Προβολή πηγαίου κώδικα για τη σελίδα Ρωσικό αλφάβητο

{{χωρίς παραπομπές|17|06|2018}}
{{επιμέλεια|Τα παραδείγματα που αφορούν την προφορά πρέπει πρώτιστα να είναι σε λέξεις της ελληνικής γλώσσας, αφού βρισκόμαστε στην ελληνόγλωσση Βικιπαίδεια + η μετάφραση των αγγλικών λέξεων των παραδειγμάτων δεν έχει καμιά θέση}}
[[File:00Russian Alphabet 3.svg|thumb|Το ρωσικό αλφάβητο|εναλλ.=]]{{Listen |filename=russian_alphabet.ogg|title=Russian alphabet |description= Listen to the Russian alphabet | format =[[Ogg]]}}
Το '''ρωσικό αλφάβητο''' αποτελείται από 33 γράμματα. Προέρχεται από το [[ελληνικό αλφάβητο]], ωστόσο κάποιοι χαρακτήρες του είναι εντελώς διαφορετικοί από τους ελληνικούς, προκειμένου να αποδώσουν κάποια ιδιαίτερα φωνήματα της [[Ρωσική γλώσσα|ρωσικής γλώσσας]]. Το ρωσικό αλφάβητο αποτελείται από 10 φωνήεντα και 21 σύμφωνα, ενώ δύο γράμματα, το ь και το ъ, δεν αποτελούν ήχους.

== Το αλφάβητο ==
{| class="wikitable"
|+
!А
!Б
!В
!Г
!Д
!Е
!Ё
!Ж
!З
!И
!Й
!К
!Л
!М
!Н
!О
!П
!Р
!С
!Т
!У
!Ф
!Х
!Ц
!Ч
!Ш
!Щ
!Ъ
!Ы
!Ь
!Э
!Ю
!Я
|-
|а
|б
|в
|г
|д
|е
|ё
|ж
|з
|и
|й
|к
|л
|м
|н
|о
|п
|р
|с
|т
|у
|ф
|х
|ц
|ч
|ш
|щ
|ъ
|ы
|ь
|э
|ю
|я
|}

