Πολιορκία της Ρόδου (1480)

Πολιορκία της Ρόδου
Ενετοτουρκικός πόλεμος
Η πολιορκία της Ρόδου σε εικόνα του 1481
Χρονολογία	23 Μαΐου - 17 Αυγούστου 1480
Τόπος	Ρόδος
Έκβαση	Νίκη των Ιπποτών
Αντιμαχόμενοι
Τάγμα των Ιωαννιτών Οθωμανική αυτοκρατορία
Ηγετικά πρόσωπα
Πιέρ ντ'Ωμπυσόν Αντουάν ντ'Ωμπυσόν Μωάμεθ Β΄ Μεσίχ Πασάς
Δυνάμεις
7.000, εκ των οποίων 600 Ιππότες και 1.500 μισθοφόροι 70.000–100.000 160 πλοία
Απώλειες
περ. 300 Ιππότες 9.000 νεκροί 15.000 τραυματίες

Η Πολιορκία της Ρόδου ήταν πολεμική επιχείρηση του Μωάμεθ Β΄ με σκοπό την κατάκτηση του νησιού. Η αποτυχημένη αυτή ενέργεια ήταν και η τελευταία μάχη του πρώτου Ενετοτουρκικού πολέμου.

Προϊστορία της σύγκρουσης

Αμέσως μετά τη κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453 ο Μωάμεθ ζήτησε φόρο υποτέλειας από τους Ιππότες της Ρόδου, 2000 χρυσά δουκάτα το χρόνο. Οι Ιππότες αρνήθηκαν κατηγορηματικά και ο Μεγάλος Μάγιστρος των Ιπποτών της Ρόδου, Ζαν ντε Λαστίκ,(Jean Bonpar de Lastic) με γράμματα του προς όλους τους χριστιανούς ηγεμόνες και τον Πάπα, καλούσε σε σταυροφορία για να προστατέψουν τη Ρόδο. Οι Ιππότες άρχισαν από τότε να οργανώνουν την άμυνα του νησιού, να παρακαλούν για μια συμμαχία όλων των χριστιανικών δυνάμεων, να ζητούν οικονομική και υλική υποστήριξη σε όπλα, άντρες και πολεμοφόδια.

Από το 1454 ο τουρκικός στόλος λεηλατούσε τα παράλια της Καρίας, της Κω και της Ρόδου, κάνοντας μεγάλες καταστροφές στις περιουσίες των κατοίκων και για αυτό το 1456 οι κάτοικοι των γύρω νησιών, των υπαγόμενων στη δικαιοδοσία των Ιπποτών της Ρόδου, ζήτησαν με γράμμα τους από το Μεγάλο Μάγιστρο, Ζακ ντε Μιγύ (Jaques de Milly) να έρθει με τα πλοία του να τους πάρει αφού τα δικά τους εδάφη δεν ήταν ασφαλή πια λόγω των επιδρομών των Τούρκων, των βιαιοτήτων τους και της αρπαγής των παιδιών τους από αυτούς.. Το 1457 ο τουρκικός στόλος αποβιβάζεται στον Αρχάγγελο της Ρόδου, αιχμαλωτίζει τους κατοίκους και στην επιστροφή του λεηλατεί την Κω, τη Νίσυρο, τη Σύρο και τη Χάλκη.

Το 1467, 30 τουρκικές γαλέρες αποβίβασαν στο νησί πολυάριθμα στρατεύματα, αλλά εκδιώχτηκαν γρήγορα από τους Ιππότες που κατέφθαναν από όλη την Ευρώπη για να βοηθήσουν το νησί τους.

Το 1470 όταν ο Μωάμεθ με απώλειες κοντά στους 80.000 άντρες κατέλαβε την Εύβοια και κυρίως τη Χαλκίδα, θύμωσε τόσο με τη βοήθεια που είχαν στείλει οι Ιππότες της Ρόδου (2 γαλέρες) για να βοηθήσουν τους Ενετούς που κατείχαν τότε τη Χαλκίδα αλλά και με τις επιδρομές που έκαναν στα παράλια της Μικράς Ασίας που κήρυξε τον πόλεμο στους Ιππότες.

Το 1477 ο τουρκικός στόλος βγήκε στο Αιγαίο, προσπάθησε να καταλάβει τη Λήμνο και μετά από την αποτυχία αυτή, λεηλάτησε τη Χίο, την Πάτμο, την Τήλο, τη Κέφαλο, τη Κώ, τη Νίσυρο και τη Κάλυμνο, από τις οποίες πήρε και πάρα πολλούς αιχμαλώτους.

Ο Μωάμεθ Β΄ αρχίζει από το 1478 να σχεδιάζει συστηματικά πλέον την κατάληψη της Ρόδου, μαζεύοντας στρατεύματα και πολεμοφόδια, στέλνοντας κατασκόπους να πάρουν όσες περισσότερες πληροφορίες για τον αντίπαλο μπορούν, μελετώντας τα αναλυτικά τοπογραφικά σχέδια της πόλης. Τον Δεκέμβριο του 1479 έστειλε μια ναυτική μοίρα υπό τις διαταγές του βεζίρη του, Μεσίχ Πασά Παλαιολόγο, να κατασκοπεύσει το νησί. Η μοίρα όμως, αφού διώχτηκε από τα νερά της Ρόδου και της Τήλου, άραξε στο κόλπο της Φενίκης να περιμένει και τον υπόλοιπο στόλο. Ο στόλος με 60 πλοία ενώθηκε με τη ναυτική μοίρα της Φενίκης και στις 23 Μαΐου 1480 φάνηκε μπροστά στη Ρόδο.

