Σβούρα

Μεταλλική σβούρα με λεπτομέρειες πλαστικού. Το έμβολο χρησιμοποιείται για στροβιλισμό πάνω στη βάση της.

Ξύλινη σβούρα με κορδόνι που ξετυλίγεται για τη στρέψη, σε περιστροφή.

Η σβούρα είναι παιχνίδι βασισμένο στο φαινόμενο της γυροσκοπικής μετάπτωσης. Πρόκειται για ένα σφόνδυλο που περιστρέφεται γύρω από έναν άξονα συμμετρίας του και ακουμπά στο κάτω μέρος του σχεδόν σημειακά σε επιφάνεια, όπως θα μπορούσε να είναι η επιφάνεια ενός τραπεζιού. Η σβούρα λειτουργεί με τον τρόπο που γνωρίζουμε, μέσα σε βαρυτικό πεδίο που έχει μορφή όπως αυτό στην επιφάνεια της Γης. Ο άξονας περιστροφής δεν είναι εντελώς κατακόρυφος και διαγράφει κώνο που ολοένα ανοίγει και στο τέλος η σβούρα πέφτει μόλις ακουμπήσει στην επιφάνεια που τη στηρίζει. Η κίνηση αυτή που κρατά τη σβούρα όρθια και δεν πέφτει, ενώ φαίνεται να γέρνει, ονομάζεται γυροσκοπική μετάπτωση. Αν η σβούρα στηρίζεται πάνω στη «μύτη» μιας καρφίτσας, μπορεί να συνεχίσει να εκτελεί τη μετάπτωση του άξονα περιστροφής της ακόμη και εντελώς οριζόντια, δηλαδή ο άξονας να διαγράφει πλέον κύκλο αντί κώνου και η σβούρα φαίνεται να κρέμεται, όμως δεν πέφτει.

Η σβούρα είναι γνωστή από την αρχαιότητα, στα αρχαία ελληνικά με το όνομα στρόβος.

Κατασκευή

Η εκδοχή του παιχνιδιού της σβούρας, την οποία περιστρέφει το ξετύλιγμα ενός σπάγκου, φτιαχνόταν από ξύλο και ζωγραφίζονταν με χρώματα και σχέδια. Οι σβούρες μπορεί να είναι περίτεχνες μεταλλικές κατασκευές με μηχανισμούς που βοηθούν στην περιστροφή τους. Τελευταία χρησιμοποιείται και πλαστικό για την κατασκευή τους. Ως σβούρα χρησιμοποιείται και γίνεται παιχνίδι οτιδήποτε μπορεί και περιστρέφεται γύρω από κάποιον άξονά του με τη βοήθεια των δαχτύλων του χεριού.