== Πίνακας του ρωσικού αλφαβήτου ==
Το ρωσικό αλφάβητο έχει ως ακολούθως :
{| class="wikitable"
!Γράμμα
!Cursive
!Πλάγια γραφή
!Όνομα
!Παλαιότερη ονομασία
!Προφορά
!Επιστημονική μεταγραφή
!Παράδειγμα λέξης στα αγγλικά
!Παράδειγμα στα ρωσικά, προφορά, ερμηνεία
!№
|-
|'''Аа'''
|
|''А а''
|а
[a]
|азъ
[as]
|/a/
|a
|f'''a'''ther
|дв'''а''' ''dva''
"δύο"
|1
|-
|'''Бб'''
|
|''Б б''
|бэ
[bɛ]
|буки
[ˈbukʲɪ]
|/b/ or /bʲ/
|b
|'''b'''ad
|о'''б'''а ''óba''
"και οι δύο"
|–
|-
|'''Вв'''
|
|''В в''
|вэ
[vɛ]
|вѣди
[ˈvʲedʲɪ]
|/v/ or /vʲ/
|v
|'''v'''ine
|'''в'''от ''vot''
"εδώ"
|2
|-
|'''Гг'''
|
|''Г г''
|гэ
[ɡɛ]
|глаголь
[ɡɫɐˈɡolʲ]
|/ɡ/ or /gʲ/
|g
|'''g'''o
|'''г'''од ''god''
"έτος"
|3
|-
|'''Дд'''
|
|''Д д''
|дэ
[dɛ]
|добро
[dɐˈbro]
|/d/ or /dʲ/
|d
|'''d'''o
|'''д'''а ''da''
"ναι"
|4
|-
|'''Ее'''
|
|''Е е''
|е
[je]
|есть
[jesʲtʲ]
|/je/, / ʲe/ or /e/
|e
|'''ye'''s
|н'''е''' ''ne''
"όχι"
|5
|-
|'''Ёё'''
|
|''Ё ё''
|ё
[jo]
|–
|/jo/ or / ʲo/
|ë
|'''yo'''re
|'''ё'''ж ''yozh''
"σκατζόχοιρος"
|–
|-
|'''Жж'''
|
|''Ж ж''
|жэ
[ʐɛ] <small>( listen)</small>
|живѣте
[ʐɨˈvʲetʲɪ]
|/ʐ/
|ž
|plea'''s'''ure
|'''ж'''ук ''zhuk''
"σκαθάρι"
|–
|-
|'''Зз'''
|
|''З з''
|зэ
[zɛ]
|земля
[zʲɪˈmlʲæ]
|/z/ or /zʲ/
|z
|'''z'''oo
|'''з'''ной ''znoy''
"heat"
|7
|-
|'''Ии'''
|
|''И и''
|и
[i]
|иже
[ˈiʐɨ]
|/i/, / ʲi/, or /ɨ/
|i
|pol'''i'''ce
|'''и'''л'''и''' ''íli''
"or"
|8
|-
|'''Йй'''
|
|''Й й''
|и краткое
[i ˈkratkəjɪ]
|и съ краткой
[ɪ s ˈkratkəj]
|/j/
|j
|to'''y'''
|мо'''й''' ''moy''
"my, mine"
|–
|-
|'''Кк'''
|
|''К к''
|ка
[ka]
|како
[ˈkakə]
|/k/ or /kʲ/
|k
|'''k'''ept
|'''к'''то ''kto''
"who"
|20
|-
|'''Лл'''
|
|''Л л''
|эл ''or'' эль
[ɛɫ] ''or'' [ɛlʲ]
|люди
[ˈlʲʉdʲɪ]
|/ɫ/ or /lʲ/
|l
|fee'''l''' or '''l'''amp
|'''л'''и ''li''
"whether"
|30
|-
|'''Мм'''
|
|''М м''
|эм
[ɛm]
|мыслѣте
[mɨˈsʲlʲetʲɪ]
|/m/ or /mʲ/
|m
|'''m'''ap
|'''м'''еч ''mech''
"sword"
|40
|-
|'''Нн'''
|
|''Н н''
|эн
[ɛn]
|нашъ
[naʂ]
|/n/ or /nʲ/
|n
|'''n'''ot
|'''н'''о ''no''
"but"
|50
|-
|'''Оо'''
|
|''О о''
|о
[о]
|онъ
[on]
|/o/
|o
|m'''o'''re
|'''о'''н ''on''
"he"
|70
|-
|'''Пп'''
|
|''П п''
|пэ
[pɛ]
|покой
[pɐˈkoj]
|/p/ or /pʲ/
|p
|'''p'''et
|'''п'''од ''pod''
"under"
|80
|-
|'''Рр'''
|
|''Р р''
|эр
[ɛr]
|рцы
[rt͡sɨ]
|/r/ or /rʲ/
|r
|rolled r
|'''р'''ека ''reká''
"river"
|100
|-
|'''Сс'''
|
|''С с''
|эс
[ɛs]
|слово
[ˈsɫovə]
|/s/ or /sʲ/
|s
|'''s'''et
|е'''с'''ли ''yésli''
"if"
|200
|-
|'''Тт'''
|
|''Т т''
|тэ
[tɛ]
|твердо
[ˈtvʲerdə]
|/t/ or /tʲ/
|t
|'''t'''op
|'''т'''о'''т''' ''tot''
"that"
|300
|-
|'''Уу'''
|
|''У у''
|у
[u]
|укъ
[uk]
|/u/
|u
|t'''oo'''l
|'''у'''же ''uzhé''
"already"
|400
|-
|'''Фф'''
|
|''Ф ф''
|эф
[ɛf]
|фертъ
[fʲert]
|/f/ or /fʲ/
|f
|'''f'''ace
|'''ф'''орма ''fórma''
"form"
|500
|-
|'''Хх'''
|
|''Х х''
|ха
[xa]
|хѣръ
[xʲer]
|/x/ or /xʲ/
|x
|lo'''ch'''
|ду'''х''' ''dukh''
"spirit"
|600
|-
|'''Цц'''
|
|''Ц ц''
|цэ
[tsɛ]
