Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πολιτισμός της σχοινοειδούς κεραμεικής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Πολιτισμός της σχοινοειδούς κεραμεικής αποτελεί έναν αρχαιολογικό ορίζοντα της Ευρώπης την περίοδο (3000 π.Χ.-2350 π.Χ.), από την μετέπειτα Νεολιθική περίοδο μέχρι την εποχή που ξεκίνησε η Χαλκολιθική περίοδος.[1] Ο Πολιτισμός της σχοινοειδούς κεραμεικής περιείχε μια τεράστια περιοχή στην Βόρεια Ευρώπη, την Κεντρική Ευρώπη και την Ανατολική Ευρώπη, στα ανατολικά βρισκόταν ο Ρήνος και στα δυτικά ο Βόλγας, ήταν σε επαφή με τον σύγχρονο Πολιτιμό Γιαμνάγια.[1][2] Η καταγωγή του προέρχεται πιθανότατα από τους Γιαμνάγια που μετανάστευσαν από τις στέπες στην δυτική Ευρώπη, σχετίζονται με πολιτισμούς όπως των Σφαιρικών αμφορέων και τον Πολιτισμό Φάνελμπικερ.[3] [4] [5] Πολλοί θεωρούν ότι εξάπλωσαν τις Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες στην Ευρώπη και την Ασία.[5][6][7][8]

Την ορολογία "Πολιτισμός της σχοινοειδούς κεραμεικής" εισήγαγε ο Γερμανός αρχαιολόγος Φρίντριχ Κλόπλαις (1883).[9] Το όνομα του το πήρε από την περίπλοκη μορφή της επίθετης πλαστικής σχοινοειδούς διακόσμησης της κεραμικής τους.[9] Η ορολογία "Πολιτισμός της απλής ταφής" υποδεικνύει την ταφή σε έναν απλό Τύμβο σε καθιστή θέση με πολύτιμα αντικείμενα. Οι αντίστοιχες ορολογίες "Πολιτισμός μάχης τσεκούρι" και "Πολιτισμός βάρκας τσεκούρι" υποδεικνύουν τις προσφορές στους ανδρικούς τάφους με ένα πέτρινο τσεκούρι υπό μορφή βάρκας.[9] Ο Πολιτισμός της σχοινοειδούς κεραμεικής περιείχε ένα μεγάλο τμήμα της ηπειρωτικής Ευρώπης από τον Ρήνο μέχρι τον Βόλγα μαζί με την Σκανδιναβία, την Ουκρανία και τμήματα της Ρωσίας.[1] Στην μετέπειτα Εποχή του Χαλκού περιείχε και τα Βαλκάνια όπου αναμείχθηκαν με άλλους πολιτισμούς.[10] Οι αρχαιολόγοι τονίζουν ότι ο Πολιτισμός της σχοινοειδούς κεραμεικής ήταν "αδιευκρίνιστος" με πολλές εθνολογικές ταυτότητες, είχε μόνο γεωγραφική έννοια, όχι βιολογική.[1] Περιείχαν ωστόσο κάποια κοινά χαρακτηριστικά όπως η ταφή, η κορδονοειδής διακόσμηση στα αγγεία και τα πέτρινα τσεκούρια με την μορφή βάρκας.[1] Την ίδια εποχή βρισκόταν σε ακμή στην δυτική Ευρώπη ο Πολιτισμός του Λάγυνου, παρά το γεγονός ότι ήρθαν σε επαφή μαζί τους δεν απέκτησαν τις ικανότητες τους στο ναυτικό εμπόριο με τις θάλασσες και τα ποτάμια.[11] Η καταγωγή των κατοίκων που ασπάστηκαν τον Πολιτισμό της σχοινοειδούς κεραμεικής είναι αβέβαιη, οι αρχαιολόγοι είναι διχασμένοι.[12] Μερικοί θεωρούν ότι προέρχονται από τις ανατολικές στέπες, άλλοι θεωρούν ότι ήταν γηγενείς στην κεντρική Ευρώπη.[13]

Συσχέτιση με τους Γιαμνάγια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πολιτισμός της σχοινοειδούς κεραμεικής για πολλά χρόνια εθεωρείτο η κοιτίδα των Ινδο-Ευρωπαικών εθνών χάρη στην χρήση του ίππου, της τροχήλατης άμαξας, της πολεμικότητας και τις ταχύτατης εξάπλωσης στις Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες.[12] Η θεωρία αυτή σήμερα αμφισβητείται, οι γλωσσολόγοι σήμερα αποδίδουν μεγαλύτερες πιθανότητες στις Στέπες του Πολιτισμού Κουργκάν.[13] Οι πρόσφατες έρευνες έδειξαν μεγάλη πολιτισμική ομοιότητα με τον πολιτισμό Γιαμνάγια, με τον τρόπο αυτό κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι δύο πολιτισμοί έχουν κάποιον κοινό πρόγονο.[14][15] Ο Κρίστιανσεν κατέληξε στην θεωρία ότι άντρες Γιαμνάγια μετανάστευσαν βόρεια, παντρεύτηκαν γηγενείς αγρότισσες και προήλθε ο πολιτισμός της σχοινοειδούς κεραμεικής, μεταφέρθηκε σε όλη την Ευρώπη με την μετανάστευση.[16] Ο γενετιστής Μπάρι Κάνφιλ απέρριψε κατηγορηματικά την υπόθεση αυτή, εξέτασε το Χρωμόσωμα Υ που σχετίζεται με την κληρονομικότητα από πατέρα σε γιο και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι άντρες των Γιαμνάγια και της σχοινοειδούς κεραμεικής δεν είχαν καμιά σχέση μεταξύ τους.[17] Το ίδιο επιβεβαίωσε και ο Λίο Κλάιν, "οι Γιαμνάγια δεν είναι οι πρόγονοι των ανθρώπων της σχοινοειδούς κεραμεικής", οι πατρικές απλοομάδες δεν σχετίζονται μεταξύ τους.