Η πολιορκία

Η πρώτη κίνηση του τουρκικού στόλου ήταν να αποβιβάσει στρατεύματα στον λόφο του Αγίου Στεφάνου, δυτικά της πόλης, που κατέλαβαν όλη τη γύρω περιοχή. Ο Παλαιολόγος τοποθέτησε τρία μεγάλα πυροβόλα απέναντι από το φρούριο του Αγίου Νικολάου και άρχισαν το συνεχή κανονιοβολισμό μέχρι που στις 9 Ιουνίου, θεωρώντας ότι είχαν καταστρέψει αρκετά το φρούριο, εφόρμησαν με πρώτους τους γενίτσαρους, αλλά οι Ιππότες με επικεφαλής τον Μεγάλο Μάγιστρο Πιέρ ντ’ Ωμπυσσόν(Pierre d’ Aubusson) τους αναχαίτισαν και τους οδήγησαν σε υποχώρηση. Την επόμενη μέρα, στις 10 Ιουνίου ο Παλαιολόγος εγκαταλείπει την επίθεση από τη θάλασσα και στήνει 9 πυροβόλα στην Πύλη των Ιταλών, στο τείχος που έκλεινε την Εβραϊκή συνοικία, από τα πιο αδύνατα σημεία των οχυρώσεων γιατί ήταν το πιο παλιό. Αλλά η αποτυχία ακολούθησε και αυτήν την επίθεση και έτσι οι Τούρκοι ξαναγύρισαν στον κανονιοβολισμό του φρουρίου του Αγίου Νικολάου. Οι Τούρκοι ύστερα από ένα αποτυχημένο τέχνασμα έκαναν την μεγάλη έφοδο τους τη νύχτα της 19ης Ιουνίου. Η μάχη κράτησε από τα μεσάνυχτα της 19ης μέχρι το μεσημέρι της 20ής Ιουνίου και στοίχισε τη ζωή σε 2.500 Τούρκους που αναγκάστηκαν πάλι να υποχωρήσουν. Μετά τις απανωτές αποτυχίες, ο Μεζίχ Πασά άρχισε να πετάει με τόξα γράμματα μέσα στη πόλη, στα οποία καλούσε τους Ροδίτες να συνθηκολογήσουν, και ιδιαίτερα τον ελληνικό πληθυσμό στον οποίο υποσχόταν ότι δεν θα πάθαιναν τίποτα οι ζωές και οι περιουσίες τους από τους Τούρκους. Οι Ροδίτες δεν ανταποκρίθηκαν στις υποσχέσεις των Τούρκων και αυτοί συνέχισαν τις επόμενες μέρες με διάφορους τρόπους να παλεύουν για μια συνθηκολόγηση. Στις 28 Ιουλίου οι Τούρκοι ξεκίνησαν τη μεγάλη επίθεση τους σε όλα τα τμήματα του τείχους ταυτόχρονα. Τελικά, οι Τούρκοι που πρώτοι είχαν καταλάβει το τείχος της συνοικίας των Εβραίων άρχισαν να υποχωρούν και βλέποντας τους και οι υπόλοιποι στρατιώτες άρχισαν να κάνουν το ίδιο με αποτέλεσμα να υπάρξει άτακτη υποχώρηση, οι Ροδίτες να εφορμήσουν για να σκοτώσουν και να καταδιώξουν τους Τούρκους σκοτώνοντας πολλούς. Οι Τούρκοι είχαν χάσει 9000 άντρες και είχαν 15000 αιχμαλώτους οπότε έλυσαν τη πολιορκία και στις 18 Αυγούστου απομακρύνθηκαν από το νησί.

Ο Σουλτάνος απάλλαξε τον Μεζίχ Πασά Παλαιολόγο από τα καθήκοντα του, θεωρώντας τον υπεύθυνο για την ήττα και τον υποβίβασε σε διοικητή της επαρχίας της Καλλίπολης.

Στις αρχές του 1481, τέθηκε ο ίδιος προσωπικά, επικεφαλής ενός στρατού 300000 αντρών που ξεκινούσε δια ξηράς να κατακτήσει τη Ρόδο, τη Συρία και την Αίγυπτο αλλά ο θάνατος του σταμάτησε την εκστρατεία οριστικά.

Πηγές

• Α. Πολυζωίδης: Τα Ελληνικά, Τόμος Β', 1874
• Κωνσταντίνος Σάθας, ‘’η ιστορία της τουρκοκρατούμενης Ελλάδας, εκδ.Λιβάνης,’’ 1995
• Pere Dominique Bouhours, ‘’Pierre d’ Aubusson, μεγάλος μαγίστρος της Ρόδου,’’ εκδ.Τροχαλία,1996