|цы
[t͡sɨ]
|/t͡s/
|c
|si'''ts'''
|коне'''ц''' ''konéts''
"end"
|900
|-
|'''Чч'''
|
|''Ч ч''
|че
[tɕe]
|червь
[t͡ɕerfʲ]
|/t͡ɕ/
|č
|'''ch'''at
|'''ч'''ас ''chas''
"hour"
|90
|-
|'''Шш'''
|
|''Ш ш''
|ша
[ʂa]
|ша
[ʂa]
|/ʂ/
|š
|'''sh'''arp
|ва'''ш''' ''vash''
"yours"
|–
|-
|'''Щщ'''
|
|''Щ щ''
|ща
[ɕɕæ]
|ща
[ɕt͡ɕæ]
|/ɕɕ/
|šč
|'''sh'''eer (σε κάποιες διαλέκτους προφέρεται όπως στην λέξη pu'''shch'''air)
|'''щ'''ека ''shcheká''
"cheek"
|–
|-
|'''Ъъ'''
|
|''Ъ ъ''
|твёрдый знак
[ˈtvʲɵrdɨj znak ] <small>( listen)</small>
|еръ
[jer]
|
|ʺ
|(called "hard sign") silent, prevents palatalization of the preceding consonant
|об'''ъ'''ект ''obyékt''
"object"
|–
|-
|'''Ыы'''
|
|''Ы ы''
|ы
[ɨ]
|еры
[jɪˈrɨ]
|[ɨ]
|y
|ros'''e'''s, h'''i'''t
|т'''ы''' ''ty''
"you"
|–
|-
|'''Ьь'''
|
|''Ь ь''
|мягкий знак
[ˈmʲæxʲkʲɪj znak ] <small>( listen)</small>
|ерь
[jerʲ]
|/ ʲ/
|'
|(called "soft sign") silent, palatalizes the preceding consonant (if it is phonologically possible)
|вес'''ь''' '''vyes'''
"all"
|–
|-
|'''Ээ'''
|
|''Э э''
|э
[ɛ]
|э оборотное
[ˈɛ ɐbɐˈrotnəjɪ]
|/e/
|è
|m'''e'''t
|'''э'''то ''éto''
"this, that"
|–
|-
|'''Юю'''
|
|''Ю ю''
|ю
[ju]
|ю
[ju]
|/ju/ or / ʲu/
|ju
|'''u'''se
|'''ю'''г ''yug''
"south"
|–
|-
|'''Яя'''
|
|''Я я''
|я
[ja]
|я
[ja]
|/ja/ or / ʲa/
|ja
|'''ya'''rd
|р'''я'''д ''ryad''
"row"
|–
|-
! colspan="10" |γράμματα που εξαφανίστηκαν το 1917–18
|-
|'''Іі'''
|–
|''І і''
|–
|і десятеричное
[i]
|/i/, / ʲi/, or /j/
|i
|όπως το '''и''' ή το '''й'''
|стихотворен'''і'''я (τώρα стихотворен'''и'''я) ''stikhotvoréniya''
"ποιήματα, (του) ποιήματος"
|10
|-
|'''Ѳѳ'''
|–
|''Ѳ ѳ''
|–
|ѳита
[fʲɪˈta]
|/f/ or /fʲ/
|f
|όπως το '''ф'''
|ор'''ѳ'''ографія (τώρα ор'''ф'''ограф'''и'''я) ''orfográfiya''
"ορθογραφία"
|9
|-
|'''Ѣѣ'''
|–
|''Ѣ ѣ''
|–
|ять
[jætʲ]
|/e/ or / ʲe/
|ě
|όπως το '''е'''
|Алекс'''ѣ'''й (τώρα Алекс'''е'''й) ''Alekséy''
Αλεξέι
|–
|-
|'''Ѵѵ'''
|–
|''Ѵ ѵ''
|–
|ижица
[ˈiʐɨtsə]
|/i/ or / ʲi/
|i
|Συνήθως όπως το '''и'''
|м'''ѵ'''ро (τώρα м'''и'''ро) ''míro''
"χρισμός (μύρο)"
|–
|-
! colspan="10" |γράμματα που εξαφανίστηκαν πριν το 1750
|-
|'''Ѕѕ'''
|–
|''Ѕ ѕ''
|–
|зѣло
[zʲɪˈɫo]
|/z/ or /zʲ/
|z
|όπως το '''з'''
| -
|6
|-
|Ѯѯ
|–
|''Ѯ ѯ''
|–
|кси
[ksʲi]
|/ks/ or /ksʲ/
|ks
|όπως το '''кс'''
| -
|60
|-
|Ѱѱ
|–
|''Ѱ ѱ''
|–
|пси
[psʲi]
|/ps/ or /psʲ/
|ps
|όπως το '''пс'''
| -
|700
|-
|Ѡѡ
|–
|''Ѡ ѡ''
|–
|омега
[ɐˈmʲeɡə]
|/o/
|o
|όπως το '''о'''
| -
|800
|-
|Ѫѫ
|–
|''Ѫ ѫ''
|–
|юсъ большой
[jus bɐlʲˈʂoj]
|/u/, /ju/or / ʲu/
|ǫ
|όπως το '''у''' ή το '''ю'''
| -
|–
|-
|Ѧѧ
|–
|''Ѧ ѧ''
|–
|юсъ малый
[jus ˈmaɫɨj]
|/ja/ or / ʲa/
|ę
|όπως το '''я'''
| -
|–
|-
|Ѭѭ
|–
|''Ѭ ѭ''
|–
|юсъ большой іотированный
[jus bɐlʲˈʂoj jɪˈtʲirəvənnɨj]
|/ju/ or / ʲu/
|jǫ
|όπως το '''ю'''
| -
|–
|-
|Ѩѩ
|–
|''Ѩ ѩ''
|–
|юсъ малый іотированный
[jus ˈmaɫɨj jɪˈtʲirəvən.nɨj]
|/ja/ or / ʲa/
|ję
|όπως το '''я'''
| -
|–
|}

