλιάς της Βερβερικής φυλής των Μασισιλιανών στην δυτική Νουμιδία, στην σημερινή Αλγερία το τελευταίο τέταρτο του 3ου αιώνα π.Χ., την ιστορία περιγράφει ο Τίτος Λίβιος. Το βασίλειο του αποτελούσε εκτεταμένη περιοχή με πρωτεύουσα την σημερινή Κωνσταντίνη στο Φεζ. Όταν ξέσπασε ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος ανάμεσα στην Αρχαία Καρχηδόνα και την Αρχαία Ρώμη ο Σύφαξ υποστήριξε στην αρχή τους Ρωμαίους, οι Ρωμαίοι έστειλαν στρατιωτική βοήθεια να εκπαιδεύσουν τους Μασισιλιανούς. Με τη βοήθεια τους επιτέθηκε στην αντίπαλη ανατολική φυλή των Μασιλιανών Βερβέρων που κυβερνούσε ο βασιλιάς Γάλα και υποστήριζε τους Καρχηδόνιους. Με τον θάνατο του βασιλιά Γάλα (206 π.Χ.) οι γιοι του Μασανάσης Α΄ της Νουμιδίας και Οεζάλκης συγκρούστηκαν για τη διαδοχή, επικράτησε ο Μασανάσης Α΄, αλλά ο Σύφαξ βρήκε την ευκαιρία να καταλάβει μεγάλα τμήματα του ανατολικού βασιλείου των Μασιλιανών. Όταν ο Ρωμαίος στρατηγός Σκιπίων ο Αφρικανός νίκησε στη "μάχη της Ιλίπα" (206 π.Χ.) έστειλε τον φίλο του Γκάιους Λέλιους να συναντήσει τον Σύφαξ για να ανανεώσει τη συμμαχία ανάμεσα στους Ρωμαίους και τους Μασισιλιανούς. Ο Σύφαξ αρνήθηκε να υπογράψει Συνθήκη με κάποιον εκπρόσωπο και ζήτησε από τον ίδιο τον Σκιπίωνα τον Αφρικανό να το έρθει, ο Σκιπίων πήρε το ρίσκο να το κάνει. Την ίδια στιγμή ήρθε ο Καρχηδόνιος στρατηγός Χασντρουμπάλ Γκίσκο να καταλάβει το λιμάνι των Νουμιδίων με επτά Τριήρης, ο Σύφαξ πρόλαβε να τον εμποδίσει. Ο Σκιπίων ο Αφρικανός κάλεσε και τους δύο σε γεύμα, ο Σύφαξ και ο Χασντρουμπάλ Γκίσκο έμειναν εκεί έκπληκτοι από τη γοητεία του Σκιπίωνα.

Η αποστασία

Ανδριάντας πιθανότατα του Σύφακος.

Ο προνοητικός Μασσανάσσης ωστόσο είχε προβλέψει την τελική επικράτηση των Ρωμαίων και αποφάσισε να αλλάξει υποστήριξη, οι Καρχηδόνιοι αποφάσισαν να αναζητήσουν άλλον σύμμαχο και τον βρήκαν στο πρόσωπο του Σύφακα. Ο Χασντρουμπάλ Γκίσκο επικύρωσε την συμμαχία και έδωσε την κόρη του Σοφονίσβη σύζυγο στον Σύφακα, ήταν αρραβωνιασμένη με τον Μασσανάσση. Με την ανανέωση της συμμαχίας με τους Καρχηδόνιους ο Σύφαξ έγινε πανίσχυρος στην Αφρική, ανάγκασαν τον Σκιπίωνα να εγκαταλείψει την "πολιορκία της Ουτίκα". Με την "μάχη των Μεγάλων Πεδιάδων" ωστόσο (203 π.Χ.) ο Σκιπίων τους συνέτριψε, ο ίδιος κατέλαβε την Καρχηδόνα ενώ ο Μασσανάσσης και ο Γκάιους Λέλιους καταδίωξαν τον Σύφακα στην Κωνσταντίνη. Στην διάρκεια της καταδίωξης ο στρατός του Σύφακος αποστάτησε, ο ίδιος σε μια ύστατη προσπάθεια επιτέθηκε γενναία στον Ρωμαϊκό στρατό αλλά το άλογο του τον έριξε και τον συνέλαβαν. Ο Μασσανάσσης τον παρέδωσε τον Σκιπίωνα ο οποίος τον μετέφερε στην Ρώμη για τον γύρο του θριάμβου, πέθανε αιχμάλωτος στο Τίβολι (202 π.Χ.) Η σύζυγος του Σοφονίσβη παντρεύτηκε τον Μασσανάσση αλλά ο Σκιπίων ήταν καχύποπτος μαζί της και της ζήτησε να έρθει μαζί του να τον χειροκροτήσει στον γύρο του θριάμβου. Η Σοφονίσβη προτίμησε να πεθάνει παρά να ζήσει μια τέτοια ντροπή, ζήτησε από τον Μασσανάσση να αυτοκτονήσει και ο ίδιος την βοήθησε με δηλητήριο.

Πηγές

• Scullard, Howard Hayes (1970). Scipio Africanus: Soldier and Politician. Cornell University Press.
• Akerraz, Aomar (2006). L'Africa romana: mobilità delle persone e dei popoli, dinamiche migratorie, emigrazioni ed immigrazioni nelle province occidentali dell'Impero romano : atti del XVI Convegno di studio, Rabat, 15-19 dicembre (in French). Carocci.