[18][19] Ο Πολιτισμός του Μέσου Δνειπέρου αποτελεί μια γέφυρα ανάμεσα στον πολιτισμό της Γιαμνάγια και αυτόν της σχοινοειδούς κεραμεικής. Η ανατολική μετανάστευση δημιούργησε τον Πολιτισμό Φατιάνοφ με ισχυρή επίδραση με τους Τσουβάς που συνέβαλαν στην δημιουργία του προ-Ιρανικού πληθυσμού Σινταστά.[20] Σε πολλές περιοχές ο πολιτισμός της σχοινοειδούς κεραμεικής έφερε νέα τέχνη και νέο φυσικό τύπο.[12] Στο μεγαλύτερο τμήμα του δημιούργησε έντονες επαναστατικές αλλαγές για την εποχή που έχουν εντοπιστεί από τους αρχαιολόγους.[11]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://www.academia.edu/12858044
  2. ↑ Nordqvist and Heyd, The Forgotten Child of the Wider Corded Ware Family: Russian Fatyanovo Culture in Context
  3. ↑ Kristiansen, Kristian; Allentoft, Morten E.; Frei, Karin M.; Iversen, Rune; Johannsen, Niels N.; Kroonen, Guus; Pospieszny, Łukasz; Price, T. Douglas; Rasmussen, Simon; Sjögren, Karl-Göran; Sikora, Martin (2017). "Re-theorising mobility and the formation of culture and language among the Corded Ware Culture in Europe". Antiquity. 91 (356): 334–347
  4. ↑ Malmström, Helena; Günther, Torsten; Svensson, Emma M.; Juras, Anna; Fraser, Magdalena; Munters, Arielle R.; Pospieszny, Łukasz; Tõrv, Mari; Lindström, Jonathan; Götherström, Anders; Storå, Jan (9 October 2019). "The genomic ancestry of the Scandinavian Battle Axe Culture people and their relation to the broader Corded Ware horizon"
  5. ↑ 5,0 5,1 Papac, Luka; et al. (2021). "Dynamic changes in genomic and social structures in third millennium BC central Europe". Science Advances. 7 (35): eabi6941
  6. ↑ Allentoft 2015
  7. ↑ Kristiansen, Kristian (30 November 2011), "The Bronze Age expansion of Indo-European languages", Becoming European, Oxbow Books, σσ. 165–182
  8. ↑ Narasimhan 2019
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Sklenář, Karel (1983). Archaeology in Central Europe: The First 500 Years. Leicester: Leicester University Press. σ. 120
  10. ↑ https://www.academia.edu/6851833
  11. ↑ 11,0 11,1 Cunliffe, Barry (1994). The Oxford Illustrated Prehistory of Europe. Oxford University Press. σσ. 250–254
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Mallory 1997, σσ. 127–128
  13. ↑ 13,0 13,1 Asya Pereltsvaig and Martin Lewis 2015. The Indo-European Controversy: Facts and Fallacies in Historical Linguistics. Cambridge: Cambridge University Press
  14. ↑ Papac, Luka; et al. (2021). "Dynamic changes in genomic and social structures in third millennium BC central Europe"
  15. ↑ Papac, Luka; et al. (2021). "Dynamic changes in genomic and social structures in third millennium BC central Europe". Science Advances. 7 (35): eabi6941. Bibcode:2021SciA....7.6941P
  16. ↑ Kristiansen et al. 2017
  17. ↑ Koch, John T.; Cunliffe, Barry (1 September 2016). Celtic from the West 3: Atlantic Europe in the Metal Ages. Oxbow Books. σσ. 635-636
  18. ↑ Klejn, Leo S. (22 April 2017). "The Steppe Hypothesis of Indo-European Origins Remains to be Proven". Acta Archaeologica. 88 (1): 193–204
  19. ↑ Klejn, Leo S.; Haak, Wolfgang; Lazaridis, Iosif; Patterson, Nick; Reich, David; Kristiansen, Kristian; Sjögren, Karl-Göran; Allentoft, Morten; Sikora, Martin; Willerslev, Eske (February 2018). "Discussion: Are the Origins of Indo-European Languages Explained by the Migration of the Yamnaya Culture to the West?". European Journal of Archaeology. 21 (1): 3–17
  20. ↑ https://www.cambridge.org/core/journals/proceedings-of-the-prehistoric-society/article/abs/forgotten-child-of-the-wider-corded-ware-family-russian-fatyanovo-culture-in-context/6309A60F638130BF6F7FD96135AA1B37

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Allentoft, ME (11 June 2015). "Population genomics of Bronze Age Eurasia". Nature. Nature Research. 522 (7555): 167–172.