=== Συχνότητα χρήσης ===
Η συχνότητα των χαρακτήρων στην γραπτή μορφή της ρωσικής γλώσσας έχει ως ακολούθως :
{| class="wikitable sortable"
!Γράμμα
!Συχνότητα
!Άλλες πληροφορίες
|-
|О
|11.07%
|Το γράμμα με την συχνότερη χρήση στο ρωσικό αλφάβητο.
|-
|Е
|8.50%
|Οι ξένες λέξεις μερικές φορές χρησιμοποιούν το γράμμα Е αντί για το γράμμα Э, ακόμα και αν το γράμμα προφέρεται ''e'' αντί για ''ye''. Επιπλέον, το Ё συχνά αντικαθίσταται από το Е. Αυτό κάνει το Е ακόμα πιο κοινό γράμμα στην χρήση.
|-
|А
|7.50%
|
|-
|И
|7.09%
|
|-
|Н
|6.70%
|Το πιο συχνό σύμφωνο στο ρωσικό αλφάβητο.
|-
|Т
|5.97%
|
|-
|С
|4.97%
|
|-
|Л
|4.96%
|
|-
|В
|4.33%
|
|-
|Р
|4.33%
|
|-
|К
|3.30%
|
|-
|М
|3.10%
|
|-
|Д
|3.09%
|
|-
|П
|2.47%
|
|-
|Ы
|2.36%
|
|-
|У
|2.22%
|
|-
|Б
|2.01%
|
|-
|Я
|1.96%
|
|-
|Ь
|1.84%
|
|-
|Г
|1.72%
|
|-
|З
|1.48%
|
|-
|Ч
|1.40%
|
|-
|Й
|1.21%
|
|-
|Ж
|1.01%
|
|-
|Х
|0.95%
|
|-
|Ш
|0.72%
|
|-
|Ю
|0.47%
|
|-
|Ц
|0.39%
|
|-
|Э
|0.36%
|Οι ξένες λέξεις μερικές φορές χρησιμοποιούν το ''E'' αντί για το Э, παρόλο που το πρώτο προφέρεται ''e'' αντί για ''ye''. Αυτή η χρήση κάνει το Э λιγότερο κοινό στην χρήση γράμμα.
|-
|Щ
|0.30%
|
|-
|Ф
|0.21%
|Το λιγότερο σύχνό σύμφωνο στο ρωσικό αλφάβητο.
|-
|Ё
|0.20%
|Στα γραπτά ρωσικά, το Ё συχνά αντικαθίσταται από το ''E''.
|-
|Ъ
|0.02%
|Ъ συνήθιζε να είναι ένα αρκετά κοινό γράμμα στο ρωσικό αλφάβητο. Αυτό συνέβαινε επειδή πριν τις μεταρρυθμίσεις του 1918, κάθε λέξη που έληγε σε ένα σύμφωνο που δεν ήταν palatalized γραφόταν με τελικό Ъ - π.χ. η λέξη вотъ πριν το 1918 vs. η λέξη вот μετά το 1918. Οι μεταρρυθμίσεις του 1918 περιόρισαν την χρήση του Ъ μέσα σε αυτό το περιεχόμενο, κάνοντάς το το λιγότερο κοινό γράμμα στο ρωσικό αλφάβητο.
|}

== Γράμματα που εξαφανίστηκαν το 1918 ==
{| class="wikitable"
!Γράμμα
!Όνομα
!Περιγραφή
|-
|і
|Decimal I
|Πανομοιότυπο στην προφορά με το ⟨и⟩, αυτό το γράμμα χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά μπροστά από άλλα φωνήεντα και το ⟨й⟩ ("μικρό I") (για παράδειγμα, ⟨патріархъ⟩ [pətrʲɪˈarx], 'patriarch') και στην λέξη ⟨міръ⟩ [mʲir] ('world') και τα παράγωγά του για να το ξεχωρίσει από την λέξη ⟨миръ⟩ [mʲir] ('peace')
|-
|ѳ
|Fita
|Αυτό το γράμμα προήλθε από το ελληνικό θήτα και ήταν πανομοιότυπο με το ⟨ф⟩ στην προφορά αλλά χρησιμοποιήθηκε διαφορετικά - με βάση την ετυμολογία του (για παράδειγμα το ⟨Ѳёдоръ⟩ "Theodore" έγινε ⟨Фёдор⟩ "Fyodor").
|-
|ѣ
|Yat
|Στα μέσα του 18ου αιώνα το γράμμα αυτό είχε πανομοιότυπη προφορά με το ⟨е⟩. Από την κατάργησή του το 1918, έχει παραμείνει ως πολιτικό σύμβολο της παλιάς ορθογραφίας.
|-
|ѵ
|Izhitsa
|Αυτό το γράμμα προέρχεται από το ελληνικό ύψιλον, συνήθως πανομοιότυπο με το ⟨и⟩ στην προφορά, και χρησιμοποιούνταν για ελληνικές δάνειες λέξεις όπως το λατινικό Y (π.χ. στην λέξη ''synod, myrrh'') ; από το 1918, έγινε πολύ σπάνιο. Στον 18ο αιώνα, χρησιμοποιούνταν επίσης μετά από κάποια φωνήεντα και από τότε έχει αντικατασταθεί από το ⟨в⟩ ή (σπάνια) από το ⟨у⟩. Για παράδειγμα, ένα ελληνικό πρόθεμα αρχικά συλλαβιζόταν ⟨аѵто-⟩ (ισοδύναμο του αγγλικού ''auto-'') και σήμερα συλλαβίζεται ⟨авто⟩ στις περισσότερες περιπτώσεις και ⟨ауто-⟩ σε μερικές σύνθετες λέξεις.
|}