  • Anthony, David W. (2007). The Horse, the Wheel, and Language: How Bronze-Age riders from the Eurasian steppes shaped the modern world. Princeton University Press.
  • Furtwängler, Anja (2020), "Ancient genomes reveal social and genetic structure of Late Neolithic Switzerland", Nature Communications, 11 (1): 1915, Bibcode:2020NatCo..11.1915F.
  • Gimbutas, Marija (1997). Dexter, Miriam Robbins; Jones-Bley, Karlene (eds.). The Kurgan culture and the Indo-Europeanization of Europe: Selected articles from 1952 to 1993. Washington, DC: Institute for the Study of Man.
  • Haak, Wolfgang (25 November 2008). Klein, Richard G. (ed.). "Ancient DNA, Strontium isotopes, and osteological analyses shed light on social and kinship organization of the Later Stone Age". Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America. National Academy of Sciences.
  • Haak, Wolfgang; et al. (11 June 2015). "Massive migration from the steppe was a source for Indo-European languages in Europe". Nature. Nature Research. 522 (7555): 207–211.
  • Heyd, Volker (2017). "Kossinna's smile" (PDF). Antiquity. 91 (356): 348–359.
  • Iversen, Rune; Kroonen, Guus (2017). "Talking Neolithic: Linguistic and Archaeological Perspectives on how Indo-European was Implemented in Southern Scandinavia" (PDF). American Journal of Archaeology. 121 (4): 511–525.
  • Kristiansen, Kristian; Allentoft, Morten; Frei, Karin M. (2017). "Re-theorising mobility and the formation of culture and language among the Corded Ware Culture in Europe". Antiquity. 91 (356): 334–347.
  • Lazaridis, Iosif (17 September 2014). "Ancient human genomes suggest three ancestral populations for present-day Europeans". Nature. Nature Research. 513 (7518): 409–413.
  • Lazaridis, Iosif; Haak, Wolfgang; Patterson, Nick; Anthony, David; Reich, David (2015). "Supplementary Information 11. Relevance of ancient DNA to the problem of Indo-European language dispersals". Massive migration from the steppe is a source for Indo-European languages in Europe.
  • Linderholm, Anna (2020), "Corded Ware cultural complexity uncovered using genomic and isotopic analysis from south-eastern Poland", Scientific Reports, 10 (1): 6885,
  • Lindquist, H. (1993). Historien om Sverige (in Swedish).
  • Malmström, Helena (9 October 2019). "The genomic ancestry of the Scandinavian Battle Axe Culture people and their relation to the broader Corded Ware horizon". Proceedings of the Royal Society B. Royal Society. 286 (1912).
  • Mallory, J. P. (1997). Encyclopedia of Indo-European Culture. Taylor & Francis.
  • Mallory, J. P. (1999). In Search of the Indo-Europeans (freprint ed.). Thames and Hudson.
  • Mathieson, Iain (23 November 2015). "Genome-wide patterns of selection in 230 ancient Eurasians". Nature. Nature Research. 528 (7583): 499–503.
  • Mathieson, Iain (21 February 2018). "The Genomic History of Southeastern Europe". Nature. Nature Research. 555 (7695): 197–203.
  • Narasimhan, Vagheesh M. (6 September 2019). "The formation of human populations in South and Central Asia". Science. American Association for the Advancement of Science. 365 (6457):
  • Olalde, I. (21 February 2018). "The Beaker phenomenon and the genomic transformation of northwest Europe". Nature. Nature Research. 555 (7695): 190–196.
  • Østmo, Einar (1996). "The Indo-European question: A Norwegian perspective". In Huld, Martin E.; Jones-Bley, Karlene (eds.). The Indo-Europeanization of Northern Europe. Journal of Indo-European Studies Monograph. Washington, DC: Institute for the Study of Man.
  • Papac, Luka; et al. (2021). "Dynamic changes in genomic and social structures in third millennium BC central Europe". Science Advances. 7 (35): eabi6941. Bibcode:2021SciA....7.6941P.
  • Saag, Lehti (24 July 2017). "Extensive Farming in Estonia Started through a Sex-Biased Migration from the Steppe". Current Biology. Cell Press. 27 (14): 2185–2193.
  • Sjögren, Karl-Göran (2020), "Kinship and social organization in Copper Age Europe. A cross-disciplinary analysis of archaeology, DNA, isotopes, and anthropology from two Bell Beaker cemeteries", PLOS ONE, 15 (11): e0241278, Bibcode:2020PLoSO..1541278S,
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πολιτισμός_της_σχοινοειδούς_κεραμεικής&oldid=10592673"