==Το ρωσικό πληκτρολόγιο==
Το συνηθισμένο ρωσικό πληκτρολόγιο είναι όπως το ακόλουθο :

::[[File:KB Russian.svg|540px|Russian keyboard layout]]

Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές επιλογές των επονομαζόμενων "φωνητικών πληκτρολογίων" που μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει σε έναν υπολογιστή - στην περίπτωση των μη Ρώσων. Για παράδειγμα, όταν γράψεις ένα αγγλικό (λατινικό) γράμμα σε ένα πληκτρολόγιο, στην ουσία θα γράψεις ένα ρωσικό γράμμα με παρόμοιο ήχο (Α-Α, Ο-Ο, F-Φ).

== Ονόματα επιστολών ==
Μέχρι περίπου το έτος 1900, τα μνημονικά ονόματα που κληρονομήθηκαν από την σλαβική εκκλησία χρησιμοποιήθηκαν στις επιστολές. Εισήχθη και υιοθετήθηκε η ορθογραφία της προ 1918 περιόδου στο αλφάβητο της μετά 1708 εποχής.

Ο Ρώσος ποιητής Αλεξάντερ Πούσκιν έγραψε : "Τα γράμματα που συνθέτουν το σλαβικό αλφάβητο δεν παράγουν κανένα νόημα, Τα Аз, буки, веди, глаголь, добро κλπ. αποτελούν ξεχωριστές λέξεις και έχουν επιλεγεί μόνο για τον αρχικό τους ήχο." Ωστόσο, δεδομένου ότι τα ονόματα των πρώτων γραμμάτων του σλαβικού αλφαβήτου φαίνεται πως συνθέτουν κείμενο, προσπάθειες έχουν γίνει για την σύνθεση ενός κειμένου από όλα τα γράμματα του αλφαβήτου.

Αυτή είναι μια τέτοια προσπάθεια "αποκωδικοποίησης" ενός μηνύματος :
{| class="wikitable"
|аз буки веди
|''az buki vedi''
|I know letters
|-
|глаголь добро есть
|''glagol' dobro yest'''
|"To speak is a beneficence" or "The word is property"
|-
|живете зело, земля, и иже и како люди
|''zhivyete zelo, zyemlya, i izhe, i kako lyudi''
|"Live, while working heartily, people of Earth, in the manner people should obey"
|-
|мыслете наш он покой
|''myslete nash on pokoy''
|"try to understand the Universe (the world that is around)"
|-
|рцы слово твердо
|''rtsy slovo tvyerdo''
|"be committed to your word"
|-
|ук ферт хер
|''uk fert kher''
|"The knowledge is fertilized by the Creator, knowledge is the gift of God"
|-
|цы червь ша ер ять ю
|''tsy cherv' sha yet yat' yu''
|"Try harder, to understand the Light of the Creator"
|}
Σε αυτή την προσπάθεια μόνο οι γραμμές 1, 2 και 5 ανταποκρίνονται με κάποιο τρόπο στις πραγματικές σημασίες των ονομασιών των γραμμάτων. Οι "μεταφράσεις" στις υπόλοιπες γραμμές φαίνεται πως είναι κατασκευασμένες ή απορρέουν από την φαντασία. Για παράδειγμα, η λέξη "покой" ("rest" ή "apartment") δεν σημαίνει "the Universe" και η λέξη "ферт" δεν έχει κάποια ερμηνεία στην ρωσική ή σε κάποια άλλη σλαβική γλώσσα (δεν υπάρχουν λέξεις σλαβικής προέλευσης που να ξεκινούν με το γράμμα "f"). Η τελευταία σειρά περιλαμβάνει μόνο μια λέξη η οποία δύναται να μεταφραστεί – η λέξη "червь" ("worm"), η οποία όμως δεν συμπεριλήφθηκε στην "μετάφραση".

== Βιβλιογραφία ==
* Ivan G. Iliev. Kurze Geschichte des kyrillischen Alphabets. Plovdiv. 2015
* Ivan G. Iliev. Short History of the Cyrillic Alphabet
* Benson, Morton (1960), "Review of ''The Russian Alphabet'' by Thomas F. Magner", ''The Slavic and East European Journal'', '''4''' (3): 271–72
* Dunn, John; Khairov, Shamil (2009), ''Modern Russian Grammar'', Modern Grammars, Routledge
* Halle, Morris (1959), ''Sound Pattern of Russian,'' ΜΙΤ Press
* Smirnovskiy, P (1915), ''A Textbook in Russian Grammar'', Part I. Etymology (26th ed.)
* Vasmer, Max (1979), ''Russian Etymological Dictionary,'' Winter

== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
* {{commonscat2}}


{{Authority control}}

[[Κατηγορία:Αλφάβητο]]
[[Κατηγορία:Κυριλλικό αλφάβητο]]
[[Κατηγορία:Ρωσική γλώσσα]]